Η αγορά και η πώληση μετοχών εταιρειών που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο
Αξιών Αθηνών δεν είναι πλέον προνόμιο μόνο των λίγων. Και αυτό γιατί το
τελευταίο διάστημα όλο και περισσότεροι αποφασίζουν να αγοράσουν και να
πουλήσουν μετοχές μέσω του Χρηματιστηρίου, το οποίο θεωρείται ότι προσφέρει
δυνατές συγκινήσεις στους παίκτες που το προτιμούν.
Προϋπόθεση για τη διενέργεια χρηματιστηριακών πράξεων για τους
νεοεισερχόμενους στο χώρο, ωστόσο, είναι η ύπαρξη ειδικού κωδικού στη
χρηματιστηριακή εταιρεία με την οποία συνεργάζεται κανείς, καθώς και η ύπαρξη
κωδικού στο Σύστημα Άυλων Τίτλων (ΣΑΤ). Σημειώνεται ότι το άνοιγμα κωδικού και
μερίδας στο ΣΑΤ γίνεται από τις περισσότερες χρηματιστηριακές εταιρείες χωρίς
καμία χρέωση. Ο χρόνος που απαιτείται για να ανοίξει ο κάθε ενδιαφερόμενος
κωδικό είναι μικρός, καθώς τις περισσότερες φορές απαιτείται μία μόνο επίσκεψη
στη χρηματιστηριακή εταιρεία.
Σύμφωνα με τα στελέχη των χρηματιστηριακών εταιρειών, που είναι υπεύθυνα για
την επικοινωνία με τους πελάτες, τα πέντε βασικά βήματα για να ανοίξει κανείς
κωδικό είναι τα εξής:
1 Υπογραφή της βασικής σύμβασης, γνωστή με την επίσημη ονομασία Σύμβαση
Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών. Πρόκειται για ειδικό έντυπο, στο οποίο ο
πελάτης, όταν πρόκειται για φυσικό πρόσωπο, καλείται να συμπληρώσει τα
προσωπικά του στοιχεία, στοιχεία επικοινωνίας, διεύθυνση κ.λπ. Για τα νομικά
πρόσωπα (εταιρείες) υπάρχει ξεχωριστή παράγραφος, όπου συμπληρώνονται τα
απαραίτητα στοιχεία.
2 Θεώρηση για το γνήσιο της υπογραφής, που μπαίνει στην τελευταία
σελίδα της βασικής σύμβασης. Η θεώρηση ουσιαστικά είναι το μόνο έγγραφο που
πρέπει να έχει μαζί του ο νέος πελάτης, μαζί με επικυρωμένη φωτοτυπία της
αστυνομικής ταυτότητας ή του διαβατηρίου, η οποία κατατίθεται επίσης στην ΑΧΕ
μαζί με τις υπόλοιπες απαραίτητες αιτήσεις. Η θεώρηση γίνεται αποκλειστικά από
την Αστυνομία. Επίσης ο πελάτης πρέπει να γνωρίζει τον Αριθμό Φορολογικού
Μητρώου (ΑΦΜ), καθώς και τη ΔΟΥ όπου υπάγεται. Σημειώνεται, πάντως, ότι όταν
μια χρηματιστηριακή εταιρεία ανήκει σε τράπεζα, τις περισσότερες φορές η
θεώρηση για το γνήσιο της υπογραφής γίνεται από το ίδιο το τραπεζικό κατάστημα
όπου υποβάλλεται συμπληρωμένη η σύμβαση.
3 Υπογραφή των Γενικών Όρων Χρηματιστηριακών Συναλλαγών. Στο έντυπο
αυτό, που έχει έκταση περίπου πέντε σελίδες, αναγράφονται τα δικαιώματα και οι
υποχρεώσεις τόσο του πελάτη όσο και της χρηματιστηριακής εταιρείας. Μεταξύ
αυτών αναφέρονται οι υποχρεώσεις που έχουν οι δύο πλευρές όσον αφορά τη
διαβίβαση, την εκτέλεση και τον τρόπο με τον οποίο δίνονται οι εντολές (π.χ.
τηλέφωνο, φαξ κ.λπ.), καθώς και η διάρκεια που έχει η κάθε εντολή (για
παράδειγμα εάν είναι εντολή διαρκείας, εντολή με τον όρο μέχρι να εκτελεστεί
κ.λπ.). Οι γενικοί όροι χρηματιστηριακών συναλλαγών υπογράφονται σε δύο
αντίτυπα από τον πελάτη, ο οποίος κρατά το ένα από αυτά.
4 Υπογραφή Αίτησης για Δημιουργία Μερίδας στο ΣΑΤ, ή εναλλακτικά
υπογραφή εξουσιοδότησης χρήσης. Στην περίπτωση που ο πελάτης δεν έχει μερίδα
στο Σύστημα Άυλων Τίτλων (ΣΑΤ), τότε ο πελάτης συμπληρώνει και υπογράφει τη
σχετική αίτηση με την οποία θα βγει ο απαραίτητος κωδικός για το Κεντρικό
Αποθετήριο Αξιών. Στην αίτηση περιλαμβάνονται βασικά προσωπικά στοιχεία (π.χ.
αριθμός ταυτότητας, επαγγελματική δραστηριότητα, διεύθυνση κ.λπ.). Κάθε
επενδυτής επιτρέπεται να έχει μόνο έναν αριθμό ΣΑΤ. Έτσι, εάν θέλει να ανοίξει
νέο κωδικό σε άλλη χρηματιστηριακή εταιρεία θα πρέπει να υπογράψει
εξουσιοδότηση χρήσης όπου θα αναφέρεται ο κωδικός του ΣΑΤ τον οποίο και θα
πρέπει να γνωρίζει ο επενδυτής. Στην περίπτωση που ο επενδυτής βρεθεί από
λάθος με δύο κωδικούς ΣΑΤ, τότε θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στη λεγόμενη
ενοποίηση. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο ίδιος θα πρέπει να πάει στο
Αποθετήριο, είτε για να ακυρώσει τον ένα από τους δύο κωδικούς ΣΑΤ είτε να
τους συμψηφίσει, δηλαδή να τους αντικαταστήσει με έναν τρίτο.
5 Άνοιγμα λογαριασμού σε τράπεζα. Ο λογαριασμός αυτός χρεώνεται για την
αγορά μετοχών και πιστώνεται για την πώλησή τους. Οι περισσότερες
χρηματιστηριακές εταιρείες, για να εξυπηρετούν καλύτερα τους πελάτες τους,
παρέχουν στον επενδυτή την επιλογή μεταξύ τουλάχιστον τεσσάρων διαφορετικών
τραπεζών όπου μπορούν να καταθέτουν τα απαιτούμενα για την αγορά μετοχών ποσά.
Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί υφιστάμενος τραπεζικός λογαριασμός,
φτάνει η εταιρεία να συνεργάζεται με τη συγκεκριμένη τράπεζα.
