Με τα σχετικώς πρόσφατα μαθήματα που μας έχει δώσει η Ιστορία, τα τόσο ακριβοπληρωμένα μάλιστα, περίμενα ότι ο κόσμος δεν θα έχει ξεχάσει το βασικό δίδαγμα των πολέμων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν: ότι το δυσκολότερο, αφού έχεις κερδίσει τον πόλεμο, είναι να κερδίσεις την ειρήνη. Χωρίς αυτή τη νίκη, καμία νίκη στο πεδίο δεν έχει σημασία και τα όποια κέρδη κομίζει εξανεμίζονται. Σε τελευταία ανάλυση, πολιτική είναι αυτά τα δύο, τόσο ο πόλεμος όσο και η ειρήνη. Κάτι είχαν καταλάβει οι Ρωμαίοι και έδωσαν δύο πρόσωπα στον Ιανό. Στην περίπτωση του πολέμου που μαίνεται στη Γάζα, εμείς βλέπουμε μόνο το θυμωμένο πρόσωπο του Ιανού.

Πείτε ότι οι Ισραηλινοί πετυχαίνουν τον σκοπό της στρατιωτικής επιχείρησης στη Γάζα και ότι η Χαμάς εξαλείφεται από προσώπου γης, αλλά και από τα έγκατά της – πράγμα ακόμη σημαντικότερο, διότι στα τούνελ βρίσκεται η δύναμή της. Μετά τι γίνεται; Είναι αδύνατο να περιμένει κανείς ένα σχέδιο για μετά τον πόλεμο από τον συνασπισμό δεξιών, ακραίων και υπερορθόδοξων, με τον οποίο κυβέρνησε τόσα χρόνια ο Νετανιάχου. Η δική του πολιτική έφερε αυτά τα αποτελέσματα. Η πολιτική του ήταν να ενισχύει εμμέσως τη Χαμάς και να αποδυναμώνει την Παλαιστινιακή Αρχή, ώστε η λύση του ανεξάρτητου κράτους να μένει εκκρεμής με τους Παλαιστινίους διαιρεμένους. Δική του, επίσης, η αυταπάτη ότι η Χαμάς μπορούσε, χάρη στην πλούσια χρηματοδότηση από το Κατάρ, να βολευτεί με τη διακυβέρνηση της Γάζας και να εξημερωθεί. Επομένως, από αυτούς που κυβερνούσαν το Ισραήλ μέχρι να ξεσπάσει ο πόλεμος είναι μάταιο να περιμένουμε οτιδήποτε. Αυτήν την ώρα το Ισραήλ πολεμά για να ανακτήσει το γόητρό του στο εξωτερικό και την αυτοπεποίθησή του στο εσωτερικό. Μετά βλέπουν. Ας είναι καλά η διεθνής κοινότητα, που λέμε.

Ομως η εξέλιξη της επιχείρησης δείχνει ότι εν τέλει και αυτό το γόητρο, που αγωνίζεται να ανακτήσει το Ισραήλ, υπόκειται στον κυνικό και απεχθή (αλλά τι να κάνουμε που δεν γίνεται αλλιώς) συμψηφισμό ανάμεσα σε νεκρούς τρομοκράτες και νεκρούς αμάχους. Δικαιώνεται ο διάσημος ιστορικός Γ. Ν. Χαράρι, ο οποίος σε συνέντευξή του, τις πρώτες μέρες του πολέμου, προέβλεψε ότι η υπόθεση θα έπαιρνε τη μορφή ενός «διαγωνισμού πόνου» (competition of suffering) ανάμεσα στη Χαμάς και το Ισραήλ. Στον διαγωνισμό αυτόν, εκτιμά ο Χαράρι, η Χαμάς έχει το πλεονέκτημα, ακριβώς επειδή δεν υπολογίζει την ανθρώπινη ζωή. Συνεπώς, ο πιο κακός θα κερδίσει. Λυπάμαι που δεν έχω κάτι πιο αισιόδοξο ή πιο ευχάριστο να εισφέρω στη συζήτηση. Ευτυχώς όμως για τα ευτράπελα υπάρχει η εγχώρια επικαιρότητα…

MODEST PROPOSAL

Με όλο τον σεβασμό προς τους θεσμούς στους οποίους αναφέρεται η απορία μου, υπάρχει ένα θέμα που αισθάνομαι ότι έχω την υποχρέωση να το θέσω δημοσίως. Παρατήρησα ότι στην πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή, την ώρα που βρισκόταν στο βήμα ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Κυριάκος Βελόπουλος συνέπεσε να επισκέπτεται τη Βουλή ομάδα μαθητών, η οποία παρακολουθούσε από τα θεωρεία. Ως είθισται, ο προεδρεύων καλωσόρισε τους μαθητές και τους καθηγητές συνοδούς τους, οι βουλευτές χειροκρότησαν και όλα καλά. Ομως, ο κ. Βελόπουλος, μαθημένος στις τακτικές του τηλεμάρκετινγκ, είδε φρέσκο κοινό και όρμησε. Αρχισε να απευθύνεται ευθέως στους μαθητές, «παιδιά μου» τους προσφωνούσε και, για όση ώρα έμειναν τα παιδιά στο θεωρείο, ο κ. Βελόπουλος έδινε παράσταση γι’ αυτά.

Κατόπιν τούτου και με τη σκέψη μου στα πιθανά τραύματα με τα οποία έφυγαν από τη Βουλή τα άτυχα παιδιά, μήπως, τολμώ να πω, οι αγορεύσεις του κ. Βελόπουλου θα έπρεπε να χαρακτηριστούν ακατάλληλες για ανηλίκους; Μήπως η Βουλή θα έπρεπε να μην επιτρέπει μαθητές Γυμνασίων στα θεωρεία όταν μεγαλουργεί ο κ. Βελόπουλος; Εκτός, βέβαια, αν υπάρχει κάποια σκοπιμότητα σε αυτή την πρακτική. Μπορεί, θέλω να πω, να είναι μια μορφή τιμωρίας για τους απείθαρχους μαθητές να τους πηγαίνουν οι καθηγητές τους στη Βουλή και να τους βάζουν να δουν Βελόπουλο live. Στην περίπτωση αυτή, ελπίζω μια τόσο σκληρή τιμωρία να επιβάλλεται τουλάχιστον με δικαιοσύνη. Και, φυσικά, εξακολουθώ να ανησυχώ για τις ψυχολογικές επιπτώσεις του μέτρου…