ΤΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΑΝ
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΜΦΙΛΕΓΟΜΕΝΩΝ
ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΕΡΜΗΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΤΟΝΩΝ
ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ
ΟΛΟΚΛΗΡΕΣ. ΤΟ ΠΟΛΩΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 1949, ΤΑ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ, ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ Η ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΕ ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΙΣ ΠΗΓΕΣ, ΥΠΗΡΞΑΝ ΑΝΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΛΕΥΚΑΝΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΙΜΗΣ ΑΥΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
Σήμερα, εξήντα χρόνια μετά την επίσημη έναρξη του Εμφυλίου- τον Δεκέμβριο του 1947, με τη δημιουργία χωριστής κυβέρνησης και την ταυτόχρονη θέση εκτός νόμου του ΚΚΕ- τα δραματικά γεγονότα εκείνης της περιόδου εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο αντικρουόμενων ιστοριογραφικών και ερμηνευτικών προσεγγίσεων. Χαρακτηριστικό δείγμα ο «Διάλογος για την Ιστορία» που φιλοξένησαν «ΤΑ ΝΕΑ» το 2004. Στην ίδια κατεύθυνση, αλλά σε σαφώς πιο ακαδημαϊκό επίπεδο, εντάσσεται και ο παρών τόμος, ο οποίος επιχειρεί επιπλέον μια σύνθεση των επιμέρους προσεγγίσεων και μια καταγραφή των ανοιχτών ερωτημάτων. Επισφραγίζει και συνοψίζει έτσι, την πλούσια βιβλιογραφία της τελευταίας 15ετίας κατά την οποία ο Εμφύλιος αποσύρθηκε επιτέλους από την πολιτική επικαιρότητα για να μεταφερθεί στο πεδίο της ιστορικής έρευνας. Πρόκειται για τον καρπό των

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

ΕΠΙΜ. Ι. ΜΟΥΡΕΛΟΣ- Ι. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΕΚΔ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, 2007 ΣΕΛ. 225

εργασιών ενός διεθνούς επιστημονικού συμποσίου που διοργανώθηκε από τον τομέα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας και Λαογραφίας του ΑΠΘ σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου (Θεσσαλονίκη, 12-14 Μαΐου 2006). Στο συνέδριο συμμετείχαν έγκριτοι και διεθνούς φήμης επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Σχετικά με τα αίτια που οδήγησαν στην εμφύλια σύρραξη, βασική αιτία ήταν ο πολιτικός ανταγωνισμός και η δυσπιστία ανάμεσα στο ΕΑΜ και τις αγγλοελληνικές αρχές, πράγμα που κατέστησε τη Συμφωνία της Βάρκιζας άνευ περιεχομένου, υποστηρίζει ο Βασίλειος Κόντης στο άρθρο του. Και σημειώνει ότι η ηγεσία του ΚΚΕ δεν γνώριζε τη συμφωνία Τσώρτσιλ- Στάλιν του Οκτωβρίου του 1944 για να εκτιμήσει ρεαλιστικά τα δεδομένα και υπολόγιζε σε σοβιετική βοήθεια. Αλλά ο Στάλιν ήθελε απλά να εκμεταλλευθεί τον Εμφύλιο για προπαγανδιστικούς λόγους, εφόσον η Ελλάδα είχε ήδη εκχωρηθεί στη βρετανική σφαίρα επιρροής.

Απ΄ την πλευρά τους ο Ηλίας Νικολακόπουλος, ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου και ο Θανάσης Σφήκας αμφισβητούν με τις προσεγγίσεις τους τον μύθο των τριών γύρων και παρουσιάζουν τον Εμφύλιο ως αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης ενδογενών και εξωγενών παραγόντων. Στα άρθρα τους επισημαίνουν ειδικότερα την ανάγκη ερμηνευτικής προσέγγισης του Εμφυλίου σε τοπικό, ευρύτερο περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Πρέπει, υποστηρίζουν, να λαμβάνονται υπόψη η τρομοκρατία στην ύπαιθρο, ο καταλυτικός ρόλος του Ζαχαριάδη στη λήψη των οριστικών αποφάσεων, η βοήθεια από τα γειτονικά κομμουνιστικά βαλκανικά κράτη και κυρίως ο Ψυχρός Πόλεμος.

Τελευταία Νέα