Είναι εξαιρετικά περίεργο, αλλά η πορεία των λαϊκιστών οδηγεί όχι μόνο σε ίδιες αφετηρίες αλλά και σε παράλληλες διαδρομές. Με πρωτοβουλία του δημοσιογράφου Τάσου Παπαδόπουλου, δόθηκε στο ηλεκτρονικό σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) CHAT GTP το κείμενο της ομιλίας του Αλέξη Τσίπρα στην παρουσίαση του βιβλίου του «Ιθάκη» προ ημερών στο Παλλάς.
Ζητήθηκε από την ηλεκτρονική εφαρμογή να γίνει μια ανάλυση περιεχομένου και αξιολόγηση προτάσεων και ιδεών. Το αποτέλεσμα, όπως το παρουσίασε ο Τ. Παπαδόπουλος, υπήρξε εντυπωσιακά αποκαλυπτικό.
Δίχως δυσκολία, η ΤΝ κατέταξε τις προτάσεις αλλά και την πολιτική κατεύθυνση του κειμένου στην κατηγορία του λαϊκισμού. Με αναφορά στις θεωρίες του καθηγητή Cas Mudde – αλλά και του καθηγητή Ernesto Laclau και της Chantal Muffe, προσθέτω εγώ – η ομιλία Τσίπρα πληροί όλα τα χαρακτηριστικά του θεμελιώδους λαϊκισμού.
Ο χωρισμός της κοινωνίας σε απλό λαό και ηγετική ελίτ, της οποίας τα οικονομικά συμφέροντα προτάσσονται από τις κυβερνήσεις. Του απλού λαού τους στόχους εξυπηρετεί μονάχα ο ηγέτης του μοναδικού γνήσιου λαϊκού κόμματος και που μόνο αυτός καταλαβαίνει κι υπηρετεί τις λαϊκές αγωνίες και επιδιώξεις. Ολοι οι άλλοι εξυπηρετούν αλλότριους στόχους και αντιλαϊκά συμφέροντα.
Εντυπωσιακές επίσης είναι οι ομοιότητες με τις πολιτικές και τους στόχους του Τραμπ. Ασχετα αν ο ένας είναι λαϊκισμός της Αριστεράς και ο άλλος της Δεξιάς. Χαρακτηριστικά στοιχεία και στις δύο περιπτώσεις είναι η διαίρεση ανάμεσα στην ηθική και την ανηθικότητα. Με τους αντιπάλους πάντα ανήθικους και διεφθαρμένους, ενώ οι «δικοί μας» ηγέτες εμφανίζονται σαν πυλώνες της ηθικότερης συμπεριφοράς.
Αλλο στοιχείο είναι η άρνηση του πλουραλισμού και η απόλυτη καχυποψία για τους στόχους και τα κίνητρα των αντιπάλων. Οπως διατυμπάνιζε ο Τραμπ, αλλά επιμένει στην ομιλία του ο Τσίπρας, η κυβέρνηση του αντιπάλου δεν είναι ανεκτή, έχεις σκοτεινές αντι-κοινωνικές βλέψεις και στερείται της όποιας πολιτικής νομιμοποίησης. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως η έκφραση των συμφερόντων της κοινωνίας δεν μοιράζεται σε όλους τους παίκτες του πολιτικού παιχνιδιού. Εκφράζεται μονάχα από τη «φωτισμένη» ηγεσία του κόμματος του λαού!
Σε δική μου χωριστή ερώτηση προς την Τεχνητή Νοημοσύνη του CHAT GTP για τη γενικότερή του εκτίμηση της ομιλίας Τσίπρα, η απάντηση υπήρξε χαρακτηριστική: «Αν ήμουν εγώ στην Ελλάδα και παρακολουθούσα, αυτό που θα πρόσεχα θα ήταν αν είναι λόγια ή έμπρακτες προτάσεις. Αν συνεχιστεί ως ρητορική μόνο, θα μείνουμε πάλι στα λόγια. Αν όμως ξεκινήσει ένα πραγματικό σχέδιο, ίσως έχει ενδιαφέρον».
