Μια ομάδα φοιτητών-ερευνητών του Πανεπιστημίου Tohoku εντόπισε ένα νέο είδος της δηλητηριώδους μέδουσας Physalia (γνωστής ως μέδουσα «σαμουράι ή πολεμίστρια») στα νερά της βορειοανατολικής Ιαπωνίας. Η ανακάλυψη υποδεικνύει πως η αύξηση της θερμοκρασίας των θαλασσών και οι μεταβολές στα θαλάσσια ρεύματα επηρεάζουν την εξάπλωση των θαλάσσιων ειδών στην περιοχή.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2025 στο περιοδικό Frontiers in Marine Science (Marine Molecular Biology and Ecology), αποτελεί την πρώτη επίσημη περιγραφή είδους Physalia που θεωρείται εγγενές στην Ιαπωνία.
Μια τυχαία ανακάλυψη
«Δούλευα σε ένα εντελώς διαφορετικό ερευνητικό έργο στον Κόλπο Sendai της περιοχής Tohoku, όταν συνάντησα αυτή τη μοναδική μέδουσα που δεν είχα ξαναδεί εδώ», θυμάται ο Yoshiki Ochiai, δεύτερος συντάκτης της μελέτης. «Την έβαλα σε μια σακούλα, ανέβηκα στο μηχανάκι μου και την πήγα στο εργαστήριο!»
Αυτή η απρόσμενη συνάντηση με το έντονα γαλάζιο πλάσμα οδήγησε στην επίσημη ταυτοποίηση ενός νέου είδους Physalia. Η καθηγήτρια Cheryl Ames από το Graduate School of Agricultural Science και το Advanced Institute for Marine Ecosystem Change (WPI-AIMEC) εξήγησε ότι το νέο είδος ονομάστηκε Physalia mikazuki («crescent helmet man-o-war»), προς τιμήν του φεουδάρχη του Sendai, Date Masamune, του οποίου το κράνος έφερε το χαρακτηριστικό μισοφέγγαρο.
Η ταξινόμηση του νέου είδους
«Ήταν μια ιδιαίτερα απαιτητική διαδικασία η καταγραφή όλων των μοναδικών μορφολογικών χαρακτηριστικών που το διαφοροποιούν από τα υπόλοιπα τέσσερα είδη Physalia», δήλωσε η Chanikarn Yongstar, κύρια συντάκτρια της έρευνας. «Μελέτησα κάθε μέρος ξεχωριστά, συγκρίνοντάς το με παλαιά εγχειρίδια όπου οι επιστήμονες είχαν σχεδιάσει τη μορφολογία της μέδουσας στο χέρι».
Μέχρι σήμερα, στην Ιαπωνία ήταν γνωστό ότι το είδος Physalia utriculus κατοικεί στα νερά από την Οκινάουα έως τον Κόλπο Sagami. Οι επιστήμονες θεωρούσαν πως ήταν το μοναδικό του γένους στην περιοχή. Ωστόσο, η ανάλυση DNA αποκάλυψε ότι το νέο είδος P. mikazuki συνυπήρχε απαρατήρητο, ενώ η εμφάνισή του βορειότερα στην περιοχή Tohoku σηματοδοτεί νέα δεδομένα για την εξάπλωση του γένους.
Η πορεία προς τον βορρά
«Οι μορφολογικές και γενετικές μας αναλύσεις επιβεβαίωσαν ότι τα δείγματα αντιπροσωπεύουν ένα νέο είδος, διαφορετικό από τα τροπικά συγγενικά του», εξήγησε η ερευνήτρια Kei Chloe Tan. «Το εύρημα είναι συναρπαστικό, αλλά θέλαμε να μάθουμε και πώς έφτασε ως εδώ».
Πρόκειται για την πρώτη καταγεγραμμένη εμφάνιση Physalia τόσο βόρεια στην Ιαπωνία. Για να διερευνήσουν τη διαδρομή της, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μοντέλα προσομοίωσης της κίνησης οργανισμών που παρασύρονται από τα θαλάσσια ρεύματα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα θερμά νερά του Ρεύματος Kuroshio, τα οποία πλέον εκτείνονται πιο βόρεια λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας, πιθανότατα μετέφεραν τις αποικίες στον Κόλπο Sendai.
«Έτρεξα μια προσομοίωση σωματιδίων – σαν να ρίχνεις φωτεινές κόκκινες μπάλες στη θάλασσα και να παρακολουθείς με βάση τα δεδομένα πού θα καταλήξουν», εξήγησε ο Muhammad Izzat Nugraha. «Ενθουσιαστήκαμε όταν διαπιστώσαμε ότι όλες οι ‘μπάλες’ ακολούθησαν διαδρομή από τον Κόλπο Sagami μέχρι ακριβώς το σημείο όπου βρήκαμε το ‘crescent helmet man-o-war’ στην περιοχή Tohoku».
Ομορφιά, κίνδυνος και ανάγκη για ενημέρωση
Η ανακάλυψη αναδεικνύει τη σημασία της συνεχούς παρακολούθησης των ακτών και της ενημέρωσης του κοινού. Με πλοκάμια που μπορούν να εκτείνονται σε αρκετά μέτρα και να προκαλούν έντονο πόνο, η παρακολούθηση αυτών των οργανισμών συμβάλλει τόσο στην ασφάλεια των λουομένων όσο και στην κατανόηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
«Αυτές οι μέδουσες είναι επικίνδυνες και ίσως τρομακτικές για κάποιους, αλλά ταυτόχρονα πρόκειται για όμορφους οργανισμούς που αξίζουν συνεχή έρευνα και ταξινόμηση», πρόσθεσε η Ayane Totsu.
Η έρευνα υποστηρίχθηκε από το WPI-AIMEC (Advanced Institute for Marine Ecosystem Change) και χρηματοδοτήθηκε μέσω του προγράμματος APC Support Project for the Promotion of Open Access του Πανεπιστημίου Tohoku για το 2025.
Πηγή: sciencedaily.com
