Αναζήτηση
ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΠΕΘΑΝΕ ΣΕ ΗΛΙΚΙΑ 93 ΕΤΩΝ ΜΟΙΑΖΕΙ
ΜΕ ΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΣ
ΜΙΑΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΠΟΥ ΑΝΕΒΗΚΕ ΠΡΩΤΗ
ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ ΣΚΗΝΕΣ ΤΗΣ ΓΗΡΑΙΑΣ ΗΠΕΙΡΟΥ
ΕΔΩ ΚΑΙ ΑΡΚΕΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ. Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΥΤΗ
ΕΧΕΙ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ «ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΑΜΟ
ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ» ΚΑΙ ΩΣ ΓΝΩΣΤΟΝ ΠΕΡΑΣΕ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΟΞΕΣ, ΕΧΕΙ ΓΕΜΙΣΕΙ ΚΑΤΑ ΚΑΙΡΟΥΣ ΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΞΕ ΙΚΑΝΗ ΝΑ ΕΡΕΘΙΣΕΙ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΙΟ ΣΤΕΙΡΑ ΦΑΝΤΑΣΙΑ
Η μια γενιά περνούσε τη σκηνοθεσία της στην άλλη τροποποιώντας την, προσαρμόζοντάς την στις δικές της απαιτήσεις, αναδιατάσσοντας τα υλικά της επί σκηνής. Το ρεπερτόριο των ρόλων που ανέβαζε επί σκηνής ήταν τόσο ευρύ που πολλές φορές μπέρδεψε τους θεατές της και τους οδήγησε στα πιο αλλόκοτα συμπεράσματα.
Δεν είναι τυχαίο ότι, αν ρίξεις μια ματιά στη σύγχρονη Ιστορία, η σχέση του σύγχρονου με τον αρχαίο κόσμο σκηνοθέτησε το φαντασιακό της Γαλλικής Επανάστασης και των δικαιωμάτων του ανθρώπου, όπως σε λιγότερο από δύο αιώνες αργότερα προγραμμάτισε τη σκέψη της ναζιστικής θηριωδίας. Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι σήμερα εμπνέει αρκετούς από τους εγκεφάλους που επανδρώνουν το επιτελείο του κυρίου Μπους. Γεννημένος το 1914 ο Ζαν Πιερ Βερνάν ανέλαβε τη διαχείριση της όλης υπόθεσης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τότε που το κύρος της κλασικής αρχαιότητας είχε τρωθεί από τις καταχρήσεις των ναζί. Το φάντασμα μιας Ελλάδας αιώνιας, αμόλυντης, λευκής και άσπιλης, καταδικασμένης να λέει πάντα την αλήθεια και μόνον την αλήθεια που κυκλοφορούσε στον ευρωπαϊκό ορίζοντα πολύ πριν από το κομμουνιστικόν τοιούτον, το είχε κουρελιάσει η θηριωδία που το επικαλέστηκε ως πνευματικό άλλοθι.
Κάτι δεν πήγαινε καλά με τις αιώνιες δυτικές αξίες μετά το τέλος του Πολέμου και οι τριγμοί δεν μπορούσαν να μην επηρεάσουν και τις ελληνικές κολώνες που τις στήριζαν. Αν ο Έλληνας άνθρωπος είχε ακόμη κάποια αξία, αυτή η αξία δεν μπορούσε παρά να αντιμετωπισθεί ως σχετική, άρα ο στόχος των ελληνιστών δεν μπορούσε πια να είναι η εκπόνηση ενός ιδανικού προσώπου της ανθρώπινης κατάστασης που το ενσάρκωνε ο Έλληνας της κλασικής εποχής- ή η τέχνη της κλασικής εποχής, ή η φιλοσοφία της, ή η λογοτεχνία της, ή
Ο Ζαν Πιερ Βερνάν κατάφερε να κρατήσει ζωντανά τα κλασικά γράμματα σ΄ ένα διεθνές στερέωμα, το οποίο βυθιζόταν όλο και περισσότερο στη χαύνωση του πολιτισμικού σχετικισμού
η πολιτική της. Αλλά να δει ποια ήταν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτού του προσώπου το οποίο φρόντισε, εκτός των άλλων, να διαιωνίσει την παρουσία του μέσα από τα έργα του και με ποια γλώσσα μπορούμε εμείς, ως πολίτες του σύγχρονου κόσμου να συνομιλήσουμε μαζί του.
Στρατευμένος στην αντίσταση στα χρόνια της γερμανικής κατοχής, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας- χωρίς όμως ποτέ να αναλάβει κάποιο αξίωμα- ο Ζαν Πιερ Βερνάν, ο οποίος αυτοχαρακτηριζόταν ως ιστορικός, ανέλαβε να σκηνοθετήσει αυτή τη μεταμόρφωση των ελληνικών σπουδών. Σε μια εποχή κατά την οποία οι υποθέσεις του ελληνορωμαϊκού κόσμου δεν είχαν ακόμη καταντήσει να είναι τα πειραματόζωα στα εργαστήρια κάποιων πανεπιστημιακών ειδικών, οι οποίοι επαιτούν για κάποια αξιοπρεπή πίστωση γνωρίζοντας ότι τα αποτελέσματα των ερευνών τους δεν ενδιαφέρουν πια κανέναν γιατί κανένας πια δεν μπορεί να τα εξαργυρώσει.
Το εγχείρημά του το περιγράφει καλύτερα από όλους ο ίδιος στο κείμενό του «Ο Έλληνας άνθρωπος», που βρίσκεται στη συλλογή «Ανάμεσα στον μύθο και την πολιτική»: «Η σιλουέτα την οποία προσπαθώ να ισχνογραφήσω δεν είναι η σιλουέτα του Έλληνα, αλλά το ιχνογράφημα της σχέσης που εμείς έχουμε με τον Έλληνα… επειδή ο άμεσος διάλογος ανάμεσά μας είναι αδύνατος, πρέπει να επιδοθούμε σε ασταμάτητα πήγαιν΄ έλα, από μας προς αυτόν, απ΄ αυτόν προς εμάς, συνδυάζοντας την αντικειμενική ανάλυση με τη συμπάθεια που του τρέφουμε, υπολογίζοντας και την απόσταση που μας χωρίζει, αλλά και τη συνάφεια μαζί του, απομακρυνόμενοι για να τον πλησιάσουμε αποφεύγοντας τη σύγχυση, πλησιάζοντάς τον για να δούμε καλύτερα τις αποστάσεις που μας χωρίζουν ταυτόχρονα με τη συγγένεια που μας συνδέει».
Η ακτινοβολία του εγχειρήματος είναι πολύ μεγαλύτερη από τα όλο και πιο συρρικνούμενα όρια των κλασικών σπουδών στη σημερινή εκπαίδευση. Με τη γενναιόδωρη γραφή του, με τη διαύγεια της διατύπωσής του ο Ζαν Πιερ Βερνάν, μαζί με τον συνοδοιπόρο στους δρόμους της έρευνας και της γραφής Πιερ Βιντάλ Νακέ, ο οποίος πέθανε το περασμένο καλοκαίρι, κατάφεραν να κρατήσουν ζωντανά τα κλασικά γράμματα σ΄ ένα διεθνές στερέωμα το οποίο βυθιζόταν όλο και περισσότερο στη χαύνωση του πολιτισμικού σχετικισμού.
