Δισκοπωλείον το… λουκέτο

Η χαμηλότερη τιμή – 15,80 ευρώ – του νέου άλμπουμ της Χαρούλας Αλεξίου «Ώς την

άκρη του ουρανού σου», που στην αρχή τουλάχιστον ίσχυσε μόνο για τα

καταστήματα Metropolis, άναψε φωτιές στην αγορά του δίσκου φέρνοντας στο φως

μία από τις εσωτερικές κόντρες που ταλανίζουν χρόνια τώρα τον χώρο: οι μεγάλες

αλυσίδες δισκοπωλείων έχουν ειδική μεταχείριση από τις δισκογραφικές εταιρείες

τη στιγμή που τα μικρά καταστήματα, αδυνατώντας να αντιμετωπίσουν τον

ανταγωνισμό, την πειρατεία, αλλά και τη γενικότερη οικονομική στενότητα που

έφερε το ευρώ, τείνουν να εξαφανιστούν εντελώς από το τοπίο.

H ειδική συμφωνία που έκανε η Minos Emi και η Estia (εταιρεία της Χαρούλας) με

τα καταστήματα Metropolis (μείωσαν την τιμή χονδρικής τους μόνο σε αυτά),

έφερε κάποιους ιδιοκτήτες δισκοπωλείων στο σημείο να πουν, «δεν θα βάλουμε

καθόλου Αλεξίου στα μαγαζιά μας», εκφράζοντας έτσι την κόντρα που υπάρχει

μεταξύ αυτών και των εταιρειών από τα μέσα του ’90.

H μεγάλη κατρακύλα άρχισε, κατά τη γνώμη τους, από τότε, την εποχή

δηλαδή που οι εταιρείες αποφάσισαν να πωλήσουν τον κατάλογό τους (παλαιότερες

παραγωγές τους) στα περιοδικά έναντι πινακίου φακής, «εξευτελίζοντας» έτσι τον

νέο φορέα (CD) και εθίζοντας το κοινό σε μια νέα συμπεριφορά που το απομάκρυνε

από τα δισκάδικα. Στο μεταξύ, χρόνο με τον χρόνο, η εξάπλωση του οργανωμένου

εμπορίου πειρατικών CD, που διευκολύνθηκε και από την ψηφιακή τεχνολογία,

έπαιρνε διαστάσεις «πανούκλας», με αποτέλεσμα σήμερα να μην υπολογίζουμε πάνω

από 550 καταστήματα ανά την Ελλάδα (150 στην Αθήνα και 400 στην επαρχία), όταν

πριν από μια δεκαετία υπήρχαν περισσότερα από 2.500.

«Για να εξυπηρετήσω στις αρχές του ’90 τα καταστήματα της Πανεπιστημίου και

της Ακαδημίας», λέει ο Δημήτρης Δημόπουλος, πωλητής της εταιρείας Λύρα,

«χρειαζόμουν μια ολόκληρη ημέρα. Σήμερα, εκτός από το Metropolis, έχουν μείνει

κάνα δυο από τους παλιούς».

Με μελανά χρώματα οραματίζεται το μέλλον του κλάδου των ιδιοκτητών

δισκοπωλείων και ο κύριος Πέτρος Πελοπίδας, δισκάς από το 1977 και άνθρωπος

που ήξερε τον χώρο σαν την παλάμη του, μια που πριν αποκτήσει δισκάδικο ήταν

πωλητής στη Minos. Κάποτε είχε δύο δισκοπωλεία στο Παγκράτι, τώρα απέμεινε

μόνο με το ένα, και αυτό μόνο 70 τ.μ. (από 400 τ.μ).

«Έστειλα πολλές επιστολές όλα αυτά τα χρόνια και σε διευθυντές και σε

προέδρους της IFPI (σ.σ. διεθνής ένωση δισκογραφικών εταιρειών κατά της

πειρατείας). Τους το έλεγα. Μειώστε τις τιμές, καταστρεφόμαστε. Και θα

καταστραφείτε κι εσείς. Κανείς δεν άκουσε. «Έχουμε έξοδα, έχουμε βιντεοκλίπ,

έχουμε διαφημίσεις», έλεγαν. Μόνο στα Metropolis ήξεραν να κάνουν τις

εκπτώσεις. Εν πάση περιπτώσει, το ξαναλέω. Για να χτυπήσουν την πειρατεία,

μόνο ένας τρόπος υπάρχει: το CD να μη φθάνει στον πελάτη πάνω από 13 ευρώ».

Ιδιαίτερα επικριτικός είναι και όσον αφορά τον τρόπο που οι εταιρείες

χειρίστηκαν τον «θησαυρό» τους (δίσκους καταλόγου), «αντί να τον αναβαθμίσουν,

με ωραία εξώφυλλα, με ένθετα, με επεξεργασία του ήχου, έπιασαν και τον έβγαλαν

όπως ήταν στο σφυρί, σε όλα τα περιοδικά.

To κακό είναι πως όλοι γνωρίζαμε ότι το έκαναν για να δείξουν στα αφεντικά

τους στο εξωτερικό πως έπιασαν το πλαφόν των κερδών που είχαν συμφωνήσει και

κανείς δεν μιλούσε. Οι μόνοι που είχαμε απόλυτη επίγνωση αυτής της κατάστασης

και γνωρίζαμε ότι θα επακολουθήσει κατρακύλα ήμασταν εμείς, οι δισκάδες, αλλά

ποιος μας άκουγε;».

Περίπου την ίδια άποψη έχει και ο κ. Φώτης Φωκάς από την Πάτρα, ο οποίος

μετράει 33 ολόκληρα χρόνια στον χώρο και έχει ένα από τα πιο οργανωμένα και

ενημερωμένα δισκάδικα στην πόλη. «Αυτό που μας σώζει είναι ότι αγαπάμε πολύ τη

δουλειά μας και την ξέρουμε καλά. Έρχεται, λόγου χάριν, ο πελάτης, σου λέει

«έχεις μελοποιημένο Καβάφη; » Κι εμείς του φέρνουμε αμέσως 8 CD. Έτσι δεν

μπορεί να σε «χτυπήσει» κανένα μεγάλο κατάστημα».

Τι συμβαίνει όμως όταν ο πελάτης βρει κάτι φθηνότερο σε ένα μεγάλο κατάστημα;

«Αρκούμαστε σε μικρότερα ποσοστά κέρδους ή κοιτάμε να παραγγέλλουμε

όταν οι εταιρείες κάνουν εκπτώσεις, έτσι ώστε να κρατάμε κι εμείς τις τιμές

χαμηλά. Πάντως ένα έχω να πω. Ο κόσμος διψάει για καλή μουσική και ο μόνος

τρόπος να τον κάνουμε να αγοράσει περισσότερο είναι να πέσουν οι τιμές.

Μπαίνει ο άλλος στο κατάστημα, αγοράζει για τον εαυτό του ένα CD – όταν κάποτε

έφευγε με πέντε δίσκους – και σου λέει, άσε αυτά που ακούνε τα παιδιά θα τα

αγοράσω από τους μαύρους. Γιατί να δώσω 20 ευρώ για κάτι που αύριο θα το

πετάξω;».

Αυτό που έχει σημασία για την κυρία Τζίνα του ομώνυμου δισκοπωλείου, που

βρίσκεται επί της οδού Πανεπιστημίου από το 1965, δεν είναι ούτε ο όγκος του

εμπορεύματος ούτε τα τετραγωνικά του καταστήματος. «Είναι να ξέρεις την

δουλειά σου καλά. Και να την αγαπάς».

Δεν έχουμε κανέναν λόγο να την αμφισβητήσουμε, γιατί η «Τζίνα» βρίσκεται

ακριβώς απέναντι από το Metropolis – και είναι ακόμη εκεί.

«Με ρωτάτε πώς επιβιώσαμε τόσα χρόνια. Εμείς κερδίζουμε 2 οι άλλοι 10. Μας

αρκεί. Γεννηθήκαμε μέσα σε αυτήν τη δουλειά και είναι το ψώνιο μας. Όμως τα

τελευταία δύο χρόνια η κατάσταση έφθασε πλέον στο κόκκινο. Αν δεν πέσει η τιμή

πολύ, να πάει 12, άντε 13 ευρώ, θα μας διαλύσει η πειρατεία».

«Είναι να τρελαίνεσαι με το σύστημα»

Με δικές του εισαγωγές, CD και βινύλια, αλλά και με ανεξάρτητα λέιμπελ

ελληνικής προέλευσης που εξειδικεύονται στην ηλεκτρονική μουσική δουλεύει εδώ

και οκτώ χρόνια το Vinyl Mιcrostore του Νεκτάριου Παπά στα Εξάρχεια.

«Είναι να τρελαίνεσαι με το σύστημα», λέει. «Από τη μια βλέπεις τις μεγάλες

εταιρείες να συρρικνώνονται και να απολύουν κόσμο και από την άλλη να

ανεβάζουν τις τιμές. Τρελαίνεσαι ή όχι; Κι εμείς όμως, που δεν δουλεύουμε με

τα τιμολόγια των πολυεθνικών, ίσα που τα καταφέρνουμε. Σήμερα δεν υπάρχει

άνθρωπος σε αυτό τον χώρο που να μην παραπονιέται – και δικαίως. Ποιος βγάζει

λεφτά από αυτήν τη δουλειά; Μόνο οι μαύροι…».

Συμβιβαστική λύση για την Αλεξίου

Μετά την αναταραχή που προκλήθηκε στην αγορά με την ειδική συμφωνία

Metropolis και Χαρούλας Αλεξίου, η Estia αποφάσισε να προτείνει μια

συμβιβαστική λύση: να πάρουν και τα μικρότερα καταστήματα το νέο άλμπουμ σε

χαμηλότερη τιμή, μόνο που αντί για χάρτινο (ακριβό) κουτί να συσκευαστεί στο

συνηθισμένο πλαστικό που βρίσκουμε στην αγορά. Επιπλέον η έκπτωση του 11%, που

γίνεται συνήθως από τις εταιρείες στην πρώτη παραγγελία, να ισχύει μόνιμα για

όλες τις παραγγελίες, έτσι ώστε οι «μικροί» να εξασφαλίσουν ένα ικανοποιητικό

ποσοστό κέρδους. «Θέλουμε να κάνουμε καμπάνια υπέρ των μικρών μαγαζιών», λέει

ο Σωτήρης Μπασιάκος (σύντροφος της Χαρούλας Αλεξίου και συνιδιοκτήτης της

Estia), «ξέρουμε ότι τα CD είναι ακριβά και ο κόσμος δεν μπαίνει στα μαγαζιά

τους. Οι μικροί πρέπει να είναι ανταγωνιστικοί στα μεγάλα καταστήματα κι εμείς

θα κάνουμε ό,τι μπορούμε από ‘δώ και πέρα.

H λογική μας είναι να κάνουμε τον κόσμο να μπει ξανά στα δισκοπωλείο».