Η Ασία είναι η μεγαλύτερη σε έκταση ήπειρος της Γης και περιλαμβάνεται σχεδόν ολόκληρη στο βόρειο ημισφαίριο. Καταλαμβάνει έκταση 44,9 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή περίπου το ένα τρίτο από τη συνολική επιφάνεια της ξηράς της Γης. Τα σύνορά της ορίζονται βόρεια από τον Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό, νότια από τον Ινδικό Ωκεανό, ανατολικά από τον Ειρηνικό Ωκεανό και δυτικά από την Ερυθρά Θάλασσα, τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, από το βαθύπεδο της Κασπίας και τα Ουράλια Όρη. Μαζί με την Ευρώπη, η Ασία σχηματίζει μία ηπειρωτική μάζα, την Ευρασία. Επίσης, η Ασία συνδέεται με την Αφρική (μέσω της διώρυγας του Σουέζ) και με την αμερικανική ήπειρο (χερσόνησος της Αλάσκας), από την οποία χωρίζεται βορειοανατολικά μόνο από ένα μικρό κομμάτι θάλασσας, τον Βερίγγειο Πορθμό.
Η Ασία στο σύνολό της είναι λιγότερο διακλαδισμένη από την Ευρώπη: τα νησιά και οι χερσόνησοί της δεν καλύπτουν παρά το ένα πέμπτο της ηπείρου. Οι βόρειες ακτές είναι χαμηλές και ομοιόμορφες. Οι νότιες ακτές πλαισιώνονται από μεγάλες χερσονήσους: της Ανατολίας, που φτάνει μέχρι τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη, την Αραβική, που βρέχεται από την Ερυθρά και την Αραβική Θάλασσα, την Ινδική, σε σχήμα τριγώνου και της Ινδοκίνας που φτάνει μέχρι το αρχιπέλαγος της Αυστραλίας, σημειώνοντας τα όρια ανάμεσα στον Ινδικό και στον Ειρηνικό Ωκεανό. Όλη η ανατολική ακτή της Ασίας περιβάλλεται από νησιά, που καθορίζουν μια σειρά θαλασσών (Θάλασσα της Ιαπωνίας, της Κίνας, Οχοτσκική).
Όσον αφορά τη μορφολογία του εδάφους, μπορούμε να διακρίνουμε τρεις δομικές ενότητες. Η πρώτη σχηματίζεται από το μεγάλο Σιβηρικό Βαθύπεδο που συνεχίζεται νότια με το Τουρανικό Βαθύπεδο. Ακολουθούν οι ορεινές περιοχές της κεντρικής ζώνης, συνέχεια του ευρωπαϊκού αλπινικού τόξου. Ανατολικά της Ανατολίας, οι οροσειρές συγκλίνουν στο Αρμενικό Οροπέδιο (όρος Αραράτ, 5.165 μ.) από το οποίο διακλαδίζονται προς τα νοτιοανατολικά άλλες δύο λωρίδες: το βουνό Ζάγλος και το Έλμπουρτζ (5.605 μ.), που συνεχίζει με το Ιντουκούς (7.708 μ.) μέχρι να φτάσει στο Παμίρ (7495 μ.). Από εκεί αρχίζουν άλλες δύο οροσειρές: η μία κατευθύνεται προς τα βορειοανατολικά μέχρι τον Βερίγγειο Πορθμό (Τιέν Σαν, Αλτάι, Αναντίρ), η άλλη χωρίζεται στα τεράστια συστήματα Κουνλούν και Ιμαλάια, που κορυφώνονται στο όρος Έβερεστ (8.872 μ., η ψηλότερη κορυφή του κόσμου). Τα δύο αυτά συστήματα περιβάλλουν το μεγάλο υψίπεδο του Θιβέτ, το ύψος του οποίου ξεπερνά τα 4.000 μ. Τέλος, η τρίτη μορφολογική ενότητα αποτελείται από τις χερσονήσους της Ινδίας και της Αραβίας, όπου παρατηρούμε αρχαιότατα ανάγλυφα επίπεδα (λόγω της διάβρωσης) στο εσωτερικό τους και υπερυψωμένα στα άκρα.
Πληθυσμός και μεγάλες πόλεις
Στην Ασία ζουν περισσότεροι από 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι, που αντιστοιχούν στο 61% του πληθυσμού της Γης. Η πυκνότητα είναι περίπου 88 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, αλλά η κατανομή του πληθυσμού δεν είναι ομοιόμορφη. Σε κάποιες περιοχές έχουμε πολύ μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού (σε ζώνες της Κίνας, της Ινδίας, Ιάβας με πάνω από 1.000 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο), ενώ αλλού συναντώνται περιοχές σχεδόν ακατοίκητες (υψίπεδα του Ιράν και του Θιβέτ, τούνδρα στη Σιβηρία).
Οι πόλεις με πληθυσμό μεγαλύτερο του ενός εκατομμυρίου είναι εκατοντάδες. Βρίσκονται κατά τα τρία τέταρτα στην Κίνα, την Ιαπωνία και την Ινδία και περιλαμβάνουν μερικά από τα μεγαλύτερα πολεοδομικά συγκροτήματα του κόσμου: Τόκιο, Πεκίνο, Οσάκα, Δελχί, Βομβάη, Καλκούτα, Σαγκάη, Τιεντσίν, Βουχάν κ.λπ. Πάντως, στο σύνολο, κυριαρχούν οι αγροτικές εγκαταστάσεις.
Σε όλη τη Ανατολικοκεντρική Ασία είναι ευρέως διαδεδομένος ο Βουδισμός (300 εκατομμύρια πιστοί), ενώ ο Βραχμανισμός (530 εκατομμύρια), ο Κομφουκιανισμός, ο Ταοϊσμός και ο Σιντοϊσμός (400 εκατομμύρια) συναντώνται ο πρώτος στην Ινδία, ο δεύτερος και ο τρίτος στην Κίνα και ο τελευταίος στην Ιαπωνία. Αντίθετα, η Δυτική Ασία είναι η πατρίδα του Χριστιανισμού, του Εβραϊσμού και του Ισλαμισμού. Χριστιανοί είναι περίπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα στην Ασία. Ο ισλαμισμός, με 500 εκατομμύρια πιστούς, συναντάται στη Δυτική και τη Νότια Ασία (Αραβία, Ανατολία, Συρία, Ιράν, Πακιστάν, Ινδονησία), ενώ η εβραϊκή θρησκεία συναντάται κυρίως στο κράτος του Ισραήλ.
