Ενα βράδυ του 1989 στήθηκε στο Κίεβο ένας παράξενος καβγάς. Ξεκίνησε σε ένα μπαρ από έναν μεθυσμένο Ουκρανό που κατήγγειλε σε δύο ξένους ότι οι Ρώσοι είχαν κλέψει τον Νικολάι Γκόγκολ. Τον άκουσε, όμως, μια παρέα ρωσόφωνων, στο αίμα των οποίων κυλούσε επίσης βότκα. Δεν χρειάστηκε να ζητήσουν άδεια για να μπουν στη συζήτηση. Ο Γκόγκολ, εξήγησαν, είχε γράψει στη δική τους γλώσσα και επομένως ανήκε στη δική τους λογοτεχνία. Η υπόλοιπη βραδιά εξελίχθηκε σε μια σκληρή μονομαχία. Από τη μία πλευρά στεκόταν ο Ουκρανός Νικολάι Γκόγκολ. Από την άλλη ο Ρώσος. Το πνεύμα του Γκόγκολ δεν ήταν μάλλον πουθενά.

Το επεισόδιο διηγήθηκε στη Ρεπούμπλικα ο Μπερνάρντο Βάλι και αποτυπώνει ανάγλυφα το χάσμα που χωρίζει τις δύο κοινότητες της Ουκρανίας. Αρκεί αυτό το χάσμα όμως για να φθάσει στα πρόθυρα της διάλυσης μια χώρα; Ή μήπως η ρίζα του προβλήματος δεν βρίσκεται στους δύο Γκόγκολ αλλά στα δύο πρόσωπα με τα οποία συνδέθηκε η μοίρα της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας τα τελευταία χρόνια; Το ένα πρόσωπο είναι ο έκπτωτος πρόεδρος Βίκτορ Γιανουκόβιτς, του οποίου η τύχη αναζητείται κάπου στην Κριμαία. Το άλλο είναι η πρώην πρωθυπουργός Γιούλια Τιμοσένκο, η οποία εμφανίστηκε σαν οσιομάρτυρας πριν από δύο ημέρες στην Πλατεία Ανεξαρτησίας.

Είναι δύο πρόσωπα που συγκρούστηκαν με σφοδρότητα. Και συγκρούστηκαν με σφοδρότητα επειδή τους ενώνει η αχαλίνωτη δίψα για εξουσία. Δεν χρειαζόταν η αποκάλυψη της ανόητης απληστίας του Γιανουκόβιτς στην ντάτσα του για να αντιληφθεί κανείς τον τρόπο που αντιλαμβανόταν ο ουκρανός πρόεδρος τον θεσμικό του ρόλο. Σε μια διαφωτιστική ανάλυση στους Νιου Γιορκ Τάιμς, ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Κάρνεγκι της Μόσχας Ντμίτρι Τρένιν σημειώνει ότι ο μοναδικός λόγος για τον οποίο ο Γιανουκόβιτς αποφάσισε να γυρίσει την πλάτη του στην Ευρωπαϊκή Ενωση και να δέσει τη χώρα του στο άρμα της Ρωσίας ήταν οι προεδρικές εκλογές του 2015. Ακούγεται σχεδόν ανατριχιαστικό, αλλά το μοναδικό του κριτήριο ήταν η επανεκλογή του.

Στο άλλο άκρο, η Τιμοσένκο δεν είναι ο άγγελος στο αναπηρικό καροτσάκι που εμφανίστηκε στην Πλατεία Ανεξαρτησίας. Το επιχειρηματικό και πολιτικό παρελθόν της, υπενθυμίζει η ηλεκτρονική εφημερίδα Ντέιλι Μπιστ, είναι γεμάτο από διαφθορά, συμφωνίες κάτω από το τραπέζι, λυκοφιλίες και ανίερες συμμαχίες. Με την ταχύτητα που τρέχουν τα γεγονότα στην Ουκρανία, το παρελθόν της Τιμοσένκο μοιάζει ενδεχομένως με προϊστορία. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι διαγράφεται. Αντίθετα, παραμένει σαν μια μαύρη κηλίδα στη σύγχρονη Ιστορία της χώρας της. Και μας υπενθυμίζει ότι πίσω από τις κρίσεις σπανίως βρίσκονται ξένα κέντρα και παλιές διαιρέσεις. Το πρόβλημα είναι σχεδόν πάντα οι ανίκανοι και διαφθαρμένοι ηγέτες.

Τελευταία Νέα