Η πρόκληση που αντιμετωπίζει ο ΟΗΕ είναι να φέρει τους ηγέτες των κρατών – μελών σε ένα τραπέζι ειρήνης όπου μέσω διαλόγου θα βρίσκουν κοινό έδαφος, δηλώνει στη συνέντευξή της στα «ΝΕΑ» η Αμίνα Μοχάμεντ, αναπληρώτρια γενική γραμματέας του ΟΗΕ. Συναντήσαμε τη δεύτερη στην ιεραρχία αξιωματούχο του ΟΗΕ μετά τον Αντόνιο Γκουτέρες, αμέσως μετά την ομιλία της στο Φόρουμ Global Gateway 2025 που οργάνωσε η Κομισιόν στις Βρυξέλλες. Μιλήσαμε για την Παλαιστίνη, την Ουκρανία, την Κύπρο. «Βρισκόμαστε σε καλό σημείο και είμαστε αισιόδοξοι. Ο γ.γ. συνεχίζει να συνεργάζεται με τους δύο ηγέτες για να βρει κοινό έδαφος και τον χώρο για να κάνει αυτές τις συζητήσεις, ώστε να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε το ψήφισμα», είπε για το Κυπριακό.
Στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ο Τραμπ υπονόμευσε τον ΟΗΕ, αρνήθηκε την κλιματική αλλαγή, απέρριψε τη μετανάστευση. Με τέτοιες συμπεριφορές, πώς μπορεί ο ΟΗΕ να τηρήσει τον Χάρτη και τις βασικές του αρχές;
Δεν είναι μια νέα στάση στην ιστορία του ΟΗΕ. Είναι σημαντική επειδή οι ΗΠΑ είναι ένα σημαντικό μέλος του ΟΗΕ και ο οικοδεσπότης μας, αλλά ο Χάρτης υποστηρίζεται από 193 χώρες. Η πλειοψηφία των φωνών ύστερα από εκείνη την ομιλία εξακολουθούσε να υποστηρίζει την πολυμέρεια, τον ΟΗΕ, έναν καλύτερο ΟΗΕ. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να συνεχίσουμε να συμμετέχουμε και να μην αντιδρούμε στις απόψεις που έχουν δικαίωμα να έχουν τα κράτη. Εχουν ανησυχίες. Εξέφρασαν αυτές τις ανησυχίες. Πολλά από τα κράτη – μέλη εκτίμησαν ότι ίσως δεν ήταν δικαιολογημένες, αλλά για εμάς είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να συμμετέχουμε, να συνεχίσουμε να κάνουμε το έργο που έχουν ορίσει τα πλαίσια και τα ψηφίσματά μας.
Βλέπουμε αρκετές συγκρούσεις στον κόσμο. Ποιες προκλήσεις βλέπετε για τον ΟΗΕ;
Γεννηθήκαμε μέσα από σύγκρουση. Πρέπει να προσπαθήσουμε να γεφυρώσουμε το χάσμα μεταξύ των συγκρούσεων που βλέπουμε και της ειρήνης που επιδιώκουμε. Αυτό υποστηρίζει ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών και το ίδιο ισχύει και για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε είναι να φέρουμε τους ηγέτες μας σε ένα τραπέζι ειρήνης. Πρέπει να δούμε περισσότερες συναντήσεις στον ΟΗΕ μεταξύ των κρατών – μελών που συμφωνούν ότι διαφωνούν, αλλά τελικά μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων να βρούμε κοινό έδαφος όπου μπορούμε να επιτύχουμε ειρήνη. Σήμερα υπάρχει μια πραγματική ευκαιρία για την Παλαιστίνη. Αυτή είναι πραγματικά η σκληρή δουλειά, μέρα με τη μέρα, μήνα με τον μήνα, της φωνής του γενικού γραμματέα (του ΟΗΕ) για την τήρηση των αρχών, του ανθρωπιστικού δικαίου. Ταυτόχρονα, κράτη – μέλη όπως το Κατάρ, οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος, η Τουρκία συμμετέχουν σε αυτόν τον διάλογο για την επίτευξη ειρήνης. Σήμερα υπάρχει μια αχτίδα ελπίδας και θα συνεχίσουμε να συμμετέχουμε, να αναζητούμε ειρήνη για τον λαό της Παλαιστίνης.
Πώς βλέπετε την εξέλιξη των πραγμάτων στη Μέση Ανατολή;
Ο κόσμος βρίσκεται σε ρευστότητα. Βρίσκεται σε μια κατάσταση στην οποία δεν ήταν πριν και πρέπει να προσπαθήσουμε να πλοηγηθούμε σε αυτήν, διατηρώντας στον πυρήνα ολόκληρο τον λόγο ύπαρξης της πολυμέρειας. Πρέπει να πλοηγηθούμε σε αυτό το πολύπλοκο σύνολο ζητημάτων στη Μέση Ανατολή. Είναι πολύ περίπλοκο. Αν μπορέσουμε να βρούμε ειρήνη στην Παλαιστίνη, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για την επόμενη ημέρα. Οι επενδύσεις πρέπει να γίνουν για να επουλωθούν και να ξαναχτιστούν οι ζωές των ανθρώπων. Αλλά η επούλωση θα πάρει λίγο χρόνο. Η εμπιστοσύνη που θα πρέπει να ανακτηθεί θα αφορά το ότι θα αντιμετωπίσουμε τις αδικίες, το ότι λέμε σε ένα παιδί που έχασε την οικογένειά του ότι η επόμενη ημέρα σημαίνει λύση δύο κρατών. Σημαίνει ότι οι όμηροι επιστρέφουν στις οικογένειές τους. Σημαίνει ότι όταν επενδύουμε στη Γάζα, στη Δυτική Οχθη, στην Παλαιστίνη, βλέπουμε δύο κράτη, πολύ πιο ισότιμα να ζουν ειρηνικά δίπλα δίπλα.
Είστε αισιόδοξη για την Ουκρανία;
Είμαστε αισιόδοξοι. Βλέπουμε τον διάλογο μεταξύ σημαντικών κρατών – μελών, την υποστήριξη των ευρωπαϊκών χωρών σε αυτή την περιοχή. Συνεχίζουμε να μιλάμε. Υπήρξαν καλά μηνύματα και καλές επαφές στη Γενική Συνέλευση με τον πρόεδρο της Ουκρανίας και άλλες χώρες. Το να φέρουμε τους ανθρώπους στο τραπέζι είναι πραγματικά σημαντικό. Φαίνεται να είναι μία από τις πιο δύσκολες προκλήσεις. Πρέπει επίσης να δούμε περισσότερες γυναίκες στο τραπέζι, γυναίκες ειδικούς που είναι σε θέση να φέρουν μια καλύτερη εικόνα των ζητημάτων και να βρουν δρόμους προς την ειρήνη.
Αναφέρατε στην ομιλία σας την ανάγκη σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας. Αυτό ανησυχεί την Ουκρανία, αλλά και την Κύπρο. Καταβάλλονται προσπάθειες από τον γενικό γραμματέα. Ελπίζετε εσείς και ο γενικός γραμματέας ότι μπορεί να υπάρξει πρόοδος; Βλέπουμε ότι η μία πλευρά αντιτίθεται στο ψήφισμα του ΟΗΕ.
Συνεχίζουμε να συμμετέχουμε. Κάποιες μέρες γυρίζουμε πίσω και κάποιες μέρες προχωράμε μπροστά. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε καλό σημείο και είμαστε αισιόδοξοι. Και ο γενικός γραμματέας συνεχίζει να συνεργάζεται με τους δύο ηγέτες για να βρει κοινό έδαφος και τον χώρο για να κάνει αυτές τις συζητήσεις, ώστε να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε το ψήφισμα.
Μιλήσατε επίσης για κενό 4 τρισ. στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ). Κάνουμε οπισθοδρόμηση σε μεγάλο βαθμό από αυτούς. Πώς μπορούμε να προχωρήσουμε;
Δεν έχουμε πολύ χρόνο να φτάσουμε στην ημερομηνία – στόχο για την επίτευξη των ΣΒΑ. Τα τελευταία εννέα χρόνια δεν έχουμε διαθέσει αρκετά χρήματα με την αίσθηση του επείγοντος στους τομείς που θα μπορούσαν να αναπτύξουν αυτές τις οικονομίες, να βγάλουν τους ανθρώπους από τη φτώχεια, να αντιμετωπίσουν την ανισότητα, τα δικαιώματα των γυναικών. Στο «Σύμφωνο για το Μέλλον» λέμε ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε την οικονομική αρχιτεκτονική, επειδή συχνά οι ροές υπάρχουν, αλλά δεν πηγαίνουν στη σωστή κατεύθυνση. Πρέπει να δούμε ότι αυτές οι συνεργασίες, η Παγκόσμια Πύλη, για παράδειγμα, μπορούν να παρέχουν την καταλυτική χρηματοδότηση, ότι οι πόροι που εισέρχονται είναι επίσης βιώσιμοι, ότι τα συστήματα υπάρχουν για να λειτουργεί η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση, για να διασφαλιστεί ότι, όποια παραγωγή κι αν υπάρχει, υπάρχουν μικροκαλλιεργητές που φτάνουν στις αγορές.
Όταν η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο αρνείται την ανάγκη για τους ΣΒΑ, τι θα μπορούσε πραγματικά να γίνει;
Είναι μια ισχυρή χώρα, αλλά υπάρχουν πολλές άλλες. Η Ευρώπη είναι εδώ, επίσης η Ασία. Εχουμε εταίρους στη Λατινική Αμερική και την Αφρική. Ελπίζουμε να συνεχίσουμε να προσπαθούμε να πείσουμε αυτόν τον σημαντικό εταίρο να επιστρέψει, επειδή αυτό είναι και προς το συμφέρον του. Η κλιματική αλλαγή δεν γνωρίζει σύνορα. Για εμάς, το θέμα είναι να βρούμε κοινό έδαφος. Διευρύνουμε τη βάση και βρίσκουμε άλλους επενδυτές. Αλλά δεν μπορούμε να σταματήσουμε. Το τρένο έφυγε από τον σταθμό. Μπορεί να επιβραδύνει, αλλά κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
