|
|
Τα αμοιβαία κεφάλαια δημιουργούνται από εταιρείες που ονομάζονται Ανώνυμες
Εταιρείες Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων ή, εν συντομία, ΑΕΔΑΚ. Το ενεργητικό
κάθε αμοιβαίου κεφαλαίου διαιρείται σε ισοδύναμα μέρη, που ονομάζονται
μερίδια.
Ένα αμοιβαίο κεφάλαιο αποτελεί μια καλή επιλογή, διότι βοηθά στον σχηματισμό
ισχυρής περιουσίας και, από την άλλη, η διαχείριση, που γίνεται από ειδικούς
επαγγελματίες του χώρου, δίνει τη δυνατότητα στις εταιρείες να επωφελούνται
από τις επενδυτικές ευκαιρίες, που αποδίδουν υψηλά κέρδη και ελαχιστοποιούν
τον κίνδυνο, πράγμα που ένας μεμονωμένος επενδυτής αδυνατεί να πετύχει και να
εξασφαλίσει.
Στο ερώτημα, γιατί ένας επενδυτής θα πρέπει να επιλέξει να επενδύσει σε
αμοιβαία κεφάλαια, η απάντηση είναι ότι, αν δεν το κάνει, έχει δυνατότητα να
αγοράσει περιορισμένο αριθμό μετοχών ή ομόλογων, που μάλιστα δεν θα καταφέρει
να διαχειριστεί όπως θα έπρεπε, καθώς δεν έχει τις γνώσεις των ειδικών του
χώρου. Αν, όμως, αγοράσει μερίδια αμοιβαίου κεφαλαίου, ελαχιστοποιεί τον
κίνδυνο, λόγω της διασποράς σε πολλές μετοχές και ομόλογα, και μπορεί να
αισθάνεται τη σιγουριά ότι τα χρήματά του τα διαχειρίζονται εξειδικευμένα
στελέχη.
Ένα ακόμα σημαντικό πλεονέκτημα των επενδυτικών αυτών προϊόντων είναι ότι
ρευστοποιούνται όποτε το επιλέξει ο επενδυτής. Σύμφωνα με την ισχύουσα
νομοθεσία, κάθε εταιρεία διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων είναι υποχρεωμένη να
ρευστοποιήσει το αμοιβαίο κεφάλαιο μέσα σε πέντε εργάσιμες μέρες από την
υποβολή της αίτησης εξαγοράς από τον δικαιούχο. Η αξία του ενεργητικού και
επομένως του κάθε μεριδίου υπολογίζεται καθημερινά και δημοσιεύεται στον Τύπο
την επομένη.
Πώς αγοράζονται
Η αγορά ενός αμοιβαίου κεφαλαίου γίνεται με βάση την τιμή του μεριδίου που
δημοσιεύεται στον Τύπο. Τα μερίδια που αποκτά ο επενδυτής σε αμοιβαία κεφάλαια
είναι το πηλίκο που προκύπτει από τη διαίρεση του ποσού που διαθέτει διά της
τιμής διάθεσης του μεριδίου κατά την ημέρα υποβολής της αίτησης. Καθημερινά
δημοσιεύεται στον Τύπο η αποτίμηση των μεριδίων των αμοιβαίων κεφαλαίων και
έτσι οι επενδυτές είναι δυνατόν να παρακολουθούν την εξέλιξη της επένδυσης.
Τα αμοιβαία κεφάλαια διακρίνονται ανάλογα με τους τίτλους στους οποίους
επενδύουν το ενεργητικό τους. Έτσι, μπορεί ο επενδυτής να βρει στη χρηματαγορά
αμοιβαία μετοχικά κεφαλαία, μεικτά, ομολογιακά, διαθεσίμων και ειδικού τύπου.
Μια άλλη διάκριση γίνεται με βάση την αγορά στην οποία επενδύουν. Έτσι έχουμε
τα αμοιβαία κεφάλαια εσωτερικού, τα εξωτερικού και τα διεθνή. Η ονομασία κάθε
αμοιβαίου κεφαλαίου δηλώνει σε ποιους τίτλους και σε ποιες αγορές επενδύει. Τα
μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια επενδύουν το μεγαλύτερο μέρος του ενεργητικού τους
σε μετοχές, τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια εσωτερικού σε μετοχές του ελληνικού
Χρηματιστηρίου, ενώ του εξωτερικού σε ξένα χρηματιστήρια. Όσοι επενδύουν σε
μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, πρέπει να γνωρίζουν ότι αναλαμβάνουν κάποιο
κίνδυνο, όσο έμπειρα και αν είναι τα στελέχη της εταιρείας διαχείρισης.
* Τα ΜΕΙΚΤΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ επενδύουν σε όλες της κατηγορίες επενδύσεων, ενώ
οι επενδυτές αναλαμβάνουν μικρότερο κίνδυνο σε σχέση με τα Μετοχικά.
* Τα ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΑ επενδύουν το μεγαλύτερο μέρος τους σε ομολογίες.
* Τα ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ επενδύουν σε repos και ανοιχτές καταθέσεις. Μάλιστα, ο
επενδυτής μπορεί να επιλέξει, ανάλογα με τον κίνδυνο που θέλει να αναλάβει και
τους επενδυτικούς στόχους του, σε ποια κατηγορία αμοιβαίου κεφαλαίου θα
επενδύσει τα χρήματά του.
Κατά την υπογραφή της αίτησης αμοιβαίου κεφαλαίου, ο επενδυτής πρέπει να ζητά
τον Κανονισμό Αμοιβαίου Κεφαλαίου και την τελευταία έκθεση με τη σύνθεση του
Χρηματιστηρίου, που αφορά το συγκεκριμένο αμοιβαίο κεφάλαιο. Το ποσό που θα
καταβάλει ο επενδυτής για αγορά μεριδίων αμοιβαίου κεφαλαίου θα το καταθέσει
αποκλειστικά στον θεματοφύλακα του αμοιβαίου κεφαλαίου, ο οποίος είναι πάντα
κάποια τράπεζα που αναγράφεται στον Κανονισμό. Ποτέ σε κάποιον άλλο, φερόμενο
ως θεματοφύλακα.
Οι Ανώνυμες Εταιρείες Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων είναι υποχρεωμένες να
ενημερώνουν τους μεριδιούχους για τη σύνθεση του ενεργητικού του αμοιβαίου
κεφαλαίου που έχουν επιλέξει, κάθε εξάμηνο. Τα έξοδα και οι προμήθειες που
επιβαρύνουν τη συμμετοχή του επενδυτή σε αμοιβαία κεφάλαια καθορίζονται από
τον Κανονισμό του αμοιβαίου κεφαλαίου και διαφοροποιούνται, τόσο ανάλογα με το
είδος του αμοιβαίου κεφαλαίου όσο και ανάλογα με την εταιρεία που
διαχειρίζεται το αμοιβαίο.
Οι επενδυτές θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι το
ανώτατο εποπτικό όργανο της λειτουργίας των ΑΕΔΑΚ και των αμοιβαίων κεφαλαίων.
Μάλιστα, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και η Ένωση Θεσμικών Επενδυτών λαμβάνουν
μέτρα και φροντίζουν για την προστασία και την ενημέρωση των επενδυτών.
Το γλωσσάρι των αμοιβαίων κεφαλαίων
1. Αίτηση εξαγοράς: Συνήθως βρίσκεται στην πίσω όψη του τίτλου και
είναι απαραίτητη για την ανάληψη χρημάτων (μέρους ή όλου του κεφαλαίου).
2. Αίτηση Συμμετοχής: Υπογράφεται πάντα μετά την ανάγνωση και αποδοχή
του κανονισμού.
3. Αντιπρόσωπος: Εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος μιας Α.Ε.Δ.Α.Κ. μπορεί
να είναι τράπεζα, ασφαλιστική εταιρεία, ΕΠΕΥ, ή χρηματιστηριακή εταιρεία. Ο
αντιπρόσωπος είναι υπεύθυνος για να εξηγήσει τι ακριβώς είναι κάθε αμοιβαίο,
τι κόστος (προμήθειες, αμοιβές κλπ) έχει για τον μεριδιούχο, ενώ οφείλει να
έχει στη διάθεση του κοινού, κανονισμούς και ενημερωτικά δελτία των αμοιβαίων
κεφαλαίων που διαθέτει. Ο αντιπρόσωπος πιστοποιεί την ταυτότητα του υποψηφίου
μεριδιούχου.
4. Απόδοση: Τα αμοιβαία κεφάλαια δεν δίνουν τόκο αλλά το κέρδος
μετριέται σαν απόδοση και είναι η αύξηση των χρημάτων του μεριδιούχου, δηλαδή
η διαφορά στην τιμή συν το μέρισμα που λαμβάνει κάθε χρόνο.
5. Ενεργητικό (αμοιβαίου κεφαλαίου): Ονομάζεται η συνολική περιουσία
του αμοιβαίου κεφαλαίου σε τρέχουσες τιμές. Καθημερινά υπολογίζονται οι τιμές
των ομολόγων, οι τόκοι, τα μετρητά, οι μετοχές, το συνάλλαγμα κλπ. και
αθροίζονται για να προκύψει το ενεργητικό. Η αξία του ενεργητικού
μεταβάλλεται, τόσο από τη διακύμανση της αξίας των επενδύσεων όσο και από τις
συμμετοχές και εξαγορές κάθε ημέρας.
6. Ετήσια και εξαμηνιαία οικονομική έκθεση: Η έκθεση που καταρτίζει η
Εταιρεία Διαχειρίσεως στο τέλος της ετήσιας διαχειριστικής χρήσης και στο
τέλος κάθε εξαμήνου και τίθεται στη διάθεση των μεριδιούχων. Οι εκθέσεις αυτές
περιλαμβάνουν στοιχεία για την περιουσιακή κατάσταση του Α/Κ, για τον
λογαριασμό αποτελεσμάτων, για τα διανεμόμενα ή επανεπενδυόμενα κέρδη κλπ.
7. Εξαγορά: Η διαδικασία «ανάληψης» χρημάτων από αμοιβαίο κεφάλαιο.
Μπορεί να είναι μερική (συγκεκριμένο ποσό, μέρος του συνολικού κεφαλαίου) ή
ολική. Τα χρήματα πιστώνονται το αργότερο εντός πέντε ημερών από την υποβολή
της αιτήσεως, στην τιμή εξαγοράς της ημέρας που υποβλήθηκε η αίτηση. Δικαίωμα
στην εξαγορά έχουν όλοι οι συμμεριδιούχοι ξεχωριστά (κοινός λογαριασμός).
8. Επανεπένδυση: Αναφέρεται στα μερίσματα που διανέμει το αμοιβαίο
κεφάλαιο κάθε χρόνο. Ο μεριδιούχος, αντί να τα εισπράξει, μπορεί να τα
χρησιμοποιήσει για να αποκτήσει νέα μερίδια.
