Είκοσι μέλη της συμμορίας Barrio 18, την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χαρακτηρίσει ως τρομοκρατική οργάνωση, απέδρασαν από φυλακή της Γουατεμάλας, σύμφωνα με ανακοίνωση του διευθυντή του σωφρονιστικού συστήματος της χώρας, Λουδίν Γκοδίνες.
«Εξακριβώθηκε (…) ότι 20 κρατούμενοι διέφυγαν από τους ελέγχους ασφαλείας», δήλωσε ο Γκοδίνες σε συνέντευξη Τύπου, επιβεβαιώνοντας το σοβαρό περιστατικό.
Ο ίδιος ανέφερε ότι ήδη από την Παρασκευή είχε λάβει «αναφορά των υπηρεσιών πληροφοριών που προειδοποιούσε εναντίον πιθανής απόδρασης κρατουμένων της Barrio 18». Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη, με τις αρχές να εξετάζουν ενδεχόμενη διαφθορά δημοσίων λειτουργών που μπορεί να συνέβαλε στην απόδραση.
Η δράση των εγκληματικών οργανώσεων
Οι αντίπαλες συμμορίες Barrio 18 και Mara Salvatrucha, που έχουν επίσης χαρακτηριστεί τρομοκρατικές από την Ουάσιγκτον, ελέγχουν εκτεταμένες περιοχές της Γουατεμάλας. Εκεί επιδίδονται σε εκβιασμούς εμπόρων, μεταφορέων και πολιτών, με τις δολοφονίες να αποτελούν συχνή τιμωρία για όσους αρνούνται να πληρώσουν.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, στη χώρα δραστηριοποιούνται περίπου 12.000 μέλη ή συνεργάτες συμμοριών, πέραν των 3.000 εγκλείστων που ήδη βρίσκονται στις φυλακές.
Το κυβερνητικό σχέδιο κατά του οργανωμένου εγκλήματος
Η απόδραση σημειώθηκε μόλις τρεις ημέρες μετά την παρουσίαση από την κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη προέδρου Μπερνάρντο Αρέβαλο ενός νέου σχεδίου νόμου για την καταπολέμηση των συμμοριών. Το σχέδιο προβλέπει αυστηρότερες ποινές και την ανέγερση φυλακής υψίστης ασφαλείας, σε μια περίοδο που οι ανθρωποκτονίες αυξάνονται.
Ο δείκτης των φόνων ανέβηκε από 16,1 ανά 100.000 κατοίκους το 2024 σε 17,65 το τρέχον έτος, επίπεδο σχεδόν διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου όρου, σύμφωνα με το εθνικό κέντρο οικονομικών ερευνών της Γουατεμάλας.
Το κυβερνητικό σχέδιο περιλαμβάνει μεταρρύθμιση του κώδικα ποινικής δικονομίας, νέο νόμο κατά του οργανωμένου εγκλήματος και τη δημιουργία φυλακής υψίστης ασφαλείας με βιομετρικό έλεγχο, κελιά για δύο κρατούμενους και εσωτερικό νοσοκομείο, ώστε να αποφεύγονται οι μεταγωγές σε εξωτερικά κέντρα υγείας.
Παραδείγματα από την περιοχή
Στο Ελ Σαλβαδόρ, ο πρόεδρος Ναγίμπ Μπουκέλε έχει κηρύξει από το 2022 «πόλεμο» κατά των συμμοριών, με χιλιάδες συλλήψεις στο πλαίσιο κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. Η πολιτική του ωστόσο επικρίνεται από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για αυθαίρετες και αναίτιες συλλήψεις.
Σύμβολο της στρατηγικής Μπουκέλε αποτελεί η γιγαντιαία φυλακή υψίστης ασφαλείας CECOT («Κέντρο Εγκλεισμού της Τρομοκρατίας»). Παρόμοια έργα βρίσκονται σε εξέλιξη και σε άλλες χώρες της περιοχής, όπως η Κόστα Ρίκα και ο Ισημερινός, όπου οι κυβερνήσεις Τσάβες και Νομπόα αντίστοιχα προωθούν την ανέγερση νέων φυλακών για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος.
