Η υιοθέτηση από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ των λεγόμενων σταθερών κρυπτονομισμάτων (stablecoins) ως μέσο προβολής της οικονομικής ισχύος της Αμερικής και διατήρησης της παγκόσμιας κυριαρχίας του δολαρίου έχει πυροδοτήσει εκκλήσεις για «στρατηγική απάντηση» από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αλλά οι προειδοποιήσεις είναι τόσο αδικαιολόγητες όσο και δυσοίωνες.
Ο κύριος καταλύτης του άγχους της Ευρώπης για τα σταθερά κρυπτονομίσματα είναι ο νόμος της κυβέρνησης Τραμπ για την καθοδήγηση και την καθιέρωση εθνικής καινοτομίας για τα σταθερά κρυπτονομίσματα των ΗΠΑ (GENIUS), ο οποίος στοχεύει στην προώθηση των σταθερών κρυπτονομισμάτων που υποστηρίζονται από το δολάριο, εφαρμόζοντας ένα ολοκληρωμένο εποπτικό πλαίσιο για αυτά. Ωστόσο, οι πραγματικές διατάξεις της νομοθεσίας μοιάζουν πολύ με εκείνες του κανονισμού της ΕΕ για τις αγορές κρυπτονομισμάτων (MiCA) του 2023.
Τα stablecoins μπορεί να είναι χρήσιμα σε διασυνοριακές συναλλαγές λιανικής, ιδίως σε εμβάσματα. Ωστόσο, ενώ τα εμβάσματα είναι σημαντικά για πολλές οικονομίες, η έκτασή τους είναι περιορισμένη: περίπου 700 δισεκατομμύρια δολάρια αποστέλλονται ετησίως – λιγότερο από το ΑΕΠ μιας μεσαίου μεγέθους ευρωπαϊκής χώρας και κλάσμα του ΑΕΠ των ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, μια οικογένεια σε αναπτυσσόμενη χώρα που λαμβάνει σταθερά κρυπτονομίσματα από έναν συγγενή που εργάζεται στην Ευρώπη ή τις ΗΠΑ θα πρέπει να επωμιστεί το κόστος μετατροπής τους στο τοπικό νόμισμα.
Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι τα σταθερά κρυπτονομίσματα είναι πιο κατάλληλα για πληρωμές χονδρικής. Ο αριθμός των συναλλαγών είναι πολύ μικρότερος και τα ποσά είναι μεγαλύτερα. Αλλά και εδώ προκύπτουν ζητήματα. Οι συναλλαγές σε ένα blockchain δεν είναι ανώνυμες αλλά «ψευδώνυμες»: όλες οι συναλλαγές είναι πλήρως ορατές, αλλά οι κάτοχοι των πορτοφολιών αναγνωρίζονται μόνο από διευθύνσεις που αποτελούνται από μακρά σειρά αριθμών και γραμμάτων. Το πρόβλημα είναι ότι, εάν ένας προμηθευτής θέλει να πληρωθεί, πρέπει να κοινοποιεί τη διεύθυνση του πορτοφολιού του στον πελάτη του, ο οποίος μπορεί στη συνέχεια να παρακολουθεί όλες τις μελλοντικές συναλλαγές που αφορούν αυτό το πορτοφόλι – συμπεριλαμβανομένων, ενδεχομένως, ευαίσθητων εμπορικών πληροφοριών. Ο πελάτης μπορεί ακόμη και να κοινοποιεί τη διεύθυνση στους ανταγωνιστές του προμηθευτή.
Οι εγκληματίες – όπως αυτοί που πραγματοποιούν επιθέσεις ransomware – παρακάμπτουν αυτό το ζήτημα προωθώντας αμέσως τις πληρωμές σε άλλο πορτοφόλι ή ακόμα και σε έναν αριθμό νέων πορτοφολιών. Αλλά οι νόμιμες εταιρείες δεν μπορούν να αποκρύψουν τους λογαριασμούς τους με αυτόν τον τρόπο χωρίς να υπάρξουν καμπανάκια για πιθανούς συνεργάτες και πελάτες και, ενδεχομένως, να προκαλέσουν έρευνες για ξέπλυμα χρήματος. Ενώ υπάρχουν λιγότερο ύποπτοι τρόποι ελαχιστοποίησης αυτού του προβλήματος, περιπλέκουν τη διαχείριση μετρητών.
Κρίσιμο είναι ότι τα εμπόδια στην ευρεία χρήση των σταθερών κρυπτονομισμάτων είναι διαρθρωτικά: δεν μπορούν να ξεπεραστούν χωρίς να μεταμορφωθεί ριζικά ο τρόπος λειτουργίας του μέσου. Καθώς αυτό γίνεται εμφανές σε επιχειρήσεις, καταναλωτές και οικονομικούς επενδυτές, η τρέχουσα υστερία είναι πιθανό να εξασθενήσει. Η «στρατηγική απάντηση» της Ευρώπης στον νόμο GENIUS θα πρέπει να είναι η διατήρηση της ψυχραιμίας.
Ο Ντάνιελ Γκρος είναι διευθυντής στο Institute for European Policymaking του Bocconi University
