φρίκης

«ΠΑΛΙ ΓΙΑ ΤΟ ΑΟΥΣΒΙΤΣ;». ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΟΛΛΟΙ- ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ΚΟΡΕΣΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΗΘΩΡΑ ΒΙΒΛΙΩΝ, ΤΑΙΝΙΩΝ, ΜΑΡΤΥΡΙΩΝ, ΕΚΘΕΣΕΩΝ, ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ- Η ΓΑΛΛΙΔΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΑΠΑΝΤΑ ΜΕ ΔΥΟ ΑΛΛΑ, ΠΙΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ, ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ: ΑΦΕΝΟΣ ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΑΟΥΣΒΙΤΣ ΚΑΙ ΑΦΕΤΕΡΟΥ ΤΙ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕ ΤΟ ΑΟΥΣΒΙΤΣ ΩΣ ΤΟΠΟΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΑΦΟΥ ΕΠΑΨΕ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΩΣ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΞΟΝΤΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ Γιατί το Άουσβιτς; Η απάντηση είναι απλή. Στο συγκεκριμένο στρατόπεδο θανατώθηκαν περίπου 1,2 εκατομμύρια άνδρες, γυναίκες και παιδιά, στη συντριπτική τους πλειονότητα Εβραίοι από όλη την Ευρώπη. Γι΄ αυτόν το λόγο, όπως γράφει η Α. Βιβιορκά, «το Άουσβιτς συγκεφαλαιώνει σε έναν τόπο και σε έναν χώρο την εγκληματικότητα του ναζιστικού καθεστώτος». Με αφετηρία αυτήν τη διαπίστωση αναλαμβάνει, σε ένα πρώτο επίπεδο, να αφηγηθεί την ιστορία των δύο (του Άουσβιτς Ι και του Άουσβιτς ΙΙ- Μπίρκεναου) από τα τρία στρατόπεδα που βρίσκονταν στο Άουσβιτς.

Τον Μάιο του 1940 o Ρούντολφ Ες φθάνει στην πόλη του Άουσβιτς (Όσβιεσιμ στα πολωνικά) της κατεχόμενης Πολωνίας με στόχο να κατασκευάσει ένα στρατόπεδο μεταγωγής για δέκα χιλιάδες κρατουμένους. Το στρατόπεδο σε σύντομο χρονικό διάστημα θα αλλάξει χαρακτήρα και θα επεκταθεί με στόχο την εντατικοποίηση της οικονομικής εκμετάλλευσης των κρατουμένων. Τελικά, το Άουσβιτς θα μετατραπεί σε σύμπλεγμα τριών στρατοπέδων, των οποίων η ζώνη δραστηριοτήτων θα καλύπτει σαράντα τετραγωνικά χιλιόμετρα. Οι γύρω περιοχές θα μετατραπούν σε βιομηχανικά και εργατικά συγκροτήματα, το εργοτάξιο θα απασχολεί ένδεκα χιλιάδες κρατούμενους, ενώ το τρίτο στρατόπεδο (Άουσβιτς ΙΙΙ- Μόνοβιτς) θα συνδεθεί με την παραγωγή συνθετικού καουτσούκ για την ΙG-Farben.

Τα κρεματόρια

Η μαζική εξόντωση των κρατουμένων θα ταυτιστεί με το δεύτερο στρατόπεδο, το Άουσβιτς- Μπίρκεναου. Τα κρεματόρια έχουν ήδη αρχίσει να λειτουργούν στο πρώτο στρατόπεδο από το 1941, καθώς πάρα πολλοί κρατούμενοι πεθαίνουν από αρρώστιες και κακουχίες, ενώ παράλληλα αρχίζουν οι πρώτες «πειραματικές» εκτελέσεις με θανατηφόρο αέριο (Ζyklon Β) Σοβιετικών αιχμαλώτων πολέμου. Από το 1943 οι εκτελέσεις μεταφέρονται

Αnnette Wieviorka

ΑΟΥΣΒΙΤΣ 60 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

ΜΤΦ. ΣΑΜΗΣ ΤΑΜΠΩΧ ΕΠΙΜΕΤΡΟ: ΡΙΚΑ ΜΠΕΝΒΕΝΙΣΤΕ ΕΚΔ. ΠΟΛΙΣ, ΣΕΛ. 309. ΤΙΜΗ: 16 #

στο Άουσβιτς- Μπίρκεναου, του οποίου η κατασκευή επρόκειτο να εξυπηρετήσει δύο σκοπούς: τη μαζική θανάτωση και την καταναγκαστική εργασία. Παράλληλα, τα ανώτερα κλιμάκια του ναζιστικού καθεστώτος στη σύσκεψη του Βάνζεε (Ιανουάριος 1942) έχουν αποφασίσει την εφαρμογή της τελικής λύσης για τους Εβραίους. Οι μαζικές εκτελέσεις Εβραίων είχαν ήδη αρχίσει στο Χέλμνο, το Μπέλζετς και αλλού, αλλά από το 1942 αλλάζει η κλίμακα και ο τρόπος. Σε αυτό το πλαίσιο το Μπίρκεναου θα μετατραπεί από το 1943, στην κυριολεξία, σε βιομηχανία θανάτου με τη λειτουργία τεσσάρων θαλάμων αερίων- κρεματορίων. Εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι από ολόκληρη την Ευρώπη θα οδηγηθούν σιδηροδρομικώς στο Μπίρκεναου, για να βρουν φρικτό θάνατο έπειτα από την άφιξή τους. Ανάμεσά τους και χιλιάδες Έλληνες Εβραίοι- από τους 49.000 Εβραίους της Βόρειας Ελλάδας που έφθασαν στο συγκεκριμένο στρατόπεδο οι 37.000 θα θανατωθούν σχεδόν αμέσως σε θαλάμους αερίων, ενώ από τους υπόλοιπους λίγοι θα καταφέρουν να επιβιώσουν. Τα περισσότερα θύματα ήταν Εβραίοι της Ουγγαρίας, όταν μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου 1944 (δηλαδή παρά το γεγονός ότι ο πόλεμος έχει οριστικά κριθεί), μεταφέρθηκε στο Μπίρκεναου η πλειονότητα των 400.000 Εβραίων της χώρας και εξοντώθηκε μέσα σε λίγες ημέρες (ένας στους τρεις Εβραίους που εξοντώθηκαν στο Άουσβιτς ήταν Ούγγρος).