Τουλάχιστον ένα στα δέκα εμφιαλωμένα νερά περιέχει επικίνδυνους για την υγεία μικροοργανισμούς. Αυτό προκύπτει από δύο πανεπιστημιακές έρευνες που διήρκεσαν συνολικά 12 χρόνια.


Βασικός λόγος για την προβληματική ποιότητα, αναφέρουν οι ειδικοί, είναι οι απαράδεκτες συνθήκες αποθήκευσής του, όπως φαίνεται, για παράδειγμα, στις φωτογραφίες-ντοκουμέντο που πάρθηκαν στις 14.30 και 14.45 το μεσημέρι της Τετάρτης 20 Ιουνίου όταν η θερμοκρασία ήταν λίγο πάνω από τους 38 βαθμούς Κελσίου υπό σκιάν: τα εμφιαλωμένα νερά που προορίζονται για κατανάλωση από επισκέπτες αλλά και ασθενείς του νοσοκομείου Αλεξάνδρα έχουν «αποθηκευθεί» σε εξωτερικό χώρο στα πλάγια της κεντρικής εισόδου, δίπλα από μηχανήματα κλιματισμού που εκπέμπουν ακόμα περισσότερη θερμότητα, ενώ κανονικά θα έπρεπε να φυλάσσονται σε θερμοκρασίες κάτω των 18 βαθμών Κελσίου για να μην αναπτύξουν μικροβιακό φορτίο το οποίο μπορεί να προκαλέσει μέχρι και λοιμώξεις στο αίμα!

Στις μελέτες των Πανεπιστημίων Θράκης και Πατρών, οι οποίες διενεργήθηκαν τμηματικά από το 1995 έως το 2003 και από το 2004 έως το 2007, και κατά τις οποίες εξετάστηκαν περίπου 1.700 μπουκάλια νερού που κυκλοφορεί στο εμπόριο, εντοπίστηκαν ψευδομονάδες, κολοβακτηρίδια και αποικίες μικροοργανισμών που μπορεί να προκαλέσουν ωτιτικές λοιμώξεις, στο ουροποιητικό και αναπνευστικό σύστημα, γαστρεντερίτιδες και άλλα προβλήματα υγείας.

«Σκοπός των μελετών μας είναι η αξιολόγηση της ποιότητας των εμφιαλωμένων νερών που προμηθεύεται από το “ράφι” ο καταναλωτής και αυτή η προσπάθειά μας συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Δυστυχώς, αν και ο αριθμός των μικροοργανισμών στην αρχική πηγή του εμφιαλωμένου νερού είναι συνήθως χαμηλός, στις μελέτες μας αναφέρεται αύξηση αυτού του αριθμού ύστερα από την διακίνηση και αποθήκευσή του», λέει ο δρ Απόστολος Βανταράκης από το Εργαστήριο Υγιεινής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, ο οποίος συμμετείχε και στις δύο έρευνες. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για την μικροβιολογική ποιότητα του εμφιαλωμένου νερού τα όρια για την παρουσία e. coli, πυοκυανικής ψευδομονάδας και εντερόκοκκων είναι μηδενικά, ενώ για τις αποικίες μικροοργανισμών ανέρχονται στις 100 ανά χιλιοστόλιτρο στους 22 βαθμούς Κελσίου και στις 20 ανά χιλιοστόλιτρο στους 37 βαθμούς Κελσίου. Για να διατηρείται η ποιότητα του νερού στα προαναφερθέντα όρια, βασική προϋπόθεση είναι η αποθήκευση και η μεταφορά του σε θερμοκρασίες που δεν ξεπερνούν τους 18 βαθμούς Κελσίου.

Στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το 2004 έως και σήμερα και είχε ως δείγμα 172 φιάλες τα αποτελέσματα είναι ελαφρώς καλύτερα από αυτά της περιόδου 1995-2003, σύμφωνα με τον δρα Βενταράκη. Πιο συγκεκριμένα, ενώ στην οκταετή μελέτη το 13,2% των δειγμάτων από 10 ελληνικές εταιρείες περιείχαν e. coli ή εντερόκοκκους, στα εμφιαλωμένα νερά που εξετάστηκαν τα τελευταία τρία χρόνια δεν βρέθηκαν οι παραπάνω μικροοργανισμοί. Αντίθετα, στη μελέτη που διεξήχθη από το 2004 έως σήμερα βρέθηκε ότι το 10,46% των δειγμάτων από 11 ελληνικές εταιρείες έχει ψευδομονάδα πυοκυανική, ενώ από το 1995 μέχρι το 2003 είχε εντοπιστεί στο 5,9% των δειγμάτων που εξετάστηκαν. Επιπλέον, στην πρόσφατη έρευνα το 19,2% των εμφιαλωμένων περιείχε ολικό αριθμό μικροοργανισμών πάνω από 100 ανά χιλιοστόλιτρο στους 22 βαθμούς Κελσίου και το 16,9% πάνω από 100 στους 37 βαθμούς Κελσίου- ποσότητες που υπερβαίνουν τα όρια της ελληνικής νομοθεσίας για την μικροβιολογική ποιότητα του εμφιαλωμένου νερού. Όσον αφορά στα αποτελέσματα της οκταετούς έρευνας, η παρουσία e. coli και εντερόκοκκων που βρέθηκε στα δείγματα συνδέεται με ρύπανση από κόπρανα, ενώ το βακτηρίδιο Favobacterium αποτελεί ένδειξη ότι το νερό περιέχει χώμα. «Το πιο βασικό πρόβλημα κατά τη γνώμη μου είναι η κακή αποθήκευση των εμφιαλωμένων νερών σε χώρους χωρίς κατάλληλη θερμοκρασία. Ιδίως όταν αυτά προορίζονται για κατανάλωση από ασθενείς, μωρά και άλλες ευπαθείς ομάδες. Γι΄ αυτό και απαιτείται εγρήγορση στον έλεγχο των υγειονομικών αρχών», λέει ο δρ Βανταράκης.

Λίγοι έλεγχοι. Σύμφωνα πάντως με εκτιμήσεις, οι έλεγχοι εμφιαλωμένων νερών στην Ελλάδα από το Γενικό Χημείο του Κράτους δεν ξεπερνούν τα τετρακόσια δείγματα τον χρόνο, όσα δηλαδή αποστέλλονται προς ανάλυση από το υπουργείο Υγείας, ενώ οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι του ΕΦΕΤ ανέρχονται στα 200-300 λίτρα ετησίως. Την ίδια ώρα ο αριθμός των μπουκαλιών που διατίθενται κάθε χρόνο στην αγορά υπολογίζεται ότι είναι πάνω από δύο δισεκατομμύριο τεμάχια.

Το νερό θα πρέπει να φυλάσσεται σε σκοτεινό και δροσερό μέρος


«Υπάρχουν συγκεκριμένες μελέτες που αναφέρουν ότι τα μέταλλα, όπως το μαγνήσιο, που περιέχονται στο εμφιαλωμένο νερό είναι ευεργετικά για την υγεία. Ωστόσο, οι αποδείξεις που παρουσιάζονται σε αυτές τις μελέτες δεν είναι πολύ συγκεκριμένες», λέει στα «ΝΕΑ» ο δρ Εμμανουήλ Βελονάκης από τον τομέα Γενικής και Εφαρμοσμένης Μικροβιολογίας και Ανοσολογίας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας.

«Για να υπάρξουν επαρκείς αποδείξεις ότι όντως αυτά τα μέταλλα είναι ευεργετικά θα πρέπει να διεξαχθούν περισσότερες μελέτες και μάλιστα σε μεγάλο βάθος χρόνου». Όπως επισημαίνει ο δρ Βελονάκης, για να διατηρείται η ποιότητα του εμφιαλωμένου νερού στα επιθυμητά επίπεδα θα πρέπει να φυλάσσεται σε σκοτεινό και δροσερό μέρος με θερμοκρασία κάτω των 18 βαθμών Κελσίου.

Ανακυκλώνουμε μόλις το 18%


Έρευνα του αμερικανικού ινστιτούτου Εarth Ρolicy Center αναφέρει ότι για την κατασκευή των φιαλών απαιτούνται πάνω από 2,7 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού παγκοσμίως, από τους οποίους ελάχιστοι ανακυκλώνονται. Όσον αφορά την Ελλάδα η κατάσταση είναι αποκαρδιωτική: από όλες τις πλαστικές συσκευασίες, στις οποίες περιλαμβάνονται και τα πλαστικά μπουκάλια εμφιαλωμένου νερού, μόλις το 18% ανακυκλώνεται, σύμφωνα με τα στοιχεία της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης. Αυτό έχει ως συνέπεια τη ρύπανση του περιβάλλοντος με πλαστικές φιάλες, οι οποίες αποσυντίθεται σε 100 με 200 χρόνια, ενώ σε περίπτωση πυρκαγιάς σε ανεξέλεγκτες χωματερές η καύση τους προκαλεί την απελευθέρωση βλαβερών διοξινών, όπως συνέβη στην περίπτωση των Ταγαράδων.

Επιπλέον, η έρευνα του Εarth Ρolicy Center αναφέρει ότι το 40% των εμφιαλωμένων νερών είναι επί της ουσίας νερό βρύσης, στο οποίο έχουν προστεθεί εκ των υστέρων μεταλλικά άλατα, τα οποία δεν ωφελούν τους καταναλωτές σε σχέση με το νερό βρύσης.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αν οι καταναλωτές εμφιαλωμένου νερού έδιναν το 50% των χρημάτων από αυτά που ξοδεύουν για νερό ετησίως σε έργα και προγράμματα ύδρευσης, όλος ο παγκόσμιος πληθυσμός θα είχε πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό. Σήμερα, περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε γλυκό νερό και πάνω από δύο δισεκατομμύρια σε καθαρό πόσιμο νερό.

Αυξάνεται 10% ετησίως η αγορά του νερού


Με ρυθμούς περίπου 10% τον χρόνο αναπτύσσεται η αγορά του εμφιαλωμένου νερού, καθώς όλο και περισσότερες περιοχές αντιμετωπίζουν προβλήματα με την ποιότητα του νερού από το υδρευτικό δίκτυο ή δεν επαρκεί, όπως συμβαίνει στην περίπτωση των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων. Πιο συγκεκριμένα, στη λύση του… μπουκαλιού τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν καταφύγει δημότες της Κομοτηνής, των Σερρών, της Θεσσαλονίκης, της Χαλκιδικής, της Κορίνθου, της Αργολίδας, της Αίγινας, της Χαλκίδας, της Ηλείας, καθώς και των Χανίων και του Ηρακλείου. Για το 2007 η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 1 δισεκατομμύριο λίτρα, αφού η ζήτηση αναμένεται να εκτιναχθεί στα ύψη λόγω της αύξησης των τουριστών στα άνυδρα νησιά του Αιγαίου.

«Έχουμε δεχθεί καταγγελίες για εμφιαλωμένα νερά τα οποία μύριζαν πετρέλαιο», αναφέρει ο Γιάννης Ανουσάκης, αντιπρόεδρος της Γενικής Ομοσπονδίας Καταναλωτών Ελλάδας ΙΝΚΑ. «Ένα από τα βασικά προβλήματα που έχουμε εντοπίσει, εκτός από τις συνθήκες αποθήκευσης και διακίνησης, είναι οι μήτρες με τις οποίες φτιάχνονται τα πλαστικά μπουκάλια, οι οποίες έχουν συγκεκριμένο χρόνο χρήσεως.

Για παράδειγμα, μία μήτρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή 10.000 φιαλών. Όμως κοστίζουν ακριβά, και κάποιες εταιρείες τις χρησιμοποιούν για να φτιάχνουν περισσότερες φιάλες. Το αποτέλεσμα είναι αυτές οι μήτρες να φθείρονται αφήνοντας υπολείμματα στα μπουκάλια και ως εκ τούτου να επηρεάζουν την ποιότητα του εμφιαλωμένου νερού», λέει ο κ. Ανουσάκης.

Τελευταία Νέα