Ποια είναι η πραγματική αλήθεια για τα κλειστά πανεπιστήμια; Οι διοικητικοί υπάλληλοι άρχισαν απεργιακές κινητοποιήσεις εδώ και δυόμισι μήνες αντιδρώντας στις κυβερνητικές επιλογές να τεθεί σε κινητικότητα ένας ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός εξ αυτών. Στις κινητοποιήσεις προσχώρησαν ομάδες φοιτητών. Τα αποτελέσματα είναι λίγο – πολύ γνωστά:

– Δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί οι εξετάσεις του Σεπτεμβρίου. Οσοι περίμεναν να πάρουν πτυχίο για να συνεχίσουν σε μεταπτυχιακές σπουδές εγκλωβίστηκαν.

– Οι πρωτοετείς δεν έχουν εγγραφεί. Οι πτωχοί Νεοέλληνες –ιδιαίτερα όσοι ζουν εκτός Αθηνών –ξοδεύουν άσκοπα χρήματα όταν αυτά δεν περισσεύουν.

– Τα μαθήματα δεν έχουν αρχίσει και πολύ φοβάμαι ότι χωρίς νομοθετική ρύθμιση το εξάμηνο έχει ήδη χαθεί. Οι οικονομικές συνέπειες είναι ανυπολόγιστες.

– Τα ερευνητικά προγράμματα έχουν σταματήσει πλήρως και οι επιστημονικοί υπεύθυνοι βρίσκονται σε απόγνωση. Τι και αν υπάρχουν προθεσμίες για υποβολή επιστημονικών και οικονομικών απολογισμών; Τι και αν υπάρχουν ανειλημμένες διεθνείς υποχρεώσεις; Ολα αυτά ποιον ενδιαφέρουν;

– Μεταπτυχιακοί υπότροφοι και μεταδιδακτορικοί ερευνητές που εργάζονται στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων βρίσκονται σε απόγνωση.

– Μεγάλα αναπτυξιακά έργα που επιτελούνται με εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους παραμένουν ημιτελή και δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν τα έργα αυτά απενταχθούν και ζητηθεί η επιστροφή των χρημάτων.

Πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα; Δυστυχώς με τον πλέον ανεπιτυχή τρόπο. Υπουργός και πρύτανης επιδίδονται, συνήθως από τα διάφορα ΜΜΕ, σε μονολόγους. Ο υπουργός ζητάει από τον πρύτανη να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του ασκώντας στους υφισταμένους του την πειθώ του και εκείνος απαντά ότι με τις επιλογές του καταδικάζει σε κλείσιμο το δημόσιο πανεπιστήμιο. Η αλήθεια είναι ότι ο πρύτανης προσπάθησε να λειτουργήσει το πανεπιστήμιο –κατά την άποψη μου μάλιστα ξόδεψε περισσότερο χρόνο από όσο έπρεπε –αλλά δεν εισακούσθηκε. Δυστυχώς, δεν έχει πλέον άλλη δυνατότητα από το να καλέσει δημόσια δύναμη. Είμαι όμως βέβαιος ότι δεν θα το κάνει, όπως δεν θα το έκανε κανένας νοήμων πανεπιστημιακός.

Τι δέον γενέσθαι; Η άποψή μου είναι ότι ήλθε η ώρα της ηγεσίας της κυβέρνησης. Είναι σήμερα αναγκαίο να προχωρήσει με νομοθετική ρύθμιση μιας δέσμης μέτρων. Στην κατεύθυνση αυτή θα ήθελα να καταθέσω μερικές σκέψεις.

– Παράταση του συγκεκριμένου ακαδημαϊκού έτους μέχρι 31 Ιουλίου με δυνατότητα παράλληλης άσκησης διδακτικού έργου και εξετάσεων κατά τις εξεταστικές περιόδους Φεβρουαρίου και Ιουνίου. Η μοναδική δυνατότητα να σωθεί το ακαδημαϊκό έτος χωρίς εκπτώσεις.

– Ανάκληση της απόφασης για αργία όσων δεν απογράφηκαν, με υποχρέωσή τους να απογραφούν αμέσως.

– Οι λίστες διαθεσιμότητας που εμφανίσθηκαν να επανεξεταστούν, να διορθωθούν τα λάθη όπου υπάρχουν και να συμπεριληφθούν όσοι πρέπει από όσους απεγράφησαν εκ των υστέρων.

– Να δοθεί η νομική δυνατότητα στα πανεπιστήμια να καλύψουν από τους ειδικούς λογαριασμούς για έξι μήνες το 25% της διαφοράς που υπάρχει στον μισθό σε όλους όσοι συμπεριλαμβάνονται στις λίστες διαθεσιμότητας, με την υποχρέωση αυτοί να συνεχίσουν να επιτελούν κανονικά τα καθήκοντα τους. Στο διάστημα των έξι αυτών μηνών μια ειδική επιτροπή που θα συγκροτηθεί με νόμο από έλληνες και ξένους ειδικούς θα καταγράψει τις πραγματικές ανάγκες για το κάθε πανεπιστήμιο, προκειμένου αυτό να μπορεί να ανταποκρίνεται στη στοιχειώδη λειτουργία του. Μετά την κατάθεση της έκθεσης των εμπειρογνωμόνων, όσοι πλεονάζουν θα μεταταγούν σε άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου.

– Να συγκροτηθεί με ευθύνη των δύο πολιτικών αρχηγών και να ανακοινωθεί μια ειδική επιτροπή η οποία θα επανεξετάσει όλες τις διατάξεις του νέου νόμου (4009/2011) και των τροποποιήσεών του, προκειμένου να γίνει λειτουργικός. Μέχρι τότε να ανασταλούν όλες οι διατάξεις που αναφέρονται στη διοίκηση των πανεπιστημίων και βεβαίως να λειτουργήσει άμεσα το Πρυτανικό Συμβούλιο.

– Να νομοθετηθεί η εθελοντική παράταση του χρόνου συνταξιοδότησης των μελών ΔΕΠ, καθώς έμπειροι επιστήμονες αφυπηρετούν και δεν αντικαθίστανται, με αποτέλεσμα την αδυναμία υλοποίησης των προγραμμάτων.

Θέλω να ελπίζω ότι την ύστατη αυτή στιγμή θα κατατεθούν και άλλες προτάσεις, ώστε να επιλεγούν οι ορθότερες που θα οδηγήσουν στην επίλυση του προβλήματος προτού οδηγηθούμε σε μια μεγάλη εθνική καταστροφή.

Ο Εμμ. Γ. Φραγκούλης είναι καθηγητής Βιοχημείας, πρόεδρος του Τμήματος Βιολογίας και κοσμητεύων της Σχολής Θετικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών