Η κάθοδος… των μορίων

Λίγο πριν και λίγο μετά τις Γενικές Εξετάσεις πριμοδοτείται ένας λόγος για τις

βάσεις εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, η γνωστή «βασολογία», που με τη

μορφή «πολεμικών ανακοινωθέντων» κατακτά πάντα περίοπτη θέση στις στήλες των

εφημερίδων και στα δελτία ειδήσεων.

Η κινητικότητα των βάσεων, τα ετήσια «σκαμπανεβάσματά» τους και ιδιαίτερα η

«ελεύθερη πτώση τους» τα τελευταία χρόνια δραματοποιούνται από τις

«ηλεκτρονικές μας γκουβερνάντες», καθώς συνδέονται, συνήθως, με το επίπεδο των

υποψηφίων που «έχει πέσει τόσο χαμηλά».

Έχει, λοιπόν, σημασία, υπερβαίνοντας την οπτική γωνία της κοινής γνώμης και

το «τεκμήριο αθωότητάς» της, να προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε, με τα φώτα των

«αδιάβροχων αριθμών», την «κοινωνική σκιά» των βάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ.

*Ποια είναι η πορεία των βάσεων την τελευταία δεκαετία;

*Ποιοι είναι οι βασικοί παράγοντες που ρυμουλκούν το «ασανσέρ» των βάσεων

εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση;

*Ποια είναι τα «προγνωστικά» για την κινητικότητα των φετινών βάσεων (1999)

εισαγωγής στα ΑΕΙ;

Αν παρακολουθήσουμε την «πορεία» των βάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ την τελευταία

δεκαετία, μπορούμε να κάνουμε τις παρακάτω βασικές επισημάνσεις:

1. Από το 1989 μέχρι τις τελευταίες Γενικές Εξετάσεις (1998) οι βάσεις

εισαγωγής στα ΑΕΙ σημειώνουν σε γενικές γραμμές «ελαφρά» καθοδική πορεία, η

οποία είναι περισσότερο εμφανής από το 1996 και μετά.

2. Οι βάσεις των Δεσμών Α’ και Β’ παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα

«σκαμπανεβάσματα» με ξαφνικές «καταδύσεις» και γρήγορες «αναρριχήσεις», κυρίως

για δύο λόγους:

α. Λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού των υποψηφίων (πολλοί εκ των οποίων είναι

αριστούχοι) και της μεγαλύτερης παρουσίας αποφοίτων (με κατοχυρωμένα μαθήματα)

παρά τελειοφοίτων και

β. Λόγω της φύσεως των μαθημάτων στα οποία εξετάζονται οι υποψήφιοι (τα

Μαθηματικά ή η Φυσική των Δεσμών αυτών είναι περισσότερο «απρόοπτα» από τα

θεωρητικά μαθήματα των άλλων Δεσμών).

3. Το 1994 και το 1998 είναι δύο «αντίπαλοι» σταθμοί στην πορεία των

βάσεων. Το 1994 «οι βάσεις εκτινάσσονται στο… φεγγάρι» σε όλες τις Δέσμες,

ενώ το αντίθετο συμβαίνει το 1998, όπου σημειώνεται το «αρνητικό ρεκόρ της δεκαετίας».

Οι βαθμοί εισαγωγής στα ΑΕΙ την τελευταία πενταετία, καθώς και τα

πανεπιστημιακά τμήματα που συγκεντρώνουν στο διάστημα αυτό τις χαμηλότερες

βάσεις απεικονίζονται στον πίνακα. Είναι φανερό ότι παρατηρείται μια σταθερή

πτώση της βαθμολογίας εισαγωγής στα ΑΕΙ, με αποκορύφωμα τα αποτελέσματα στις

Γενικές Εξετάσεις του 1998. Παράλληλα, τα Πανεπιστημιακά Τμήματα που

συγκεντρώνουν τους υποψηφίους με τις χαμηλότερες βαθμολογίες τα τελευταία

χρόνια είναι το Ορυκτών Πόρων Κρήτης, το Μαθηματικών Αιγαίου, η Νοσηλευτική

Αθήνας, το Ποιμαντικό Αθήνας και Θεσσαλονίκης και το Τμήμα Ανθρωπογεωγραφίας Αιγαίου.

Ποιο είναι το ποσοστό των θέσεων που «αναλογεί» με βάση τα στατιστικά στοιχεία

στους τελειόφοιτους (1999) και τους απόφοιτους (υποψήφιοι που συμμετέχουν για

δεύτερη ή τρίτη φορά στις Εξετάσεις);

Οι υποψήφιοι όλων των Δεσμών στις Γενικές Εξετάσεις του 1998 ήσαν 141.803, εκ

των οποίων οι 75.228 ήταν τελειόφοιτοι και οι 66.575 απόφοιτοι. Η ανάγνωση του

Πίνακα 3 φανερώνει το ποσοστό επιτυχόντων σε διάφορα Πανεπιστημιακά Τμήματα

ανάμεσα στους τελειόφοιτους και τους απόφοιτους.

Σε «προνομιακές» Σχολές της Α’ Δέσμης (π.χ. Ηλεκτρονικών Υπολογιστών,

Πολιτικών Μηχανικών, Αρχιτεκτόνων), οι τελειόφοιτοι διεκδικούν 40%-50% των

θέσεων.

Στη Β’ Δέσμη (Ιατρικές Σχολές) τα πράγματα χειροτερεύουν, καθώς οι

τελειόφοιτοι δεν φαίνεται να μπορούν να καταλάβουν περισσότερο από τις 2 στις

10 θέσεις της Ιατρικής ή, στην καλύτερη περίπτωση, τις 3 από τις 10 θέσεις των

Τμημάτων Κτηνιατρικής, Φαρμακευτικής ή Νοσηλευτικής.

Στη Γ’ Δέσμη οι τελειόφοιτοι διεκδικούν το 30%-40% των θέσεων στα Τμήματα της

Φιλολογίας, της Ιστορίας ή της Νομικής, ενώ στη Δ’ Δέσμη ο «ορίζοντας των

προσδοκιών» κυμαίνεται από 30%-50%.

Οι βασικοί παράγοντες που διαμορφώνουν την κινητικότητα των βάσεων εισαγωγής

στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είναι τέσσερις:

1. Ο αριθμός των εισακτέων. Η αύξηση του αριθμού των εισακτέων, με

σταθερό αριθμό υποψηφίων, λιπαίνει το έδαφος για «κάθοδο των μορίων» εισαγωγής.

2. Ο βαθμός δυσκολίας – ευκολίας των θεμάτων των Γενικών Εξετάσεων. Τα

δύσκολα θέματα συγκατοικούν με μεγάλα ποσοστά χαμηλής βαθμολογίας και ανάλογη

πτώση των βάσεων.

3. Η σειρά προτίμησης στα μηχανογραφικά δελτία. Η συγκέντρωση πολλών

δηλώσεων πρώτων προτιμήσεων στα διάφορα πανεπιστημιακά τμήματα αυξάνει τις

βάσεις εισαγωγής σ’ αυτά.

4. Το ποσοστό των υποψηφίων που έχουν κατοχυρώσει βαθμολογία από

προηγούμενα έτη.

Η «δράση» των τεσσάρων αυτών παραγόντων όταν έχει την ίδια «κατεύθυνση» μπορεί

να τροφοδοτήσει είτε μεγάλη πτώση είτε μεγάλη άνοδο στις βάσεις εισαγωγής σε

μία ή σε περισσότερες Δέσμες ή σε μεμονωμένες Σχολές και Τμήματα.

Η αύξηση του αριθμού των εισακτέων κατά 9 χιλιάδες περίπου θα είναι και φέτος

ο «τροχονόμος» της κινητικότητας των βάσεων, ο «μηχανισμός» θωράκισής τους

απέναντι σε κάθε προσπάθεια ανόδου τους.

Θα υπάρξουν πολλά Τμήματα των ΑΕΙ και κυρίως των ΤΕΙ που θα βαθύνουν ακόμη

περισσότερο φέτος τη μεγάλη «πτώση» των βάσεων του 1998. Τμήματα με «μειωμένη

ζήτηση» και «υπερβάλλουσα» αύξηση του αριθμού των εισακτέων τους (π.χ. τα

Τμήματα των ΤΕΙ Φυτικής Παραγωγής, Ζωικής Παραγωγής, Δασοπονίας, Γεωργικών

Μηχανών και Αρδεύσεων, Ιχθυοκομίας, Ηλεκτρολογίας κ.λπ., καθώς και Τμήματα

«περιφερειακών» Πανεπιστημίων όπως του Δημοκρίτειου στη Θράκη, των

Πανεπιστημίων Κρήτης, Αιγαίου και Θεσσαλίας) θα έχουν την ίδια ή και

μεγαλύτερη πτώση από αυτήν του 1998. Αντίθετα, δεν προβλέπεται να υπάρξει

πτώση στα περιζήτητα Τμήματα των κεντρικών Πανεπιστημίων, που ενώ δεν έχουν

καμία αύξηση εισακτέων συνεχίζουν να επηρεάζονται από την υψηλή ζήτηση

τελειοφοίτων και την «πολιορκία» χιλιάδων αποφοίτων. Το πιο πιθανό είναι στα

Τμήματα αυτά να έχουμε άνοδο των βάσεων.