8 Μαρτίου 2021, μερικές χιλιάδες διαδηλωτές πίσω από ένα μεγάλο άσπρο πανό που έγραφε «Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη» έκαναν πορεία στο κέντρο της Αθήνας. Ηταν η μεγαλύτερη από τις εκατοντάδες πορείες εκείνων των ημερών προς υποστήριξη του αιτήματος του απεργού πείνας, φυλακισμένου δολοφόνου – τρομοκράτη, Δημήτρη Κουφοντίνα. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να σχολιάσει κάποιος, για αυτό το γεγονός και μόνο. Για όλους αυτούς τους ανθρώπους που ένιωθαν, για αυτό διαδήλωναν πίσω από αυτό το πανό, πως «γεννήθηκαν» την εποχή που η τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη δολοφονούσε ανθρώπους στην Αθήνα. Δεν είναι τυχαίο πως για αρκετούς ανθρώπους η τρομοκρατία και οι στυγνές δολοφονίες, αλλά και οι ληστείες, παραμένουν κάποιου είδους «επαναστατικό ιδανικό».
Πότε όμως πρωτοεμφανίστηκε η τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη, η πλέον μακρόχρονη εγχώρια τρομοκρατική οργάνωση στην Ευρώπη;
Πριν ακριβώς από πενήντα χρόνια, στις 23 Δεκεμβρίου 1975, με τη δολοφονία του στελέχους της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, Ρίτσαρντ Γουέλς. Η προκήρυξη – ανάληψη της ευθύνης για αυτή την πρώτη δολοφονία δεν δημοσιεύτηκε στον Τύπο, στο πλαίσιο εισαγγελικής απόφασης. Οι τρομοκράτες παρουσίασαν το θύμα, τον Γουέλς, σαν τον απόλυτο κακό. Στέλεχος της CIA, με σημαντική εισβολή στην υλοποίηση του «Αμερικανικού ιμπεριαλισμού» στη Λατινική Αμερική, ένας εκπρόσωπος των «υπαιτίων» για τη χούντα που δεν δικάστηκαν ποτέ.
Για την προπαγάνδα της εποχής το μισαλλόδοξο σχήμα ήταν εύκολο και είχε δυστυχώς απήχηση. Οι ΗΠΑ θέλουν να ελέγχουν τον κόσμο στο πλαίσιο του διεθνούς ιμπεριαλισμού. Η CIA είναι το βασικό τους εργαλείο για να το κάνουν στην πράξη μέσα από πραξικοπήματα και δικτατορίες. Αυτό έκαναν και στην Ελλάδα, με τη χούντα των συνταγματαρχών και δεν πλήρωσαν ποτέ. Αντιαμερικανισμός, εθνικιστική γεωπολιτική προσέγγιση και αναφορές στις περίφημες «Δίκες της χούντας» που δεν απέδωσαν δικαιοσύνη. Ενα προπαγανδιστικό αφήγημα που εργαλειοποιούσε τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες των πρώτων μηνών της Μεταπολίτευσης, μιας χώρας που βγήκε από επτά χρόνια σκληρής δικτατορίας.
Χρειάστηκαν είκοσι επτά χρόνια και πολύ αίμα για να εξαρθρωθεί η τρομοκρατική οργάνωση από το ελληνικό κράτος. Η 17 Νοέμβρη ήταν η μακροβιότερη εγχώρια τρομοκρατική οργάνωση του κύματος της Νέας Αριστεράς που έδρασε στην Ευρώπη. Οι επιπτώσεις της αιματοβαμμένης δράσης της μπορούν αναδειχθούν σε πολλούς τομείς, ακόμη και στις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Ακόμη και η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 είχε συνδεθεί με την απαίτηση εξάρθρωσης της τρομοκρατίας.
Βρίσκουν ακόμη ακροατήριο
Η χειρότερη όμως διάσταση της τρομοκρατίας της πρώτης γενιάς στην Ελλάδα είναι το γεγονός πως η δολοφονική της εχθροπάθεια βρίσκει ακόμη και σήμερα ακροατήριο. Η Ελλάδα είναι η χώρα με την πλέον ενεργή ακροαριστερή και αναρχική βίαιη σκηνή στην Ευρώπη. Στη ριζοσπαστικοποίηση των ανθρώπων σε αυτή την κατεύθυνση η 17 Νοέμβρη και δολοφόνοι, όπως ο Κουφοντίνας, λειτουργούν ως «εμπνευστικές» φιγούρες. Προκαλούν άλλωστε ακόμη αίσθηση οι εικόνες από μέλη του Ρουβίκωνα να συνοδεύουν τον Δημήτρη Κουφοντίνα όταν στο πλαίσιο άδειας έκανε βόλτες στο κέντρο της Αθήνας.
Γεγονός που έγινε ευρέως αντιληπτό με τις πορείες του 2021. Είναι άλλο το να υποστηρίζεις το αίτημα ενός απεργού πείνας, ακόμη και αν αυτός είναι δολοφόνος – τρομοκράτης, και άλλο να ταυτίζεσαι με το πανό «Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη», δηλαδή με τη δολοφονική τρομοκρατία.
Σημείο που πρέπει επίσης να αναφερθεί είναι πως το προπαγανδιστικό σχήμα της 17 Νοέμβρη, όπως αποτυπώθηκε από την πρώτη κιόλας δολοφονία πριν από πενήντα χρόνια, παραμένει δυστυχώς ακόμη επίκαιρο. Αυτή η ιδιοτυπία που συνδυάζει τον διεθνισμό ως απάντηση στον ιμπεριαλισμό, με έναν αριστερίστικο εθνικισμό έχει επηρεάσει σχεδόν όλες τις βίαιες ιδεολογίες που ακολούθησαν τη 17 Νοέμβρη και τον ΕΛΑ.
Στην περίοδο του αντιμνημονίου ο ιμπεριαλισμός και ο αντιαμερικανισμός έδωσαν τη θέση τους σε έναν αντιγερμανισμό. Σήμερα, κυριαρχεί ο αντισημιτισμός και η στοχοποίηση του Ισραήλ ως το «μακρύ χέρι» του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού. Αφήγημα που συναντάμε και στην προπαγάνδα των ισλαμιστικών τρομοκρατικών οργανώσεων, όπου το Ισραήλ είναι ο «κοντινός εχθρός» και οι ΗΠΑ ο «μακρινός».
Η τρομοκρατία ήταν από τα βασικά γεγονότα της Μεταπολίτευσης και επηρέασε την πορεία της χώρας για δεκαετίες. Δεν πρέπει λοιπόν να αφήνουμε την εχθροπαθή της μνήμη να χαθεί. Είναι μέρος μιας διαρκούς δημοκρατικής άμυνας.
Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας δεν επιτυγχάνεται μόνο μέσω της εξάρθρωσης των οργανώσεων και της καταδίκης των μελών τους. Η δημοκρατία οφείλει να δίνει και την ιδεολογική μάχη κατά της τρομοκρατίας, ώστε να μην παρακολουθούμε τη μία βίαιη γενιά να εμπνέεται από τις δολοφονίες και τις καταστροφές της προηγούμενης. Η ίδια η Αριστερά πρέπει να σπάσει τον δεσμό της ιδεολογίας με τη βία που εξυπηρετεί την τρομοκρατία.
Ο Τριαντάφυλλος Καρατράντος είναι δρ Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών, επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ
