Η πρώτη δικαστική απόφαση στην Ευρώπη σχετικά με την παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων από πλατφόρμα τεχνητής νοημοσύνης είναι γεγονός. Δικαστήριο του Μονάχου έκρινε ότι το ChatGPT της OpenAI παραβίασε τη γερμανική νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων, χρησιμοποιώντας επιτυχίες κορυφαίων μουσικών για την εκπαίδευση των γλωσσικών του μοντέλων – μια απόφαση που εκπρόσωποι της δημιουργικής βιομηχανίας χαρακτήρισαν ως «ορόσημο».
Η δίκη κρίθηκε υπέρ της γερμανικής εταιρείας διαχείρισης μουσικών δικαιωμάτων GEMA, που εκπροσωπεί τα δικαιώματα δημιουργών και αριθμεί περίπου 100.000 μέλη, η οποία και κατέθεσε αγωγή εναντίον της OpenAI τον Νοέμβριο του 2024.
Στο επίκεντρο βρέθηκαν εννέα από τα πιο αναγνωρίσιμα γερμανικά τραγούδια των τελευταίων δεκαετιών, τα οποία φέρεται να χρησιμοποιήθηκαν για τη βελτίωση των γλωσσικών δυνατοτήτων του ChatGPT. Ανάμεσά τους ήταν το «Männer» (Αντρες) του Χέρμπερτ Γκρένεμαγερ από το μακρινό 1984 και το «Atemlos Durch die Nacht» (Απνοια μέσα στη νύχτα) της Ελεν Φίσερ που έγινε ανεπίσημος ύμνος της Εθνικής Γερμανίας στο Μουντιάλ του 2014.
Η OpenAI υποστήριξε στο δικαστήριο ότι τα γλωσσικά της μοντέλα «απορροφούν» ολόκληρα σύνολα δεδομένων κατά την εκπαίδευση, χωρίς να αποθηκεύουν ή να αντιγράφουν συγκεκριμένα τραγούδια. Και επιχείρησε να επιρρίψει τις ευθύνες στους χρήστες, καθώς υποστήριξε ότι οι απαντήσεις που δίνει η πλατφόρμα προκύπτουν με βάση τις προτροπές τους, θέση την οποία απέρριψε το δικαστήριο. Η απόφαση – η οποία είναι εφέσιμη – προβλέπει την καταβολή αποζημίωσης εκ μέρους της OpenAI για τη χρήση υλικού που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα χωρίς άδεια, χωρίς ωστόσο να γίνει γνωστό το ύψος του ποσού. Και ο νομικός σύμβουλος της GEMA, Κάι Βελπ, δήλωσε ότι ο οργανισμός ελπίζει τώρα να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την OpenAI για τρόπους αποζημίωσης των δικαιούχων. «Σήμερα δημιουργήσαμε ένα νομικό προηγούμενο που προστατεύει και αποσαφηνίζει τα δικαιώματα των δημιουργών: ακόμη και οι πάροχοι εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT, οφείλουν να συμμορφώνονται με τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων. Υπερασπιστήκαμε με επιτυχία τα μέσα βιοπορισμού των μουσικών δημιουργών», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της GEM Τομπίας Χολτζμίλερ. Η OpenAI, από την πλευρά της, δήλωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο έφεσης: «Διαφωνούμε με την απόφαση και εξετάζουμε τα επόμενα βήματά μας. Σεβόμαστε τα δικαιώματα των δημιουργών και έχουμε εποικοδομητικές συνομιλίες με πολλούς οργανισμούς παγκοσμίως, ώστε και εκείνοι να επωφεληθούν από τις δυνατότητες αυτής της τεχνολογίας».
