Μια νέα σελίδα στη στρατηγική της ελληνικής διπλωματίας ανοίγει με τη συμφωνία Αθήνας – Ρώμης, η οποία στέλνει σαφή μηνύματα που αποκτούν ιδιαίτερη σημασία σε μια περίοδο που η τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο κλιμακώνεται διαρκώς με νέες διεκδικήσεις και προσπάθεια επιβολής τετελεσμένων.
Για την κυβέρνηση, η χθεσινή συμφωνία είναι ένα καθοριστικής σημασίας βήμα που έχει σαφείς γεωπολιτικές προεκτάσεις και καθιστά ξεκάθαρες τις προθέσεις της Αθήνας απέναντι στις προκλήσεις, στη βάση του διεθνούς Δικαίου. Τέσσερα βασικά μηνύματα εκπέμπονται ήδη από τις υπογραφές Δένδια – Ντι Μάιο:
Νησιά με υφαλοκρηπίδα
Η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών Ελλάδας – Ιταλίας επιβεβαιώνει το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Δικαίου της Θάλασσας. Καταρρίπτει δε τον ισχυρισμό της Αγκυρας περί του αντιθέτου, στον οποίο στηρίχθηκε το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο επιχειρείται να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο των τουρκικών μεθοδεύσεων. Στο ίδιο πλαίσιο επαναβεβαιώνει και τη μέση γραμμή της συμφωνίας του 1977 για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδας – Ιταλίας ως οριογραμμή της ΑΟΖ των δύο χωρών. Ως ένα από τα πλέον σημαντικά στοιχεία της συμφωνίας χαρακτήρισε την επιβεβαίωση ότι τα νησιά δικαιούνται θαλάσσιες ζώνες και ο υπουργός Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γιώργος Λακκοτρύπης (Open TV), σημειώνοντας ότι αυτό έρχεται «σε άμεση αντιπαραβολή με την αυθαίρετη ρητορική της Τουρκίας ότι τα νησιά δεν δικαιούνται ΑΟΖ».
Νέες συμφωνίες
Την ίδια στιγμή η Ελλάδα αποδεικνύει ότι απαντά στην τουρκική προκλητικότητα, επιμένοντας στην τήρηση του διεθνούς δικαίου και υπογράφει συμφωνίες που συνάδουν με αυτό, θωρακίζοντας τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Δηλώνει ακόμα ξεκάθαρα την πρόθεση της Αθήνας να προχωρήσει σε συνομιλίες και συμφωνίες και με άλλα κράτη που έχει θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο, παρά τις προσπάθειες σφετερισμού από την Αγκυρα των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Οχι μονομερείς ενέργειες
Ακυρώνει στην πράξη τις μονομερείς ενέργειες, αποδεικνύοντας μέσω της σύναψης τέτοιων συμφωνιών ότι πράξεις όπως η μονομερής κατάθεση συντεταγμένων στον ΟΗΕ, χωρίς προηγούμενη συνεννόηση των εμπλεκόμενων μερών δεν μπορούν να παραγάγουν έννομα αποτελέσματα. Η ελληνοϊταλική ΑΟΖ εμμέσως αντικρούει το τουρκολιβυκό σύμφωνο, όχι μόνον γιατί αναγνωρίζει θαλάσσιες ζώνες για τα νησιά, αλλά και επειδή μια μελλοντική οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης θα πρέπει να ακολουθεί την οριογραμμή της ελληνοϊταλικής ΑΟΖ, η οποία οδηγεί σε άλλη θαλάσσια ζώνη από εκείνη που χαράχθηκε από την εμπρηστική συμφωνία Ερντογάν – Σάρατζ.
Δικαίωμα τα 12 μίλια
Παράλληλα, ιδιαίτερης σημασίας θεωρείται η Κοινή Γνωστοποίηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την οποία Αθήνα και Ρώμη ζητούν τροποποίηση του κανονισμού περί κοινής αλιευτικής πολιτικής, έτσι ώστε όταν η Ελλάδα αποφασίσει να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της έως τα 12 ναυτικά μίλια να διατηρηθεί η υπάρχουσα αλιευτική δραστηριότητα των ιταλών αλιέων στην περιοχή μεταξύ 6-12 μιλίων. Οπως υπογραμμίζουν διπλωματικές πηγές σχετικά, με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα διατηρεί και τονίζει το δικαίωμά της να προχωρήσει σε επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 μίλια, δικαίωμα που σαφώς αναγνωρίζεται από την Ιταλία.
ΝΕΟ ΣΟΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ. Σε νέο προκλητικό σόου προχώρησε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, απειλώντας πως η Τουρκία «ξέρει πώς θα απαντήσει αν η Ελλάδα δεν μάθει τα όριά της». Σε συνέντευξη που έδωσε προχθές το βράδυ στο κρατικό δίκτυο TRT, ο τούρκος πρόεδρος με ένα λέιζερ πόιντερ στο χέρι παρουσίασε τους χάρτες όπου η Αγκυρα σχεδιάζει έρευνες και γεωτρήσεις εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Δείχνοντας την περιοχή με τις ζώνες «θαλάσσιας δικαιοδοσίας Τουρκίας – Λιβύης», υποστήριξε πως «όποιος είναι έξυπνος γνωρίζει ότι η Τουρκία εδώ δεν πρόκειται να κάνει την παραμικρή υποχώρηση». Και πρόσθεσε ότι τώρα η Τουρκία διαθέτει τρία πλωτά γεωτρύπανα και δύο ερευνητικά πλοία, τα οποία συνεχίζουν να δουλεύουν στην περιοχή. «Ολα αυτά τους έχουν ανησυχήσει πολύ τους Ελληνες. Οταν έρθουν εδώ τα γεωτρύπανά μας, δεν θα έρθουν φυσικά για να κουνήσουν το μαντίλι. Θα τα συνοδεύουν φρεγάτες. Ετσι και γίνει το παραμικρό λάθος, θα απαντήσουμε όπως πρέπει», ήταν η νέα απειλή του.
