Στην επίσημη παρουσίαση του έργου «Σχεδιασμός πολιτιστικού masterplan, πολιτιστικής αναπτυξιακής πολιτικής και πολιτιστικής ταυτότητας (brand) για επιλεγμένες περιοχές της χώρας» προχώρησε σήμερα το υπουργείο Πολιτισμού, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του υπουργείου. Παρόντες ήταν η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και ο υφυπουργός Ιάσονας Φωτήλας, σηματοδοτώντας έτσι τη βαρύτητα της πρωτοβουλίας σε εθνικό επίπεδο.
Για πρώτη φορά στη χώρα μας, δεκαπέντε πόλεις και νησιά -μεταξύ αυτών η Ικαρία, η Σάμος, η Χίος, η Λέσβος, η Λήμνος, η Λέρος, η Κως, η Ρόδος, η Ξάνθη, η Κομοτηνή, η Αλεξανδρούπολη, η Δράμα, η Καβάλα, το Σουφλί και η Θεσσαλονίκη- αποκτούν το δικό τους ολοκληρωμένο πολιτιστικό masterplan. Το έργο συντονίστηκε από το υπουργείο Πολιτισμού, μέσω της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Σύγχρονης Δημιουργίας, και βασίστηκε σε μελέτες που εκπονήθηκαν από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου. Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν σε στενή συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες, διασφαλίζοντας «πλήρη επιστημονική ελευθερία», και με συνολικό προϋπολογισμό 592.031,08 ευρώ, χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Στην παρουσίαση παρευρέθηκαν, εκτός από τους υπουργούς, καθηγητές των συνεργαζόμενων πανεπιστημίων, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης των ενδιαφερόμενων περιοχών, καθώς και δημοσιογράφοι.
«Με μεγάλη χαρά παρουσιάσαμε σήμερα το έργο που υλοποίησε το υπουργείο Πολιτισμού, σε συνεργασία με τρία ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας μας και αφορά στα πολιτιστικά masterplans, τα οποία εστιάζουν κατά κύριο λόγο στον σύγχρονο πολιτισμό και ενσαρκώνουν τη βασική πολιτική, την οποία ακολουθούμε από το 2019, της ώσμωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς με τη σύγχρονη δημιουργία», τόνισε η Λίνα Μενδώνη. Επισήμανε ότι ο πολιτισμός λειτουργεί παράλληλα ως δημόσιο κοινωνικό αγαθό, εργαλείο κοινωνικής συνοχής, αλλά και ως μοχλός βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και εξωστρέφειας.
Ο ρόλος των masterplans στη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη
Σύμφωνα με την υπουργό, τα νέα πολιτιστικά masterplans προσφέρουν στις τοπικές κοινωνίες ένα σύγχρονο και επιστημονικά τεκμηριωμένο εργαλείο, το οποίο αναδεικνύει την πολιτιστική ταυτότητα κάθε περιοχής, ενισχύει την περιφερειακή συνοχή και στηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη. «Τα στρατηγικά σχέδια λειτουργούν ως οδικός χάρτης που ενοποιεί διαφορετικές τοπικές δυνάμεις σε μια ενιαία στρατηγική, προωθώντας την εξωστρέφεια και ενισχύοντας την ανάπτυξη όχι μόνο σε τοπικό αλλά και σε εθνικό επίπεδο», υπογράμμισε.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην επιστημονική αυτονομία της διαδικασίας – «τα masterplans αποτυπώνουν την επιστημονική άποψη των ερευνητών, αποτέλεσμα συνεργασίας με τους τοπικούς φορείς, καλλιτέχνες, συλλόγους, αλλά και απλούς πολίτες». Τα σχέδια, όπως επισημάνθηκε, δεν αποτελούν χρηματοδοτικό πρόγραμμα, αλλά εργαλείο στρατηγικού σχεδιασμού που μπορεί να διευκολύνει την προσέλκυση νέων πόρων για την υλοποίηση προτάσεων ανάδειξης και ανάπτυξης του πολιτισμού.
Η υπουργός μίλησε για τη «διπλή σημασία του έργου», το οποίο, από τη μια πλευρά, προσφέρει μία τεκμηριωμένη εικόνα της πολιτιστικής δημιουργίας κάθε τόπου, ενώ από την άλλη λειτουργεί ως βάση για τη διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου πολιτιστικής ανάπτυξης. «Ο πολιτισμός είναι μια δυναμική δύναμη που κινητοποιεί τις κοινωνίες και ενώνει δυνάμεις. Είναι η αρχή ενός νέου τρόπου σκέψης που ξεφεύγει από τις στατικές λογικές διαχείρισης. Αποτελεί κίνητρο για πρόοδο, κοινωνική υπευθυνότητα και υπερηφάνεια», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ανάδειξη καινοτομίας & συνεργειών για την τοπική οικονομία
Ο υφυπουργός Πολιτισμού Ιάσονας Φωτήλας στάθηκε στην αναπτυξιακή διάσταση των masterplans, τονίζοντας ότι η πολιτιστική δραστηριότητα μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την τοπική οικονομία, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και στηρίζοντας τον τουρισμό και την καινοτομία. Σύμφωνα με τον ίδιο, κάθε masterplan διαμορφώνει ένα brand πολιτιστικής ταυτότητας, το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί για την εξωστρέφεια και την οικονομική ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών.
Ο κ. Φωτήλας ανέδειξε ακόμη δύο κρίσιμες πτυχές: Πρώτον, τη σημασία της μοχλευσης πρόσθετων πόρων μέσω πρόσβασης σε εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα, καθώς τα σχέδια μπορούν να λειτουργήσουν ως μοχλοί νέων επενδύσεων. Δεύτερον, τη σημασία της συμμετοχικότητας: «Το έργο είναι αποτέλεσμα ευρείας διαβούλευσης, καθώς οι ερευνητές εργάστηκαν σε άμεση επαφή με τις τοπικές κοινωνίες, καταγράφοντας απόψεις και ανάγκες», υπογράμμισε.
Συμμετοχή και διάχυση αποτελεσμάτων
Το έργο αποτυπώνεται σε αριθμούς ως εξής: 15 πολιτιστικά masterplans, 3 πανεπιστήμια, 50 ερευνητές, 157 συνεντεύξεις, 2.250 ερωτηματολόγια, 27 συμμετοχικά εργαστήρια και 4 ημερίδες. Για τη διάχυση των αποτελεσμάτων, προγραμματίζονται τέσσερις ημερίδες σε μεγάλες πόλεις (Κομοτηνή, Λέσβος, Ρόδος, Θεσσαλονίκη), οι οποίες, εκτός από τη φυσική τους παρουσία, θα μεταδοθούν και διαδικτυακά, επιδιώκοντας τη μέγιστη δυνατή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών.
Το σύνολο των πρωτοβουλιών αυτών, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή και τη συνεργασία των τοπικών φορέων, φιλοδοξεί να αποτελέσει αφετηρία για μια νέα εποχή στρατηγικής ανάπτυξης και εξωστρέφειας του ελληνικού πολιτισμού σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
