Έρως και (ολίγη) πολιτική

H ιστορία που αφηγείται η τουρκική σειρά «Τα σύνορα της αγάπης» (Mega) θυμίζει

εκείνη του Μουράτ και της Χριστίνας στο «Μη μου λες αντίο» της περασμένης

σεζόν (ANT1). H Νεζλί είναι η νεαρή Τουρκάλα η οποία ερωτεύεται τον Νίκο, τον

ωραίο Έλληνα, και οι δυο τους πρόκειται να αντιμετωπίσουν τη σθεναρή αντίδραση

των οικογενειών τους, που διατηρούν τις έχθρες μιας αυστηρής παράδοσης. Εκείνη

χαριτωμένη, μουτράκι σύγχρονο και ελαφρώς ατίθασο, επιστρέφει στο χωριό της

έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές της στην Άγκυρα. H οικογένειά της, των

παραδόσεων, έχει εργαστήριο κατασκευής μπακλαβάδων. Αρραβωνιαστικός της είναι

ο γιος του συνεταίρου στο εργαστήριο και όλοι μαζί μια ευτυχισμένη ομήγυρις.

Μέχρι που η Νεζλί ρίχνει την «κεραμίδα» καθώς τρώνε. Θέλει να εργαστεί.

H μάνα χάνει το χρώμα της. Πανιασμένη προσπαθεί να παρέμβει. Ο πατέρας

έχει φουντώσει. Ο φακός πηγαινοέρχεται στα πρόσωπα «παίζοντας» με τις

εκφράσεις. Ο αρραβωνιαστικός δείχνει κατανόηση: «Καταλαβαίνω, θες να

εργαστείς, έλα να δουλέψεις στο εργαστήριο». Άναυδη η Ναζλί. Δεν θέλει το

κουκούλι της οικογένειας, αλλά τα δικά της φτερά. Και πού θες να εργαστείς,

παρακαλώ; «Σε μια εταιρεία ή στο Πανεπιστήμιο». Αυτή τη φορά άναυδος ο

αρραβωνιαστικός. Μια τέτοια στάση από γυναίκα βρίσκεται πέραν των δυνατοτήτων

της αντίληψής του.

Τα ήθη του τόπου διαγράφονται ανάγλυφα με απλούς διαλόγους. H Ναζλί

είναι σαν τον Μουράτ του ελληνικού σίριαλ, παγιδευμένη στις αυστηρές

παραδόσεις. Μόνο που διεκδικεί τη ζωή και την ανεξαρτησία της, χωρίς την

αφορμή του έρωτα. Το σκάει από το σπίτι της και στη διαδρομή προς την

ελευθερία γνωρίζει τον Νίκο. Εκείνος τη σώζει από ληστές, οι οποίοι της

επιτέθηκαν.

Ανακαλύπτει πως είναι Έλληνας. Μια μικρή, αυθόρμητη αντίδραση, χωρίς

υπερβολές, αποκαλύπτει στο τηλεοπτικό κοινό, όπως και στον Νίκο, πως η

εθνικότητά του «ξενίζει» τη νεαρή Τουρκάλα. Διόλου περίεργο όταν έχει

μεγαλώσει σε τόσο αυστηρώς παραδοσιακή οικογένεια. Σε αυτό το σημείο ακριβώς,

διεκόπη και το πρώτο επεισόδιο. Πρόκειται για ένα ακόμη σίριαλ στην υπηρεσία

της πολιτικής της φιλίας των δύο λαών, που δείχνει πως η παράδοση, παρά την

ομορφιά της και τα φολκλόρ αξιοθέατα στοιχεία της, παραμένει ένα κλειστοφοβικό

σύστημα που αναπαράγει έχθρες και φυλακίζει ζωές. Πάντως, η απόδοση της

οικογενειακής ατμόσφαιρας στη μικρή πόλη της Τουρκίας ήταν εξαιρετική. Ο

παχουλός, συναισθηματικός πατέρας τής Ναζλί, ο οποίος περιχύνει τα

μπακλαβαδάκια στο ταψί με σιρόπι έχει τον δικό του πατέρα πάνω από το κεφάλι

του να του υποδεικνύει ακόμη, ύστερα από 40 χρόνια δουλειάς, πώς πρέπει να

σιροπιάζει. Θυμώνει κάτω από τα μουστάκια του, αλλά ο παππούς παραμένει ο

πάτερ φαμίλιας και ο σοφός της οικογένειας. Μας θύμισε λίγο από Ελλάδα του

’50, με περισσότερη ανατολίτικη αφέλεια.

Μη λες αντίο στα «υποταγμένα» θηλυκά

H μάνα παχουλό, τρυφερό και υποταγμένο θηλυκό της ανατολίτικης παράδοσης.

Το ίδιο και η αδελφή. Όλοι τους, χωρίς υπερβολικές χειρονομίες, κραυγές και

στομφώδεις δηλώσεις, σε ντεκόρ απλά και φυσικά, αναδίδουν μια αίσθηση

αυθεντικότητας. Ένα ελαφρύ χιούμορ μοιάζει να «ξεφορτώνει» από την υπόθεση τον

μελοδραματισμό μιας ασφυκτικής, κλειστοφοβικής ζωής, την οποία μετατρέπει για

όσους την αποδέχονται σε ήρεμη και απλοϊκή. Απλοϊκό και το σίριαλ, σε

ορισμένες σκηνές μοιάζει με λατινοαμερικάνικη σαπουνόπερα, αλλά αποτυπώνει

παραδοσιακή και σύγχρονη τουρκική ζωή με φυσικότητα. Θα λέγαμε πως είναι ένα

σίριαλ-συμπλήρωμα του μανουσάκειου «Μη μου λες αντίο», μια και δίνει την

τουρκική «ματιά» στο ίδιο θέμα και μαζί την ευκαιρία στο ελληνικό κοινό να δει

πώς αποτυπώνονται οι παραδόσεις και τα ήθη των δύο λαών αντιστρόφως απ’ ό,τι

τα αποτύπωσε η ελληνική παραγωγή. Και επειδή οι συγκρίσεις είναι αναπόφευκτες,

βρήκαμε την τουρκική παραγωγή λιγότερο μελοδραματική, χωρίς αυτό να αφαιρέσει

διαστάσεις από το πρόβλημα στο οποίο θέλει να επικεντρωθεί, τις «ρατσιστικές»

αντιλήψεις που διχάζουν ένθεν κακείθεν του Αιγαίου.