Κανείς στην οικογένειά της δεν γνώριζε για την εγκυμοσύνη, ούτε καν οι γονείς της. Γέννησε μόνη της στο σπίτι και πήρε την απόφαση να εγκαταλείψει το νεογέννητο παιδί της στην ταράτσα μιας εγκαταλελειμμένης πολυκατοικίας στα Πατήσια. Συνένοχο στην πράξη αυτή έκανε και τον έφηβο αδελφό της, ο οποίος κατέθεσε ψευδώς στις Αρχές ότι βρήκε το μωρό παρατημένο στην ταράτσα.
Η υπόθεση της 19χρονης, η οποία συνελήφθη πριν από λίγες εβδομάδες για την εγκατάλειψη του παιδιού της, προβλημάτισε την κοινή γνώμη και έφερε για μια ακόμη φορά στο προσκήνιο το κοινωνικό φαινόμενο της εφηβικής και μετεφηβικής εγκυμοσύνης.
Τα δεδομένα. Οπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το 2012 καταγράφηκαν στη χώρα μας 93 γεννήσεις παιδιών από μητέρες ηλικίας έως 14 ετών, ενώ συνολικά 2.309 νεαρές, ηλικίας 15-19 ετών, έγιναν μητέρες κατά το ίδιο έτος. Μεγάλος αριθμός των γεννήσεων αυτών, βέβαια, αφορά νεαρές Ρομά. Σε χώρες του εξωτερικού τα ποσοστά εφηβικής εγκυμοσύνης είναι υψηλότερα, αν και το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μικρή εξασθένηση του φαινομένου. Στην Αγγλία, σύμφωνα με τα εθνικά στατιστικά στοιχεία, το ποσοστό των εφηβικών κυήσεων από 10% έπεσε στο 2,7% το 2012. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, 3 στις 10 έφηβες Αμερικανίδες θα έχουν τουλάχιστον μία εγκυμοσύνη πριν από την ηλικία των 20 ετών.
«Αν και στη χώρα μας τα ποσοστά εφηβικής εγκυμοσύνης είναι χαμηλά, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι σε πολλές περιπτώσεις οι έφηβες φοβούνται, δεν το λένε στους γονείς τους ή δεν απευθύνονται σε κάποιον ειδικό, με αποτέλεσμα να μην καταγράφονται», αναφέρει στα «ΝΕΑ» η επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής –Εφηβικής Ιατρικής και επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) στη Β’ Παιδιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων Π&Α Κυριακού Αρτεμις Τσίτσικα.
Ταμπού και φόβος. Στοιχεία μελέτης που πραγματοποίησε το 2010 η ΜΕΥ έδειξαν ότι 2 στους 10 εφήβους στη χώρα μας μέχρι τα 15 τους χρόνια είχαν αρχίσει τη σεξουαλική τους ζωή με διεισδυτική επαφή. Από τους σεξουαλικά δραστήριους εφήβους ωστόσο, το 10% δεν χρησιμοποιούσε κάποια αντισυλληπτική μέθοδο.
Ο φόβος που νιώθουν τα νεαρά άτομα μπροστά σε μία –ανεπιθύμητη τις περισσότερες φορές –εγκυμοσύνη είναι, όπως εξηγούν οι ειδικοί, μεγάλος. «Η ελληνική κοινωνία δεν αποδέχεται εύκολα μια εφηβική εγκυμοσύνη. Υπάρχουν ακόμη ταμπού που οδηγούν τα παιδιά στο να μην αποκαλύπτουν την αλήθεια και να στρέφονται αλλού για βοήθεια, με σοβαρές πολλές φορές συνέπειες για την ψυχική και τη σωματική τους υγεία. Φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στον γονεϊκό ρόλο, φοβούνται να αντιμετωπίσουν την οικογένεια και τον περίγυρό τους» προσθέτει η κ. Τσίτσικα.
Σε αρκετά μπλογκ στο Διαδίκτυο με θέμα την εφηβική εγκυμοσύνη, νεαρές κοπέλες ζητούν συμβουλές για τη δική τους περίπτωση. «Είμαι 15 χρονών και τα τελευταία δύο χρόνια έχω σχέση με ένα 18χρονο αγόρι. Εχουμε ολοκληρώσει, δεν χρησιμοποιούμε, όμως, προφύλαξη. Πριν από λίγο καιρό άρχισα να νιώθω ζαλάδες και να κάνω εμετούς. Ανακάλυψα πως είμαι έγκυος. Δεν μπορώ να το πω στην οικογένειά μου γιατί είναι πολύ συντηρητική. Φοβάμαι τα σχόλια του κόσμου. Αγχώνομαι γιατί έχω όνειρα, θέλω να πάω στο πανεπιστήμιο και η εγκυμοσύνη θα μου ήταν εμπόδιο. Εχει περάσει από το μυαλό μου η έκτρωση, αλλά πραγματικά αυτό θα ήταν μεγάλο λάθος» είναι μία από τις μαρτυρίες.
Οπως επισημαίνει ο αναπληρωτής καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και ειδικός παιδογυναικολόγος στο Τμήμα Εφηβικής Γυναικολογίας στο Αρεταίειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αθηνών Ευθύμιος Δεληγεώρογλου, στην Ελλάδα παρατηρείται μείωση των κυήσεων στην εφηβική ηλικία και κατ’ επέκταση των εκτρώσεων. «Τη δεκαετία του ’90 είχαμε μέσο όρο τον χρόνο 150.000 γεννήσεις και 90.000 εκτρώσεις. Το ποσοστό των εφηβικών κυήσεων, μάλιστα, έφτανε το 10%. Σήμερα, μόλις που ξεπερνά το 2%. Το “τρίγωνο” της ενημέρωσης, όμως, από γιατρούς, ΜΜΕ και γονείς έχει συμβάλει ώστε τα παιδιά σήμερα να είναι πιο υποψιασμένα».
Ενημέρωση. Στο Τμήμα Εφηβικής Γυναικολογίας στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, όπως εξηγεί ο κ. Δεληγεώρογλου, φτάνουν έφηβες εγκυμονούσες. «Τις ενθαρρύνουμε να συνεχίσουν την κύηση, όταν φυσικά το επιτρέπουν και οι συνθήκες. Το μεγαλύτερο ποσοστό, όμως, αυτών των κοριτσιών επιλέγει τη διακοπή. Η έκτρωση, όμως, δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μέθοδος αντισύλληψης. Αντίθετα, έχει ψυχολογικές και συχνά ιατρικές επιπτώσεις στη γυναίκα. Στην περίπτωση που αποφασίσουν τη διακοπή, πάντως, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι βάσει νόμου χρειάζεται η έγγραφη συγκατάθεση ενός εκ των δύο γονέων».
Το πρόβλημα
Σε σχέση με την Ελλάδα, οι αριθμοί για τις εφηβικές κυήσεις είναι αυξημένοι στο εξωτερικό. Στην Αγγλία, για παράδειγμα, μειώθηκαν στο 2,7% από το 10%, ενώ στη χώρα μας είναι μόλις πάνω από το 2%. Το πρόβλημα εντοπίζεται και στο πεδίο της ενημέρωσης τόσο των εφήβων που μένουν έγκυοι όσο και του κοινωνικού περίγυρού τους. Οι έφηβες, λόγω φόβου κυρίως, δεν ενημερώνουν τα κοντινά τους πρόσωπα και βεβαίως δεν ενημερώνονται σωστά και οι ίδιες, καθώς δεν καταφεύγουν σε ειδικούς.
Σχόλια
