Το νέο κληρονομικό δίκαιο, που παρουσίασε πρόσφατα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης, φέρνει εκτεταμένες αλλαγές όχι μόνο στη διανομή περιουσίας εντός της οικογένειας, αλλά και στον τρόπο μεταβίβασης επιχειρήσεων. Στόχος είναι η αποφυγή του κατακερματισμού και της απαξίωσης των οικογενειακών επιχειρήσεων, διασφαλίζοντας τη συνέχειά τους.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης και ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας τόνισαν τη σημασία του νομοσχεδίου για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Όπως σημείωσαν, οι νέες διατάξεις θα λειτουργήσουν ως εργαλείο σταθερότητας και προόδου για τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Αναφορά στο θέμα έκανε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την απολογιστική εκδήλωση του υπουργείου Δικαιοσύνης, επισημαίνοντας ότι αιφνιδιάστηκε από το έντονο ενδιαφέρον των πολιτών για τις επερχόμενες αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο.
Ο πρόεδρος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής, ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ και ακαδημαϊκός Απόστολος Γεωργιάδης, υπογράμμισε ότι οι νέες ρυθμίσεις αντιμετωπίζουν τη μακροχρόνια απαξίωση ακινήτων και την καταστροφή οικογενειακών επιχειρήσεων λόγω παρωχημένων διατάξεων. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο ζήτημα των κόκκινων δανείων και των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, που συχνά καταλήγουν σε υπερχρεωμένες κληρονομιές από τις οποίες οι κληρονόμοι επιδιώκουν να απαλλαγούν.
Σύμφωνα με το υπουργείο, το νέο πλαίσιο επιχειρεί να δώσει λύση σε προβλήματα που παρέμεναν άλυτα επί δεκαετίες, καθώς το ισχύον δίκαιο δεν είχε αναθεωρηθεί ουσιαστικά εδώ και ογδόντα χρόνια.
Οι κληρονομικές συμβάσεις και η νέα πραγματικότητα
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα δείχνει τη σημασία των νέων διατάξεων. Μέχρι σήμερα, η σκηνή ενός πατέρα που ρυθμίζει εν ζωή τη διανομή της περιουσίας του, όπως μιας οικογενειακής επιχείρησης, φάνταζε ως σενάριο κινηματογραφικής ταινίας. Πλέον, με την εισαγωγή του θεσμού των κληρονομικών συμβάσεων, αυτή η πρακτική καθίσταται νόμιμη και εφαρμόσιμη.
Έτσι, για παράδειγμα, ένας επιχειρηματίας μπορεί να συμφωνήσει με τους κληρονόμους του ώστε η επιχείρησή του να περάσει στο παιδί που ενδιαφέρεται να τη συνεχίσει, ενώ το άλλο παιδί μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά έναντι ανταλλάγματος. Με τον τρόπο αυτό, διασφαλίζεται η βιωσιμότητα της επιχείρησης και αποτρέπονται οι οικογενειακές συγκρούσεις.
Η διαδικασία θα πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω συμβολαιογραφικού εγγράφου, παρουσία όλων των συμβαλλομένων, ώστε να εξασφαλίζεται η νομιμότητα και η διαφάνεια των συμφωνιών.
Ξεμπλοκάρισμα περιουσιών
Το νέο δίκαιο προβλέπει ότι ο κληρονομούμενος μπορεί να ανακαλέσει τη σύμβαση αιτία θανάτου, εφόσον ο κληρονόμος υποπέσει σε σοβαρό παράπτωμα. Η πρόβλεψη αυτή ενισχύει την ασφάλεια των συναλλαγών και προστατεύει τη βούληση του διαθέτη.
Όπως επισημαίνουν νομικοί κύκλοι, οι διατάξεις αυτές αναμένεται να λειτουργήσουν ως καταλύτης για το ξεμπλοκάρισμα περιουσιών που παραμένουν για χρόνια αδρανείς, επιτρέποντας στους κληρονόμους να κινηθούν με μεγαλύτερη ασφάλεια και προοπτική.
