Είναι, βεβαίως, βανδαλισμός. Εφθάρησαν, βεβαίως, τα μάρμαρα. Ομως το γκραφίτι που κάλυψε το κτίριο του Πολυτεχνείου δεν είναι σκέτη μουντζούρα. Σύμφωνα με τον Νίκο Ξυδάκη, «απεικονίζει την κρίση στη χώρα». «Η σκοτεινιά του αναδύεται από το ζοφερό μικροκλίμα της περιοχής».

Ο νέος υπουργός Πολιτισμού είχε γίνει δεκτός από φίλους και εχθρούς του ΣΥΡΙΖΑ ως ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Η συνάφειά του με το αντικείμενο του χαρτοφυλακίου του είναι πολύ παλαιότερη από την ενασχόλησή του με την ενεργό πολιτική. Ο μικρόκοσμος του πολιτισμού έβλεπε έναν δικό του άνθρωπο που δεν είχε προλάβει να αναπτύξει παλαιοκομματικά ένστικτα. Ο Ξυδάκης, έλεγαν, έχει τη «βιβλιογραφία» για να είναι κάτι περισσότερο από διαχειριστής των κρατικών ιδρυμάτων και των οικείων επιδοτήσεων.

Ισως γι’ αυτό δεν μπόρεσε παρά να μετριάσει την καταγγελία του γκραφίτι με μια συμπαθητική ανάγνωσή του. Ενιωσε την ανάγκη να μιλήσει ως παλαίμαχος κριτικός, ως ειδήμων. Εκεί που οι αδαείς και οι αντιδραστικοί βλέπουν μόνο ένα βέβηλο μελάνωμα, εκείνος μπόρεσε να ανακαλύψει ένα κάποιο νόημα.

Θα ήταν μια συζήτηση περί αισθητικής –δηλαδή εξ ορισμού ατελέσφορη –αν ο υπουργός δεν τη φόρτιζε πολιτικά με την κλασική θεωρία: για όλα μας τα κακά, όπως και για το γκραφίτι, φταίει η κρίση. Ο μνημονιακός ζόφος είναι που ξέβαψε πάνω στο Πολυτεχνείο. Πριν από τα Μνημόνια, το Πολυτεχνείο ήταν ένα άσπιλο σύμβολο. Το έκαιγαν βέβαια και το ξαναέκαιγαν, αλλά μάλλον όχι από αγανάκτηση. Μάλλον για να το εξαγνίσουν.

Αυτό το κυρίαρχο πια αφήγημα, που αναγνωρίζει την κρίση ως μήτρα των πάντων, βοήθησε στο παρελθόν να αθωωθούν ως συγγνωστές, αν όχι ως θεμιτές, εκδηλώσεις πολύ πιο βίαιες από τον βανδαλισμό ενός κτιρίου.

Εντάξει, ο Ξυδάκης δεν έμεινε στη θεωρία. Δεσμεύτηκε ότι το ΥΠΠΟ θα βοηθήσει με τους συντηρητές του ώστε να αποκατασταθούν τα μάρμαρα. Ομως το πρόβλημα δεν είναι τα μάρμαρα. Πολύ πριν τρωθεί ο υλικός φορέας του κτιρίου, το Πολυτεχνείο είχε πάψει να υπάρχει ως μνημείο. Είχε πάψει –μαζί με όλα τα αστικά μνημεία και πρωτίστως τα πανεπιστημιακά –να ενσωματώνει εκείνες τις συλλογικές αξίες που θα το καθιστούσαν σύμβολο. Γι’ αυτό και δεν έστερξε κανείς να το προστατεύσει από μια επίθεση που εκτελέστηκε με μεγάλη ευκολία και έγινε δεκτή μάλλον ως συνηθισμένη.

Πολύ πριν ο υπουργός προβάλει πάνω του συμπτώματα της κρίσης, το κτίριο είχε πάψει να είναι κάτι παραπάνω από ένα κτίριο. Το μνημείο ήταν νεκρό πριν το βρουν τα Μνημόνια. Γι’ αυτό και δεν θα το αναστήσει η κομματική κοινοτοπία, έστω και μεταφρασμένη σε ένα λόγιο ιδίωμα.

Τελευταία Νέα