Οι σεισμοί που έγιναν τον Φεβρουάριο στην Τουρκία άφησαν πίσω τους περισσότερους από 50.000 νεκρούς και εκατομμύρια αστέγους. Κι όμως, στις έξι επαρχίες με τον υψηλότερο αριθμό νεκρών ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συγκέντρωσε κατά μέσο όρο το 63% των ψήφων. Εχασε στο Χατάι, όπου σημειώθηκε η μεγαλύτερη καταστροφή, αλλά μόλις για πέντε μονάδες. Οι σεισμόπληκτες περιοχές ήταν παραδοσιακά προπύργιο του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και φαίνεται πως οι ψηφοφόροι στάθηκαν σταθεροί στην επιλογή τους.
Οι κάτοικοι, μετά το πρώτο σοκ, προσπάθησαν να καταλάβουν τι έγινε και τι θα γίνει στο μέλλον. Βέβαια, μεγάλο μέρος της ευθύνης για το μέγεθος της καταστροφής οφειλόταν σε κακοτεχνίες στις κατασκευές, που έγιναν εν μέρει δυνατές από τον Ερντογάν και το κοινοβούλιο που ελέγχεται από το ΑΚΡ. Οι καθυστερημένες και ανοργάνωτες προσπάθειες διάσωσης κατηγορήθηκαν ευρέως για την αύξηση του αριθμού των νεκρών και έθεσαν επείγοντα ερωτήματα σχετικά με την αποψίλωση των κρατικών θεσμών από ικανά στελέχη λόγω των διωγμών του Ερντογάν.
Δύο παγιωμένα μπλοκ
Αλλά σε μια χώρα τόσο πολωμένη όσο η Τουρκία, η τραγωδία δεν φάνηκε να έχει αλλάξει τα πολιτικά θεμέλια. «Το τουρκικό εκλογικό σώμα είναι διαιρεμένο σε δύο, περισσότερο ή λιγότερο παγιωμένα, μπλοκ» εξηγεί ο Μουράτ Σομέρ, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Koc της Κωνσταντινούπολης.
Μια προεκλογική δημοσκόπηση από το think tank Ankara Institute αποκάλυψε την ξεκάθαρη διάσπαση κατά μήκος των κομματικών γραμμών: Περισσότερο από το 90% των ψηφοφόρων του ΑΚΡ θεώρησαν ότι η κυβέρνηση χειρίστηκε με επιτυχία τους σεισμούς – σχεδόν το 96% των ψηφοφόρων του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος θεωρούν το αντίθετο.
Πρόκειται για μια δυναμική που ενισχύεται από τον σχεδόν απόλυτο έλεγχο των μέσων ενημέρωσης από το κράτος, σύμφωνα με τον Γκονιούλ Τολ, διευθυντή του προγράμματος για την Τουρκία στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής: «Σε πολωμένες κοινωνίες, και ειδικά σε απολυταρχίες, όπου υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση στην πληροφόρηση, οι αλήθειες μπορεί να μην έχουν τόση σημασία» λέει στη «Washington Post».
Πολιτικά ανθεκτικός
Η υπηρεσία διαχείρισης καταστροφών της Τουρκίας εκτιμά ότι περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μεταναστεύσει μακριά από τη ζώνη του σεισμού. Οι επιζώντες είχαν προθεσμία μέχρι τις 2 Απριλίου προκειμένου να εγγραφούν για να ψηφίσουν στη νέα τους περιφέρεια, αλλά μόνο 133.000 το έκαναν, σύμφωνα με το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας.
Ο Ερντογάν αποδείχθηκε πολιτικά πιο ανθεκτικός εδώ από το κόμμα του. Στις βουλευτικές εκλογές το ΑΚΡ έλαβε τις περισσότερες ψήφους από κάθε άλλο κόμμα στη σεισμογενή ζώνη, αλλά σημαντικά λιγότερες από ό,τι το 2018. Η υποστήριξη για το ΑΚΡ στο Καχραμανμάρας μειώθηκε κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες. «Οι πολίτες», εξηγεί ο πολιτικός επιστήμονας Σερέν Κορκμάζ, «έδειξαν την οργή τους προς τους βουλευτές του ΑΚΡ, όχι προς τον πρόεδρο Ερντογάν».
