Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι ένα από τα πιο βασικά μέρη του ματιού και λειτουργεί όπως το φιλμ στη φωτογραφική μηχανή, συγκεντρώνει το φως που διαθλάται από τον οφθαλμικό φακό και διαβιβάζει στον εγκέφαλο τις εικόνες.
«Είναι πολύ σημαντικό από την εμφάνιση των συμπτωμάτων να μην αφήνουμε χρόνο να περάσει, διότι μικραίνουν συνεχώς οι πιθανότητες αποκατάστασης της όρασης. Και αυτό διότι πρέπει να γίνει και ανατομική αποκατάσταση και λειτουργική αποκατάσταση.
»Οσο λοιπόν δεν πάμε στον γιατρό τόσο λιγότερες είναι και οι πιθανότητες για λειτουργική αποκατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί με το χειρουργείο ο χιτώνας να πάει στη θέση του, οπότε έχουμε την ανατομική αποκατάσταση, αλλά να μη λειτουργεί, δηλαδή να μη βλέπει ο ασθενής, άρα να μην έχουμε λειτουργική αποκατάσταση», εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο Αρτέμης Κανδαράκης, συντονιστής διευθυντής του Οφθαλμιατρείου Αθηνών, διασυνδεόμενου νοσοκομείου με τον Ευαγγελισμό.
Συχνά, πριν ακόμη αρχίσει να αποκολλάται ο αμφιβληστροειδής ο ασθενής βλέπει μυγάκια, έχει φωτοψία (βλέπει σπινθηρισμούς ακόμη και όταν τα μάτια του είναι κλειστά) ή σκίαση σε κάποιο σημείο του οπτικού πεδίου. Τα συμπτώματα αυτά αρχίζουν όταν προκληθεί ρωγμή ή οπή στον αμφιβληστροειδή, που μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους.
Από τις πιο συχνές αιτίες είναι το πολύ έντονο στρες, η πρόοδος της ηλικίας, η μεγάλη μυωπία, το οικογενειακό ιστορικό αποκόλλησης, η επέμβαση καταρράκτη και σοβαροί τραυματισμοί στο μάτι. Οταν συμβεί η αποκόλληση, ο πάσχων χάνει την όρασή του είτε τμηματικά είτε ολοκληρωτικά,, ανάλογα με την έκτασή της.
Με οποιαδήποτε βλάβη στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, από ασθένεια (τοξοπλάσμωση), αιμορραγία (όπως συμβαίνει στους διαβητικούς), τραυματισμό (π.χ. από το μπαλάκι του τένις), ένταση, ανύψωση μεγάλου βάρους, αυτός μπορεί να σχισθεί και να προκληθούν ρωγμές.
Αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε αλλοίωση του σημείου αυτού (σαν λειωμένο ύφασμα που εύκολα μπορεί να σχισθεί).
Εάν η ρωγμή δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να γεμίσει με το νερό που υπάρχει μέσα στο μάτι και να προκαλέσει τελικά αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς.
Η αποκόλληση αντιμετωπίζεται χειρουργικά με διάφορες τεχνικές, μπορεί όμως να περάσουν μήνες ώσπου να αποκατασταθεί η όραση, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η βλάβη είναι μόνιμη, κυρίως στις περιπτώσεις της καθυστερημένης διάγνωσης και θεραπείας.
Η ζημιά εξαρτάται από τις ρωγμές
Στις παραμελημένες όμως περιπτώσεις, αποκολλάται ίσως το ένα τεταρτημόριο ώστε να γίνουν πολύ ενοχλητικά τα συμπτώματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η θεραπεία γίνεται με αέριο που πιέζει τον αμφιβληστροειδή και τον στέλνει προς τα πίσω για να ξανακολλήσει στη θέση του.
Μια επέμβαση πάντως δεν εγγυάται πάντα πλήρη αποκατάσταση της όρασης, καθώς ενδέχεται να υπάρξει μικρή μείωση της όρασης.