Από τον Ομηρο, τον Σοφοκλή και τον Σαίξπηρ, τον Εντγκαρ Αλαν Πόε έως τον Ιγκμαρ Μπέργκμαν και τη Μάργκαρετ Ατγουντ η τέχνη του λόγου χαρτογράφησε τα μονοπάτια της ψυχής πλάθοντας ιστορίες που η επαλήθευσή τους συνέβαινε στο πέρασμα του χρόνου. Τα κείμενα της λογοτεχνίας, ο θεατρικός λόγος, η κινηματογραφική αφήγηση δεν σταμάτησαν να αναφέρονται στην παρανόηση της αληθινής διάστασης των πραγμάτων και στην οδυνηρή διαδικασία διαχείρισης της πραγματικότητας. Αντίστοιχα κατά την ομιλία του τον περασμένο μήνα στο Αμερικανικό Κολλέγιο ο Dr. Bessel van der Kolk καθηγητής Ψυχιατρικής του Χάρβαρντ και συγγραφέας του «Το σώμα δεν ξεχνά» (εκδόσεις Κλειδάριθμος), αναφέρθηκε στην εμπειρία του με βετεράνους του Βιετνάμ, του Ιράκ, του Αφγανιστάν συνδέοντας τις περιπτώσεις τους με τον «Αίαντα» του Σοφοκλή: «Οποιος έχει έρθει σε επαφή με ακραίο ψυχικό πόνο, δυστυχία ή θάνατο δεν δυσκολεύεται να κατανοήσει το αρχαίο δράμα».

Μετά την έναρξη του νέου κύκλου βαρβαρότητας στη Μέση Ανατολή, οι εικόνες, τα βίντεο και οι live αναμεταδόσεις καθιστούν και τους θεατές της «ασφαλούς περιοχής» εγκλωβισμένους στη λανθάνουσα συνθήκη ψυχικού τραυματισμού. Η πολιορκία του ύπνου μας από κάποιο εφιαλτικό όνειρο δεν μπορεί να οφείλεται σε φουσκωμένο από την κατάποση ξηρών καρπών στομάχι. Η συνεχόμενη βία πλέκεται γύρω από τις μέρες και τις νύχτες της τωρινής εποχής σχηματίζοντας οργισμένες γιρλάντες μίσους που τυλίγονται σφιχτά στα σώματα των κοινωνιών μας. Είναι λοιπόν υπερβολική ευθιξία να τολμήσουμε να πούμε ότι έχουμε ήδη υποστεί ψυχικό τραύμα από τη συσσώρευση του αλλόκοτου δογματισμού που περικλείει τα σύγχρονα πολιτικά φαινόμενα; Ή παραμένουμε εξωτερικοί παρατηρητές μίας οδύνης που δεν αφορά τον περίγυρο των φωτισμένων συνειδήσεων και δεν μιλάμε γι’ αυτήν;

Ο αμερικανός ιστορικός λογοτεχνίας Paul Fussel στη μελέτη του για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο «The Great War and Modern Memory», σχολιάζει τη ζώνη σιωπής που δημιουργείται γύρω από το ψυχικό τραύμα ως τη σύγκρουση ανάμεσα στα τεκταινόμενα και την αρμόζουσα σκέψη για την περιγραφή τους: «κάναμε το ανείπωτο να σημαίνει απερίγραπτο: στην πραγματικότητα σημαίνει άθλιο».