Οταν το καλύτερο ελληνικό ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα καταφέρνει με το ζόρι και καταϊδρωμένο να μπει στη λίστα με τα 500 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν καθηγητές, φοιτητές και κόμματα που να υπερασπίζονται ακόμη το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο και το επίπεδο των σπουδών που προσφέρει;

Η απεργία των διοικητικών υπαλλήλων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Μετσόβιο –μιας ομάδας εργαζομένων που για συνδικαλιστικούς και πολιτικούς λόγους κράτησε για 12 ολόκληρες εβδομάδες κλειστά τα πανεπιστήμια και σε ομηρεία χιλιάδες φοιτητές –δείχνει ανάγλυφα τον τρόπο με τον οποίο έχει στηθεί η ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα: ο φοιτητής και η παρεχόμενη σ’ αυτόν γνώση είναι το τελευταίο που ενδιαφέρει!

Τι χρειάζεται ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα όταν ένας πολίτης που ξέρει στοιχειώδη αγγλικά μπορεί να παρακολουθήσει καθημερινά στο YouTube διαλέξεις από τους σημαντικότερους καθηγητές του Χάρβαρντ, του LSE, του MIT ή της Οξφόρδης μέσω των γνωστών ιντερνετικών μαθημάτων ανοιχτού πανεπιστημίου MOOCS (Massive Open Online Courses);

Το πανεπιστήμιο πρέπει να σπρώχνει τον φοιτητή να βρει και να εξασκήσει τις δικές του δεξιότητες, να κεντρίσει την περιέργειά του και τη σκέψη του, να μάθει να συνεργάζεται σε μια ομάδα για έναν κοινό στόχο, να τον βοηθήσει αν βρει καινοτόμες ιδέες, να μάθει να είναι ευέλικτος στη σκέψη και –το κυριότερο –να μπορεί να βγει στην αγορά εργασίας. Το πανεπιστήμιο πρέπει να σου μαθαίνει να σκέφτεσαι, να οργανώνεις τη γνώση σου και να βρίσκεις νέα εργαλεία που θα σε βοηθήσουν να πας ένα βήμα παραπάνω.

Τι από όλα αυτά προσφέρουν τα ελληνικά πανεπιστήμια – βιομηχανίες παροχής πτυχίων που είναι διασπαρμένα σε όλη τη χώρα με μοναδικό σκοπό την οικονομική στήριξη της υπαίθρου; Μέχρι πρότινος έλληνες καθηγητές αγωνίζονταν ώστε οι φοιτητές τους να διδάσκονται από ένα και μοναδικό σύγγραμμα –το οποίο το είχαν γράψει οι ίδιοι και έπαιρναν ποσοστά για κάθε βιβλίο που πουλιόταν!

Μέχρι πρότινος το κύριο μέλημα των φοιτητικών συλλόγων ήταν να μπορεί κάποιος φοιτητής να είναι αιώνιος –να χρωστάει μαθήματα για χρόνια και να δικαιούται να πάρει πτυχίο ακόμη και ως… συνταξιούχος. Μέχρι πρότινος η διασύνδεση του πανεπιστημίου με την αγορά εργασίας εθεωρείτο καπιταλιστικό μέτρο ενάντια στην ελεύθερη μάθηση.

Με ελάχιστες λαμπρές εξαιρέσεις, το οικοδόμημα πρέπει να γκρεμιστεί και να χτιστεί από την αρχή: μακάρι αυτή η καταστροφή που συντελέστηκε από τις αρχές του φθινοπώρου να λειτουργήσει ως προωθητική δύναμη για κάτι τέτοιο!