Γυμνό… ρεσιτάλ αστέρων

Πού: Στο Θέατρο «Έθελ Μπάριμορ», στο Μπρόντγουεϊ, για μια παραγωγή του

περίφημου Actor’s Studio. Για τη «Σαλώμη», σε μορφή θεατρικού αναλογίου, του

Όσκαρ Ουάιλντ, στις συνθήκες που ο ίδιος ο συγγραφέας είχε προδιαγράψει, σε

σκηνοθεσία της ηθοποιού Εστέλ Πάρσονς (Όσκαρ β’ γυναικείου ρόλου στο «Μπόνι

και Κλάιντ»).

Αναλόγιο, λοιπόν. Ακούγεται «άκαμπτο», αλλά μπορεί να αποδειχθεί πιο

«δυνατό», πιο αποτελεσματικό και από την πλήρως σκηνοθετημένη μορφή. Ακόμη και

όταν – όπως στην προκείμενη περίπτωση – η λογική της σκηνοθεσίας… αναλογίου

είναι μετωπική. Πάντα ως ανάγνωση προς το κοινό και όχι ως «διάλογος» μεταξύ

των χαρακτήρων. Και όμως, στην περίπτωση της «Σαλώμης» λειτούργησε θαυμαστά

και καθήλωσε το κοινό για μία ώρα και σαράντα λεπτά.

Όλα ξεκίνησαν πριν από τρία χρόνια με ένα εργαστήρι του Actor’s Studio

πάνω στον «Οιδίποδα τύραννο» του Γιέιτς (βασισμένο στην τραγωδία του Σοφοκλή),

με ανοιχτές στο κοινό πρόβες. Το εργαστήρι επεκτάθηκε και στη «Σαλώμη» και οι

πρόβες έγιναν παραστάσεις σε αποθήκη του Μπρούκλιν. Τα εργαστήρια σύντομα θα

γίνουν… τριλογία, με τις «Ευτυχισμένες μέρες» του Μπέκετ.

Οι σταρ: Ο Ηρώδης Αντύπας – Αλ Πατσίνο της «Σαλώμης», «παιδί» του

Actor’s Studio, που έχει παίξει πολλές φορές στο παρελθόν στο Μπρόντγουεϊ. H

Σαλώμη – Μαρίζα Τομέι, θεατρική κυρίως ηθοποιός, αλλά και κινηματογραφική

(Όσκαρ β’ ρόλου στα «Μυστικά της κρεβατοκάμαρας», πρόσφατα), η πολύ καλή

Ντάιαν Γουίστ ως Ηρωδιάδα και ο θεατρικός και κινηματογραφικός (πρόσφατα στον

ρόλο του τυφλού, στο «Sleepers» του Ρόμπερτ Ρέντφορντ) Ντέιβιντ Στρόθερν, ως

Γιοκαναάν – Ιωάννης.

Το έργο: H ιδέα του Ουάιλντ για τη «Σαλώμη» του πρωτακούστηκε σε γεύμα

με νέους Γάλλους ποιητές – ανάμεσά τους και ο Αντρέ Ζιντ – το 1891 και

καταγράφτηκε, έτσι, ως αφήγηση, στα γαλλικά (καθώς, όπως έλεγε, «δύο μόνον

γλώσσες υπάρχουν για μένα στον κόσμο: τα γαλλικά και τα ελληνικά»). Ένα χρόνο

μετά, στο Λονδίνο η μεγάλη Σάρα Μπέρναρ ζήτησε από τον Ουάιλντ να της διαβάσει

τη «Σαλώμη» του και συμφώνησαν πως ο ρόλος ήταν για εκείνη… Αν και άρχισαν

οι πρόβες, η παράσταση απαγορεύτηκε με βάση νόμο που απέκλειε τη μεταφορά

βιβλικών χαρακτήρων στη σκηνή! H παράσταση δόθηκε τελικά το 1896, δίχως την

Μπέρναρ, στο Παρίσι.

H παράσταση αρχίζει… Με τους απόκοσμους ήχους της μουσικής του

Γιούκιο Τσούι. Το φόντο στη δεύτερη, εσωτερική «μπούκα» της ιταλικής σκηνής

είναι φωτεινό, λευκό – γαλανό. Οι στρατιώτες καθισμένοι σε πτυσσόμενες

καρέκλες, με αναλόγια, μέτωπο στο κοινό, σχολιάζουν τη Σαλώμη και την

Ηρωδιάδα.

H Σαλώμη εμφανίζεται, με μακριά μαύρη φούστα, μικροσκοπικό καλοκαιρινό

«μπουστάκι» και κατακόκκινη εσάρπα. Ο Γιοκαναάν φωτίζεται από ψηλά, στο βάθος.

Μιλούν, εκείνη ερωτοτροπεί, ζητά να φιλήσει τα χείλη του, να αγγίξει το δέρμα

του, όσο εκείνος έρχεται σιγά σιγά στο προσκήνιο. Εκείνη σαν πεισμωμένη

παιδούλα, σαν κακομαθημένη έφηβη, σαν απαιτητική γυναίκα του ζητά. Εκείνος

σχεδόν σε κατάσταση επιληψίας, αρνείται .

Ο Ηρώδης – Πατσίνο μπαίνει μαζί με τους Σαδδουκαίους και την

καλοντυμένη, με αυστηρό ταγιέρ και σινιόν Ηρωδιάδα. Με στυλ και ύφος…

μαφιόζου, με αλυσίδα στον λαιμό, ξεκούμπωτο ώς το στήθος εμπριμέ πουκάμισο και

ένα μαύρο ημι-σμόκιν πολύ φαρδύτερο, μιλά για πολέμους και θανάτους. Με την

άνεση του μεγάλου παίκτη, ο Πατσίνο (κοντύτερος απ’ όσο φαντάζεται κανείς όταν

τον βλέπει στην οθόνη), μεγεθυσμένος από την ερμηνεία του, μοιάζει ακόμη και

επιδειξιομανής ερμηνευτικά καθώς σαρώνει τη σκηνή με το ύφος «και τώρα θα σας

παίξω τούτο τον μονόλογο με το… μικρό μου δαχτυλάκι».

Κρεσέντο: Ο χορός της Σαλώμης. Που χαϊδεύεται πρώτα με την εσάρπα της

κι έπειτα, γυμνή από τη μέση και πάνω, αφημένη στο θαυμαστά επιδέξιο χορευτικό

της λίκνισμα, παίζει με τη φούστα της και δίνει ρεσιτάλ, με τα πόδια στον

αέρα, με ένα διαφανές εσώρουχο… Κι έπειτα, πάλι σαν πεισμωμένη παιδούλα,

δίνει ρεσιτάλ… απαίτησης της κεφαλής του Γιοκαναάν.

Οι αντιδράσεις του κοινού επιβεβαίωναν τις ερμηνείες (ακόμη και σε

«αναλόγιο») των πρωταγωνιστών. Με ένα ηχηρό παρατεταμένο χειροκρότημα για τη

Σαλώμη – Τομέι, γάργαρο γέλιο και θυελλώδες χειροκρότημα για τον πολύ κύριο

Πατσίνο και με αποθέωση στο φινάλε: οι θεατές όρθιοι χειροκρότησαν με θέρμη.

Μετά: Ουρές μπροστά στην έξοδο για τους ηθοποιούς, ωσότου εμφανιστεί ο

σούπερ σταρ. Κι εκείνος να δίνει «παράσταση» μέσα σε βροχή από φλας, να

υπογράφει… μονοκοντυλιά στα έντυπα προγράμματα των «φαν» του, να

φωτογραφίζεται με θαυμάστριες, να κάνει τον… Ταρζάν, σκαρφαλώνοντας,

αεικίνητος, στο καπό του τζιπ που τον περιμένει!

Εναλλακτικές α λα Μπρόντγουεϊ

Το Μπρόντγουεϊ αυτή την εποχή δεν προσφέρει και λίγες εναλλακτικές. Και με

σταρ… Το μιούζικαλ «Nine» (βασισμένο στο «8 ½» του Φελίνι) με Αντόνιο

Μπαντέρας, Τσίτα Ριβέρα, Μέρι Στιούαρτ Μάστερσον (από τις «Πράσινες τηγανητές

τομάτες»), Βανέσα Ρέντγκρεϊβ και Μπράιαν Ντένεχι στο «Μακρύ ταξίδι της μέρας

μέσα στη νύχτα», Μπέρναντετ Πίτερς στο «Gypsy» (επιτυχία της Νάταλι Γουντ),

«Movin’ Out» – μιούζικαλ με βάση τα τραγούδια του Μπίλι Τζόελ, σε χορογραφία

Τουάιλα Θαρπ, «Ζωή επί τρία» της Γιασμίνα Ρεζά (του «Art») με την Έλεν Χαντ

και τον Τζον Τορτούρο, «The Look of Love» και «Mamma Mia!» με βάση τα

τραγούδια του Μπαρτ Μπάκαρα και των ABBA αντιστοίχως…

INFO

H «Σαλώμη» θα παίζεται έως τέλος Ιουνίου στο Ethel Barrymore Theatre της Νέας

Υόρκης (Μανχάταν, 243 W 47η οδός). Εισιτήρια: 85 και 56 δολάρια, μέσω ταμείου

και Ticketmaster. Αν δεν βρείτε, δοκιμάστε αυθημερόν στα εκδοτήρια της Times

Square (σε μισή τιμή) ή στο θέατρο, περιμένοντας στην ουρά τουλάχιστον μία ώρα

πριν ανοίξει το ταμείο.