Το 2015 η Παλμύρα, διάσημη για τις άριστα διατηρημένες ελληνορωμαϊκές της αρχαιότητες, έπεσε στα χέρια των ισλαμιστών. Τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς, τα μέλη του Ισλαμικού Κράτους, αφού είχαν διαπράξει φρικαλεότητες σε ανθρώπους, επιτέθηκαν και στα μνημεία. Τοποθέτησαν εκρηκτικά και ανατίναξαν τον ρωμαϊκό ναό του Βάαλ Σαμίν, με το εσωτερικό του ναού να εξαφανίζεται καθώς κατέρρεαν οι κίονές του. Οι περίφημοι τάφοι Ελάχμπελ, Τζάμπλικ και Χίτοτ, που χρονολογούνται μεταξύ του 44 και του 103 μ.Χ., ήταν από τους καλύτερα διατηρημένους χώρους ταφής από την αρχαιότητα μέχρι που καταστράφηκαν από το Ισλαμικό Κράτος. Οι ταφικοί πύργοι είχαν κατασκευαστεί από εύπορες οικογένειες της αρχαίας Παλμύρας και αποτελούσαν το σύμβολο της οικονομικής ανάπτυξης της πόλης.
Γνωστή και ως «Μαργαριτάρι της Ερήμου», η Παλμύρα, μια όαση 210 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Δαμασκού, αναφέρθηκε σε επιγραφή για πρώτη φορά κατά τον 19ο π.Χ. αιώνα ως σταθμός για καραβάνια στον Δρόμο του Μεταξιού. Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η πόλη έφτασε στην ακμή της, μέχρι το 400 μ.Χ. Πριν από την επικράτηση του χριστιανισμού τον 2ο αιώνα μ.Χ., οι κάτοικοι λάτρευαν τον σημιτικό θεό Βαάλ, ο ναός του οποίου υπήρξε από τους σημαντικότερους, μαζί με εκείνους των θεοτήτων Γιαριμπόλ του Ηλιου και Αγκλιμπόλ της Σελήνης. Τον Οκτώβριο, επόμενος στόχος τους ήταν η τριπλή αψίδα του θριάμβου. Ενα από τα πιο αναγνωρίσιμα μνημεία και κόσμημα στην εξαιρετική συλλογή ερειπίων στην Παλμύρα.
Την περασμένη εβδομάδα η πρωτοβουλία της UNESCO και του διεθνούς ιδρύματος προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς Aliph έφερε στην Ελβετία διεθνείς ειδικούς, αξιωματούχους αρχαιοτήτων και μέλη της συριακής κοινότητας για τη διεξαγωγή ενός συνεδρίου με στόχο την αποκατάσταση της αρχαίας πόλης της Παλμύρας στη Συρία καθώς και των πολύτιμων εκθεμάτων του μουσείου της. Με ένα σχέδιο κοινής δράσης οι συμμετέχοντες στο συνέδριο θα επιχειρήσουν την αφαίρεση της Παλμύρας από τη Λίστα Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς σε Κίνδυνο της UNESCO.
Σύμφωνα με το Art Newspaper οι εργασίες αποκατάστασης θα ξεκινήσουν τον Ιανουάριο 2026 με προτεραιότητα την αποκατάσταση του κατεστραμμένου και λεηλατημένου Μουσείου της Παλμύρας, τη συντήρηση και αποκατάσταση των εκθεμάτων τα οποία φυλάσσονται προσωρινά στο Μουσείο της Δαμασκού, καθώς και την επισκευή της πεζογέφυρας, που αποτελεί βασική πρόσβαση στον αρχαιολογικό χώρο.
Και για τους κατοίκους
Παράλληλα, η Συριακή Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Μουσείων (DGAM) κατέθεσε σειρά συστάσεων: άμεση σταθεροποίηση και προστασία των συλλογών, τεκμηρίωση αρχαιολογικών δεδομένων και ένταξη της τοπικής κοινωνίας σε εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια. Επίσης η γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο περιοχή έχει υποστεί καταστροφές στις βασικές υποδομές και οι σημερινοί κάτοικοι αντιμετωπίζουν ελλείψεις ηλεκτροδότησης και καθαρού πόσιμου νερού. Γι αυτό και οι εργασίες αποκατάστασης των ερειπίων της Παλμύρας μαζί με τη δημιουργία κατάλληλων υποδομών θα ωφελούσε και τους κατοίκους από την επιστροφή του πολιτιστικού και περιβαλλοντικού τουρισμού. Μάλιστα ο Χασάν Αλί, διευθυντής του Μουσείου της Παλμύρας, περιέγραψε τον δεσμό των κατοίκων με τον χώρο λέγοντας «Στην Παλμύρα κάθε οικογένεια έχει μια κόρη που ονομάζεται Ζηνοβία», τονίζοντας τον απόηχο από μια μακρινή εποχή που η Παλμύρα ήταν ρωμαϊκή αποικία και η Ζηνοβία υπήρξε βασίλισσα της πόλης από το 267 μέχρι το 272 μ.Χ.
