Το φιλόδοξο σχέδιο της Περιφέρειας Καλαβρίας να ενισχύσει το αποδυναμωμένο δημόσιο σύστημα υγείας μέσω της πρόσληψης κουβανών γιατρών εξελίσσεται σε σημείο πολιτικής και κοινωνικής τριβής στην Ιταλία. Η συμφωνία, που υπεγράφη το 2022 μεταξύ της περιφέρειας και της κρατικής κουβανικής εταιρείας Comercializadora de Servicios Médicos Cubanos (CSMC), προέβλεπε την αποστολή 497 γιατρών μέχρι το 2027, με στόχο να καλυφθούν τα κενά στα νοσοκομεία της περιοχής. Ωστόσο, τα τελευταία περιστατικά φυγής γιατρών – είτε προς τον ιδιωτικό τομέα είτε προς άλλες χώρες ή απλώς χωρίς επιστροφή από άδειες – έχουν προκαλέσει έντονες ανησυχίες.
Η Υγειονομική Υπηρεσία της Βίμπο Βαλέντσια ζήτησε επισήμως παρέμβαση της Περιφέρειας και της Εισαγγελίας, καθώς γιατροί από το νοσοκομείο Jazzolino είτε δεν ανανέωσαν τις συμβάσεις τους είτε αποχώρησαν χωρίς ειδοποίηση. Η κατάσταση αποκτά ευρύτερη διάσταση, καθώς το θέμα μεταφέρεται και στο ιταλικό κοινοβούλιο. Ο περιφερειάρχης Ρομπέρτο Οκιούτο, εμπνευστής της συμφωνίας, απορρίπτει τις κατηγορίες για εκμετάλλευση των κουβανών επαγγελματιών, κάνοντας λόγο για «ελεύθερους και πλήρως ενταγμένους γιατρούς». Ομως, τα στοιχεία δείχνουν μια πιο σύνθετη πραγματικότητα.
Η συμφωνία προβλέπει συνολική αμοιβή 4.700 ευρώ τον μήνα για κάθε γιατρό, η οποία καταβάλλεται στην κουβανική κυβέρνηση. Οι ίδιοι οι γιατροί λαμβάνουν μόνο 1.200 ευρώ ως μηνιαίο επίδομα, με καλυμμένα τα έξοδα διαμονής και μετακίνησης. Η άνιση κατανομή των χρημάτων αλλά και η πίεση που ασκεί ο κουβανικός κρατικός μηχανισμός στους γιατρούς προκαλούν προβληματισμό για την πραγματική ελευθερία των επαγγελματιών.
Η Καλαβρία είναι η μοναδική περιφέρεια στην Ιταλία που έχει υλοποιήσει ένα τέτοιο μοντέλο. Αλλες περιοχές δεν ακολούθησαν, είτε για πολιτικούς λόγους είτε λόγω αντιδράσεων από ιατρικά συνδικάτα, που βλέπουν το μέτρο ως προσωρινό «μπάλωμα» σε ένα βαθιά προβληματικό σύστημα υγείας. Η Καλαβρία, με ιστορική υποστελέχωση και περιορισμούς στις μόνιμες προσλήψεις λόγω δημοσιονομικής εποπτείας, κατέφυγε σε αυτή τη λύση ως έσχατη επιλογή.
Το μοντέλο θυμίζει άλλες διεθνείς αποστολές κουβανών γιατρών, όπως στη Βραζιλία ή στη Βενεζουέλα, αλλά η περίπτωση της Καλαβρίας αποτελεί την πρώτη μακροχρόνια σύμβαση εντός Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το ερώτημα πλέον είναι αν μπορεί να παραμείνει λειτουργικό ή αν η φυγή των γιατρών αποτελεί προειδοποίηση για τα όριά του.
Ο «διπλός» χαρακτήρας της σύμβασης έχει προκαλέσει ερωτήματα ως προς τη διαφάνεια, τα δικαιώματα των γιατρών και την πραγματική ελευθερία επιλογών τους.
