Αναζήτηση
Το Tor (εκ των λέξεων The onion router –Το ρούτερ κρεμμύδι) είναι ευρύτερα γνωστό για τη φιλοξενία που παρέχει σε ιστότοπους όπως το Pirate Bay.
Η λειτουργία του βασίζεται στη δρομολόγηση της διαδικτυακής κίνησης μέσω ενός παγκόσμιου εθελοντικού δικτύου σέρβερ, με αποτέλεσμα να αποκρύπτονται η τοποθεσία και η ταυτότητα των ανθρώπων που το χρησιμοποιούν. Η παρομοίωση με το κρεμμύδι οφείλεται στα πολλά στρώματα κρυπτογράφησης που προσφέρει το Tor: τα δεδομένα των χρηστών κρυπτογραφούνται και επανακρυπτογραφούνται αρκετές φορές και κατόπιν διοχετεύονται σε διαφορετικούς κόμβους, ο καθένας από τους οποίους αποκρυπτογραφεί από ένα στρώμα κρυπτογράφησης προτού μεταφέρει τα δεδομένα στον τελικό τους προορισμό.
Τους τελευταίους μήνες, το Tor επιχειρεί να οικοδομήσει την εικόνα ενός λογισμικού φιλικού προς την οικογένεια, φιλοδοξώντας να αποτελέσει τη βασική εναλλακτική λύση για τον παγκόσμιο ιστό, δηλαδή το Ιντερνετ όπως το ξέρουμε σήμερα.
Ο διευθυντής του Tor Αντριου Λιούμαν δήλωσε στην εφημερίδα «Ουάσιγκτον Ποστ» ότι η χρήση του λογισμικού γνωρίζει τελευταίως ιδιαίτερη ανάπτυξη, εν μέσω ανησυχιών για την προστασία της ιδιωτικότητας των χρηστών του Ιντερνετ. «Πριν από δέκα χρόνια, κανείς δεν είχε την έννοια της ιδιωτικότητας. Αλλά με το σκάνδαλο Πετρέους και την αποκάλυψη ότι η τοποθεσία μας καταγράφεται μέσω των κινητών τηλεφώνων, η ανησυχία αυτή δεν φαίνεται πια τόσο τραβηγμένη».
Ωστόσο, πολλοί φοβούνται ότι το Tor χρησιμοποιείται για εγκληματικούς σκοπούς, από ανθρώπους που θέλουν να διακινήσουν παράνομο περιεχόμενο ή να εξαπολύσουν επιθέσεις χωρίς να κινδυνεύουν να γίνουν αντιληπτοί – και χωρίς να αφήσουν πίσω τους ίχνη. Κάποιοι το χρησιμοποιούν για να διακινήσουν υλικό παιδικής πορνογραφίας, ενώ άλλοι για να αναζητήσουν ναρκωτικά στο Ιντερνετ. Πρόσφατα, ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας «Ιντιπέντεντ» αποκάλυψε ότι ένας Βρετανός έλαβε στο σπίτι του με το… ταχυδρομείο ναρκωτικά που είχε παραγγείλει στο Ιντερνετ χρησιμοποιώντας το λογισμικό Tor για να παραμείνει ανώνυμος.
Ωστόσο, τo Tor χρησιμοποιείται εσχάτως και από απλούς χρήστες που έχουν αρχίσει να ανησυχούν για τον τρόπο με τον οποίον χρησιμοποιούνται οι προσωπικές πληροφορίες τους από κυβερνήσεις και εταιρείες.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ . Αν ανησυχείτε για την προστασία της ιδιωτικότητάς σας στο Διαδίκτυο, μετά τις αποκαλύψεις για το πρόγραμμα Prism, μέσω του οποίου παρακολουθούνται οι online δραστηριότητες των χρηστών από την αμερικανική κυβέρνηση, έχετε τη δυνατότητα να προστατευθείτε – στο μέτρο του δυνατού – χρησιμοποιώντας πιο ασφαλείς μορφές επικοινωνίας και εναλλακτικές υπηρεσίες του Διαδικτύου. Μπορεί να χρειαστεί να ξεβολευτείτε ή να αλλάξετε τις συνήθειές σας, αξίζει όμως τον κόπο αν πιστεύετε ότι η διαφύλαξη της ιδιωτικής σας ζωής είναι σημαντική.
Ποιες υπηρεσίες στο Ιντερνετ μπορεί να επηρεαστούν από το πρόγραμμα Prism;
Σύμφωνα με τα έγγραφα της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας των ΗΠΑ (NSA) που διέρρευσαν την περασμένη εβδομάδα, το πρόγραμμα με την κωδική ονομασία Prism χρησιμοποιείται από το 2007 για τη συλλογή πληροφοριών από τους χρήστες του Google, του facebook, της Apple, της Microsoft, της Yahoo!, του Skype, της AOL και της Paltalk. Στις υπηρεσίες που βρίσκονται υπό παρακολούθηση είναι πιθανό να συμπεριλαμβάνεται η αναζήτηση στο Google, το Gmail, το YouTube, το Yahoo! Mail, η υπηρεσία διαμοιρασμού φωτογραφιών Flickr, το Hotmail της Microsoft και το e-mail της Apple, όπως επίσης και οι υπηρεσίες αναπαραγωγής μουσικής της εταιρείας.
Παρακολουθούμαστε όλοι;
Το αν οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο παρακολουθούν (ή δεν παρακολουθούν) τη δραστηριότητα των πολιτών τους για το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας προφανώς είναι κάτι που δεν θα αποκαλύψουν ποτέ, ούτε θα παραδεχθούν δημοσίως. Οι κρατικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν συνήθως ότι η πρόληψη τρομοκρατικών και άλλων εγκληματικών ενεργειών ενίοτε υπερέχει της προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Κάτι αντίστοιχο είπε ο Μπαράκ Ομπάμα την περασμένη Κυριακή. «Δεν μπορείς να έχεις 100% ασφάλεια και, ταυτόχρονα, να έχεις 100% προστασία της ιδιωτικής σου ζωής και μηδενική ταλαιπωρία» υποστήριξε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ. Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρουμε αν και ποιοι μας παρακολουθούν στο Ιντερνετ. Ξέρουμε, όμως, ότι η τεχνολογία για να γίνει αυτό υπάρχει και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανά πάσα στιγμή. Οχι μόνο από κυβερνήσεις αλλά και από ιδιώτες.
Πώς μπορώ να ξέρω πόσο εκτεθειμένος είμαι στο Διαδίκτυο;
Υπάρχουν διαθέσιμα online εργαλεία που βοηθούν στην απεικόνιση της καταγραφής των κινήσεων των χρηστών και της παρακολούθησης των δεδομένων τους, μέσω υπολογιστών και κινητών τηλεφώνων. Η πρωτοβουλία για την προάσπιση της ιδιωτικότητας Me & My Shadow (Εγώ και η σκιά μου) έχει αναπτύξει ένα εργαλείο που είναι διαθέσιμο στη διεύθυνση http: //myshadow.org/, το οποίο επιτρέπει στους χρήστες να επιλέξουν τις υπηρεσίες και τις πλατφόρμες που χρησιμοποιούν στο Ιντερνετ και να εντοπίσουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τη δραστηριότητά τους σε καθεμιά από αυτές. Προτείνει, επίσης, εναλλακτικά εργαλεία και μάσκες που μπορεί να χρησιμοποιήσουν οι χρήστες αν θέλουν να κρύψουν την online δραστηριότητά τους.
Μπορώ να γίνω ανώνυμος στο Ιντερνετ;
Δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο. Για την αναζήτηση στον παγκόσμιο ιστό δεν υπάρχει μόνο το Google. Υπάρχουν μηχανές αναζήτησης, όπως η Duck Duck Go (http: //duckduckgo.com/) και το πρόγραμμα Priv3 (http: //priv3.icsi.berkeley.edu/) που λειτουργεί στον browser Firefox, τα οποία δεν παρακολουθούν το ιστορικό των αναζητήσεών σας (όπως κάνει η Google). Επιπλέον, το Click&Clean (http: //www.hotcleaner.com/) καθαρίζει το ιστορικό των διευθύνσεων που έχετε επισκεφθεί.
Το πιο δύσκολο εγχείρημα είναι να κρύψετε τη διεύθυνση IP σας, δηλαδή τον μοναδικό αριθμό αναγνώρισης της συσκευής που χρησιμοποιείτε για να συνδεθείτε στο Διαδίκτυο. Υπάρχουν τρεις βασικές επιλογές: το Onion router ή Tor (http: //www.torproject.org/projects/torbrowser.html) διατίθεται δωρεάν και κρύβει τη διεύθυνση IP σας, αλλά είναι δύσκολο στη χρήση. Μια άλλη επιλογή είναι να χρησιμοποιήσετε έναν διαφορετικό διακομιστή (server) ή διακομιστή μεσολάβησης (proxy server), αλλάζοντας τις επιμέρους ρυθμίσεις πρόσβασης στον υπολογιστή σας. Η τρίτη επιλογή είναι να εγγραφείτε σε μια υπηρεσία VPN: ένα εικονικό ιδιωτικό δίκτυο, όπως το BolenVPN (http: //portal.bolehvpn.net/) ή το Astrill VPN (http: //www.astrill.com/), θα κρυπτογραφήσει και θα καταστήσει ανώνυμα τα στοιχεία σας. Για απόλυτη θωράκιση στο Ιντερνετ υπάρχει ένα πλήρως ασφαλές λειτουργικό σύστημα που ονομάζεται Whonix (http: //sourceforge.net/projects/whonix/).
Πώς μπορώ να σταματήσω την παρακολούθηση των δεδομένων μου από διαφημιστικές εταιρείες;
Το πρόσθετο πρόγραμμα Ghostery (http: //www.ghostery.com/), που λειτουργεί σε διάφορους browsers, σας ενημερώνει για το ποια προγράμματα σας παρακολουθούν στο Web (π.χ. εργαλεία στοχευμένων διαφημίσεων) και στη συνέχεια τα εμποδίζει. Το Collusion (http: //addons.mozilla.org/el/firefox/addon/collusion/), που λειτουργεί στον browser Firefox, δημιουργεί έναν χάρτη ο οποίος απεικονίζει σε πραγματικό χρόνο τις πληροφορίες που διοχετεύουμε στο Ιντερνετ. Παράλληλα, είναι διαθέσιμη μια πληθώρα εργαλείων που κρύβουν την ταυτότητα, τη γεωγραφική θέση και άλλες προσωπικές μας πληροφορίες σε συγκεκριμένους ιστότοπους: η εφαρμογή για το twitter Please Don’t Stalk Me (http: //www.pleasedontstalkme.com/), εμφανίζει στους άλλους ότι βρίσκεστε κάπου αλλού (π.χ. σε άλλη χώρα). Το Sharemenot (http: //sharemenot.cs.washington.edu/) σταματά την καταγραφή των likes στο facebook (η οποία είναι δυνατή ακόμη και αν δεν κάνετε κλικ στο κουμπί) και σε άλλα κοινωνικά δίκτυα. Το Adblock Plus (http: //adblockplus.org/en/firefox) μπλοκάρει τα banners, τα pop-ups και άλλες εφαρμογές που περιέχονται σε μια σελίδα την οποία επισκέπτεστε.
Τι γίνεται με την ασφάλεια στα κοινωνικά δίκτυα;
Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης είναι από τη φύση τους, τουλάχιστον εν μέρει, δημόσιοι (το ίδιο και οι πληροφορίες που ανεβάζετε εκεί). Κατά καιρούς, το facebook έχει επικριθεί για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών του. Η κλασική συμβουλή για τα κοινωνικά δίκτυα είναι ότι αν δεν θα φωνάζατε ποτέ μια ιδιωτική σας πληροφορία στη μέση μιας πλατείας μην το κάνετε στο facebook. Οσα λιγότερα ανεβάζετε (φωτογραφίες, σχόλια, πληροφορίες για τα μέρη που επισκέπτεστε κ.ά.) τόσο περισσότερο διαφυλάσσετε την ιδιωτικότητά σας. Στο μενού Ρυθμίσεις Απορρήτου του προφίλ σας, ορίστε αν οι πληροφορίες σας θα είναι ορατές από όλους, από τους φίλους σας και τους φίλους τους ή μόνο από τους δικούς σας φίλους.
Πώς μπορώ να προστατεύσω
το e-mail μου;
Τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου θα πρέπει να θεωρούνται ως ψηφιακές επιστολές. Θα στέλνατε ποτέ ένα γράμμα χωρίς να το βάλετε σε έναν σφραγισμένο φάκελο; Αν όχι, τότε γιατί να το κάνετε στο Ιντερνετ; Στο Gmail, το περιεχόμενο των email σας ανιχνεύεται αυτόματα για να προβάλλονται συναφείς διαφημίσεις (αν γράφετε κάτι για ένα μελλοντικό ταξίδι σας, είναι πιθανό να δείτε σύντομα διαφημίσεις ταξιδιωτικών υπηρεσιών!). Ωστόσο, η πιθανή ανίχνευση των email σας από κρατικές μυστικές υπηρεσίες ή από χάκερ είναι κάτι που σίγουρα θα σας… ενοχλούσε ακόμη περισσότερο. Ενας τρόπος για να ενισχύσετε την ασφάλεια στα e-mail σας είναι να χρησιμοποιήσετε κλειδιά κρυπτογράφησης. Το gnupg.org παρέχει μια υπηρεσία που βασίζεται στη δημιουργία δύο κλειδιών κρυπτογράφησης. Το ένα είναι δημόσιο και το άλλο ιδιωτικό: ο χρήστης δίνει το δημόσιο κλειδί σε όποιον θέλει να του στείλει e-mail. Ενα άλλο πρόγραμμα είναι το λογισμικό κρυπτογράφησης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Email Encryption της Trend Micro. Χρησιμοποιεί τη μέθοδο των δύο κλειδιών, αλλά το δημόσιο κλειδί αποτελεί ουσιαστικά τη διεύθυνση email σας. Το εργαλείο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε υπηρεσίες email στο Web, καθώς επίσης και σε email που είναι εγκατεστημένα στον υπολογιστή του χρήστη.
Ποιος είναι ο κίνδυνος αν συνεχίσω να χρησιμοποιώ το Google, το facebook και τις υπόλοιπες υπηρεσίες που μετέχουν στο πρόγραμμα Prism;
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ του κινδύνου και της ευκολίας στη χρήση των online υπηρεσιών της αρεσκείας μας. Οι περισσότεροι καταναλωτές γνωρίζουν ότι οι μεγάλες εταιρείες του Διαδικτύου έχουν πρόσβαση – με τον έναν ή τον άλλον τρόπο – στα προσωπικά τους δεδομένα. Πολλοί, μάλιστα, δεν νοιάζονται γι’ αυτό. «Τι έχω να κρύψω;» λένε – χωρίς να σκέφτονται ότι δεν θα τους άρεσε να ανοίξει κάποιος την ιδιωτική τους αλληλογραφία, ακόμη και αν δεν έχει κάτι να κρύψει. Είναι γνωστό ότι οι Αρχές ανά τον κόσμο παρακολουθούν και αστυνομεύουν το Διαδίκτυο και στην προσπάθειά τους αυτή συνεργάζονται με τις εταιρείες του Ιντερνετ. Συνεπώς, ακόμη και αν χρησιμοποιήσετε εναλλακτικές υπηρεσίες, κανένας δεν μπορεί να διασφαλίσει απόλυτα ότι τα δεδομένα που παράγετε και ανταλλάσσετε θα μείνει μακριά από αδιάκριτα βλέμματα. Στην ψηφιακή εποχή, ο Μεγάλος Αδελφός (σε όποια έκταση και αν υπάρχει), δεν κάνει διακρίσεις.
