Με πολύ ενδιαφέροντα και πρωτότυπο τρόπο, με μια έρευνα χρήσιμη για την καταγραφή πολιτικών επιλογών και προτιμήσεων, ο Στράτος Φαναράς θέτει στη συζήτηση, ως μετα-πολιτικό δεδομένο, όπως απρόσφορα εκτιμώ ορίστηκε, το ζήτημα «αυτοδυναμία ή κυβερνήσεις συνεργασίας».

Από τα στοιχεία προκύπτει μια συγκρατημένη, στον χώρο του Κέντρου κυρίως, απόκλιση υπέρ των κυβερνήσεων συνεργασίας. Θα είχε πολιτική αξία αυτή η καταγραφή, αν δεν επρόκειτο για μια πολιτική επιθυμία μάλλον, παρά για μια ώριμη, κατασταλαγμένη με την εμπειρία του χρόνου μέσα της, επιλογή.

Ηδη, ενόψει των προσεχών εκλογών, το ενδεχόμενο συνεργασίας απομακρύνεται, αφού ο κ. Μητσοτάκης με σαφήνεια έχει ταχθεί υπέρ της επαναληπτικής εκλογής, μετά εκείνη που θα πραγματοποιηθεί με «την απλή αναλογική». Η αντίθετη πρόθεση του κ. Τσίπρα είναι μόνο προϊόν ανάγκης.

Ας μην γελιόμαστε. Στη χώρα έχει για δεκαετίες επιλεγεί μια παιδαγωγική αυτοδυναμίας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, που έβλεπε την πολιτική ως όργανο πλήρους εξουσίας, υπηρέτησε, με τον εκλογικό νόμο ως μέσο, αυτήν την επιλογή. Εκτοτε, τα κόμματα, πλην μικρών έκτακτων φάσεων, προσαρμόστηκαν σε αυτή την πραγματικότητα και κατά καιρούς επίμονα εργάστηκαν για την αντοχή της.

Η προτίμηση στην αυτοδυναμία είναι μια ακόμη εκδήλωση πολιτικής καθυστέρησης, αφού δι’ αυτής θεωρείται ότι η κυβερνητική εξουσία είναι ευκολότερα διαθέσιμη στο πολιτικό σχέδιο του κόμματος, με το κράτος, πέραν ελέγχου, ως μέσο της συντήρησής του.

Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας