«Τι είναι ο άνθρωπος; Ενα τίποτα», λέει η λαϊκή σοφία. Εικόνες φρίκης απ’ τη Λιβύη. Ο «Βασιλεύς των Βασιλείων της Αφρικής», ο πολύς Μουαμάρ Καντάφι, να σέρνεται προπηλακισμένος, ημίγυμνος, αιμόφυρτος στους δρόμους, να ξυλοκοπείται, να λιντσάρεται και τελικά να εκτελείται, από τους, μήνες τώρα, εξεγερμένους εναντίον του συμπατριώτες του, μέσα σε πανηγυρισμούς και αλαλαγμούς χαράς για το άδοξο τέλος τού πιο αντιφατικού, ψυχοπαθούς δικτάτορα. Κρυμμένος, τρομοκρατημένος, μέσα σ’ έναν αγωγό, σε μια τρύπα, όπως κι ο Σαντάμ στο Ιράκ, ικετεύοντας «μην πυροβολείς, μην πυροβολείς», ο επί 42 χρόνια «Βασιλεύς» ο διαβιών μέσα σε πολυτελή, μυθικά σε πλούτο παλάτια, σε ανάλογες τεράστιες σκηνές που έστηνε ακόμα και στις επισκέψεις του στη Δύση σε πάρκα και πλατείες. Ενας παράφρων, ένας θεατρικός σαιξπηρικός ήρωας των πιο αιματηρών καθεστώτων, ο συγγραφέας του τρελού «Πράσινου βιβλίου» που απ’ αλλού ξεκίνησε κι αλλού κατέληξε. Σε μια επίσκεψή μας στην Τρίπολη για ένα πολιτιστικό συμπόσιο το διαβάζαμε γελώντας. Βρισκόταν σε κάθε δωμάτιο του ξενοδοχείου, εν είδει Βίβλου. Είναι όμως τραγικό το βίαιο, εξευτελιστικό τέλος κάποιων σχιζοφρενών, αδίστακτων δικτατόρων. Η άμετρη φιλοδοξία, η αλαζονική αίσθηση ότι είναι υπεράνω όλων, ότι τους επιτρέπεται το παν, τους οδηγεί σε ανεξέλεγκτα λουτρά αίματος, σε πράξεις ανυπέρβλητων βανδαλισμών, πέραν κάθε ανθρώπινης υπόστασης. Ορα Χίτλερ, Μουσολίνι, Τσαουσέσκο, Σαντάμ, Καντάφι. Αναρωτιέται κανείς αν η Λιβύη, μετά τον Καντάφι και μετά τον εμφύλιο κι όλες αυτές τις διαφορετικές, εχθρικές μεταξύ τους φυλές, θα μπορέσει να ορθοποδήσει, να οδηγηθεί σ’ ένα κράτος δικαίου, δημοκρατικό. Μακάρι!