Είναι σύνηθες θέαμα η προσαγωγή συλληφθέντος με δεσμευμένα τα χέρια (με χειροπέδες) και οι αστυνομικοί να τον περιστοιχίζουν. Η δέσμευση του συλληφθέντος είναι νόμιμη; Ας το δούμε: α) Κατά το άρθρο 278 παρ. 2 του Κώδ. Ποιν. Δικον., τα αστυνομικά όργανα δεν επιτρέπεται να δεσμεύουν τον συλλαμβανόμενο παρά μόνο όταν αντιστέκεται ή είναι ύποπτος φυγής, β) κατά το άρθρο 119 παρ. δ΄ του π.δ. 141/1991 «περί αρμοδιοτήτων οργάνων κ.λπ.», «όταν υπάρχει υπόνοια φυγής, ένεκα της προηγούμενης διαγωγής ή της συμπεριφοράς που δείχνει το πρόσωπο που συλλαμβάνεται, δεσμεύεται με χειροπέδες, για την πρόληψη απόδρασης».
Από τις παραπάνω διατάξεις προκύπτει ρητώς ότι το συλλαμβανόμενο άτομο δεσμεύεται με χειροπέδες, μόνο όταν είναι ύποπτο φυγής ή αντιστέκεται. Ο νομοθέτης, στο άρθρο 278 παρ. 2 του ΚΠΔ, σε σιωπηρή αναγνώριση του τεκμηρίου αθωότητας, προέβλεψε, επομένως, τη δέσμευση μόνο σ΄ αυτές τις περιπτώσεις. Αλλά δεν αρκείται μόνο σ΄ αυτό. Ορίζει περαιτέρω ότι «τα αρμόδια για τη σύλληψη όργανα οφείλουν να συμπεριφέρονται με κάθε δυνατή ευγένεια σε αυτόν που συλλαμβάνουν και να σέβονται την τιμή του. Γι’ αυτό δεν πρέπει να μεταχειρίζονται βία, παρά μόνο αν είναι ανάγκη».
Σε πλήρη αντίθεση με όλα αυτά, βλέπουμε συνεχώς στα κανάλια της τηλεοράσεως να προσάγονται στον εισαγγελέα, τον ανακριτή ή στο δικαστήριο οι συλληφθέντες δέσμιοι, με χειροπέδες, συνοδευόμενοι από κουστωδία αστυνομικών, εκ των οποίων δύο κρατούν και τα δύο τους χέρια και κυριολεκτικά τους σύρουν. Πού ο σεβασμός; Πού η ευγένεια; Πού η μη άσκηση βίας; Και για την ντροπή που νιώθουν γι΄ αυτή την καταρράκωση της αξιοπρέπειάς τους, γι΄ αυτή την κραυγαλέα παραβίαση του τεκμηρίου της αθωότητας και κατάφωρη κακοποίηση της προσωπικότητάς τους, οι συλληφθέντες, άνδρες και γυναίκες, κρύβουν το πρόσωπό τους, κρύβουν τα χέρια τους, με κάποιο ένδυμα! Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του προσωπικότητα («το εγώ του»). Δεν μπορεί να τη συνθλίβει, τόσο εντυπωσιακά, τόσο έντονα, το «αρμόδιο όργανο» στο πρόσωπο του συλλαμβανομένου, επειδή αυτός είναι πιθανός παραβάτης του νόμου.
Οσο περισσότερο περιώνυμος είναι ο συλληφθείς, τόσο πιο βαρύγδουπη είναι η εικόνα του. Προς τι, λοιπόν, τα δεσμά; Γιατί τόση προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αφού ο κάθε συλλαμβανόμενος τεκμαίρεται αθώος μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη του; Και αυτή είναι απλώς μία κραυγαλέα περίπτωση από τις πολλές που παρακολουθούμε, έκπληκτοι, από τα κανάλια της τηλεοράσεως.
Η ευγένεια και ο σεβασμός δεν διδάσκονται, είναι σύμφυτα στον άνθρωπο και απλώς καλλιεργούνται από την οικογένεια και τα παντός είδους σχολεία (τώρα μάλιστα!). Οταν, όμως, αυτά τα συναισθήματα δεν υπάρχουν στα αρμόδια όργανα, που ο νόμος ορίζει ότι πρέπει να τα επιδεικνύουν, τότε είναι αποκλειστική ευθύνη εκείνων που τα διοικούν να τους υπενθυμίσουν τον νόμο. Κύριε Χρυσοχοΐδη, πρέπει, και εδώ ακόμη, να επιληφθείτε.
Ο Λουκάς Λυμπερόπουλος είναι επίτιμος αρεοπαγίτης
