Κούρκουλος Κώστας

Παρότι εμφανίστηκε ως «αντί-», το «αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο» αποτελεί τη θετικότερη πολιτική δημιουργία της πρόσφατης ιστορίας μας. Διότι συγκροτήθηκε ρητά στη βάση της υπεράσπισης των δύο κορυφαίων ιστορικών δημιουργιών: της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας. Για τις σημασίες που αυτές γέννησαν και ανέδειξαν και τείνουν να γίνουν καθολικές σε όλη την ανθρωπότητα. Με […]

Οταν σε ανακρίνανε οι ασφαλίτες της δικτατορίας, σπάνια ρωτούσαν για τις πεποιθήσεις σου. Γιατί ενδιαφέρονταν κυρίως για την έκδηλη συμπεριφορά σου. Δηλαδή, για τις πράξεις σου. Ηταν λοιπόν καθήκον σου όχι μόνον για λόγους αυτοπροστασίας, αλλά και για την προστασία των φίλων σου, για τις πράξεις των οποίων επίσης σε ρωτούσαν, να μην  λες ποτέ […]

Είναι κανόνας: Κάθε κόμμα που χάνει την εξουσία, αναγεννιέται μέσα από την ήττα του. Αφού αμέσως, ως αξιωματική αντιπολίτευση πλέον, αρχίζει να ξεπερνά δημοσκοπικά το ποσοστό της ήττας του. Οι λόγοι πολλοί. Με πρώτον την απουσία συλλογικής ιστορικής μνήμης. Ετσι αρκεί ελάχιστος χρόνος για να ξεχαστεί η θητεία της προηγούμενης κυβέρνησης, όσο αποτυχημένη και αν […]

Ο συνεντευξιαζόμενος καθηγητής – δεν έχει σημασία το όνομα αλλά ο «ανθρωπολογικός τύπος» που παράγει αυτήν την ιστορία – ήταν χείμαρρος. Μάλιστα άκουγε μόνο τη φωνή του, μη τυχόν και κάποια ερώτηση τον εξέτρεπε από το καθήκον να μας πείσει για δύο θέματα: α) Οτι τα όσα συμβαίνουν στην Αγγλία, όπου η εναλλαγή των πρωθυπουργών κινήθηκε […]

Το ξέρουμε από την Ιστορία. Οι άνθρωποι πέθαιναν πάντα για την πίστη τους στον Θεό, για τα σύνορα, για τον Φίρερ, τον Τύραννο ή τον Βασιλιά, ποτέ όμως για τη Δημοκρατία. Και αυτό γιατί όλες οι τυραννίες υπόσχονται έναν Παράδεισο. Αλλος τον Παράδεισο κάποιας κοινωνικής τάξης, άλλος της φυλής και άλλος του Θεού. Είναι οι […]

Ενα από τα πιο νοσηρά επινοήματα των δημαγωγών είναι το λεγόμενο «επιχείρημα του σκιάχτρου». Σύμφωνα με αυτό, όταν οι δημαγωγοί βρίσκονται σε αδυναμία να αντιμετωπίσουν ένα επιχείρημα ή μια άποψη των αντιπάλων τους, τότε στη θέση τους κατασκευάζουν αυτοί ένα «ομοίωμα» (σκιάχτρο) αυτού που θέλουν να καταρρίψουν. Και βάλλουν εναντίον αυτού που κατασκεύασαν οι ίδιοι, […]

Πήραν, λέει, «σηκωτή» γυναίκα οι άνδρες της προσωπικής ασφάλειας του κ. Τσίπρα, η οποία του φώναζε «Προδότη.., η Μακεδονία είναι ελληνική»! Ενώ βεβαίως ιστορικά, από τους Βαλκανικούς Πολέμους και εφεξής, ουδείς αμφισβήτησε ποτέ το ότι η (ελληνική) Μακεδονία είναι ελληνική. Τι συνέβη λοιπόν και η κενολογία εκφωνείται σαν ηρωισμός; Ο κοινός μας κόσμος, αυτός που, […]

Λέγεται πως αρκούν 100 οπλισμένοι φανατικοί για να παραλύσουν εκατομμύρια ανθρώπους. Αρκεί όμως και ένας αδίστακτος δημαγωγός για να παραλύσει όλον τον κόσμο. Διότι ο δημαγωγός είναι σαν τον «μάγο» της φυλής που γυρίζει ανάποδα τον κόσμο, καταργώντας κάθε διαφορά μεταξύ φαντασίωσης και πραγματικότητας, αλήθειας και ψέματος. Κάτι όμως που καταστρέφει τη σχέση μας με […]

Tο έργο της χαρακτηρίστηκε ως «….απόπειρα ανασυγκρότησης της πολιτικής σκέψης πάνω σε μια καινούργια βάση», που «αψηφά τον χρόνο». (Κορνήλιος Καστοριάδης, «Οι μοίρες του ολοκληρωτισμού».) Και ο Πέτρος Παπασαραντόπουλος με τις εκδόσεις Επίκεντρο, ως αμετανόητος εραστής της μαχόμενης δημοκρατίας, εξέδωσε και βιβλίο με τον αντίστοιχο τίτλο: «Γιατί πρέπει να διαβάζουμε Χάνα Αρεντ». Η πρόσφατη όμως […]

Οσοι, κατά καιρούς, υποσχέθηκαν να κάνουν «τέλεια» τη ζωή των ανθρώπων πάνω στη Γη, τους οδήγησαν αμέσως είτε στην Ιερά Εξέταση και στην πυρά είτε στο Αουσβιτς και στα γκουλάγκ. Γι’ αυτό και οι πιο επικίνδυνοι άνθρωποι είναι διαχρονικά όσοι προβάλλουν την «τελειότητα» των ιδεών τους, της «κοινωνικής μηχανικής» τους ή εν πάση περιπτώσει των […]

Είχα την τύχη να ξεκαθαρίσω πολύ νωρίς τις ιδεολογικές μου σχέσεις με όλες τις εκδοχές της αντιδημοκρατικής Αριστεράς. (Αναφέρομαι σε αντιδημοκρατική Αριστερά, διότι υπάρχει και δημοκρατική, σε πείσμα πολλών «φιλελεύθερων» πρώην σταλινικών οι οποίοι αδυνατούσαν να τη συλλάβουν κατά την προηγούμενη θητεία τους. Αλλά και σήμερα επίσης αδυνατούν, αφού απλώς αντικατέστησαν τον σταλινικό θεό που […]

Ο Απόστολος Παύλος, πραγματικός ιδρυτής της χριστιανικής θρησκείας, είναι αυτός που όρισε και την πίστη: «Εστι δε πίστις ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων». Κατά τον Απόστολο Παύλο δηλαδή, πίστη είναι η βεβαιότητα για την ύπαρξη πραγμάτων τα οποία ούτε βλέπουμε, ούτε υπάρχει καμία απόδειξη ότι υπάρχουν. Πρόκειται για περιγραφή, που περιέχει όλη τη χριστιανική […]

Ηταν ο Θουκυδίδης, αυτός που πρώτος διέστειλε  την πολιτική από τη δημαγωγία. Οταν, στο πρόσωπο του Περικλή, όρισε την πολιτική δράση ως προσφορά έργου στην πόλη. Το οποίο μάλιστα, υπερβαίνοντας σε διάρκεια και σημασία τη ζωή των θνητών δημιουργών του, σηματοδοτεί τη συλλογική αθανασία. Ενώ οι δημαγωγοί – π.χ. Κλέων και Αλκιβιάδης – αδιαφορούσαν ακόμη και για […]

Δεν υπάρχει στα ανθρώπινα επιστήμη των μελλόντων και των ενδεχομένων, δίδασκαν οι σοφοί μας. Γιατί έβλεπαν ότι ανάμεσα σε κάθε πρόβλεψη και στα γεγονότα που ακολουθούν μεσολαβούν πάντα τα απροσδόκητα αποτελέσματα της ανθρώπινης πράξης. Αυτό ξεχάσαμε όταν, πριν από δύο χρόνια προβλέπαμε, σχεδόν με όρους «ιστορικής αναγκαιότητας», την αποτυχία οποιουδήποτε εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος του Κυριάκου Μητσοτάκη. […]

Το κύριο χαρακτηριστικό του χριστιανισµού είναι ότι «…δεν υπήρξε ποτέ χριστιανισμός» (Κ. Καστοριάδης, «Η άνοδος της ασημαντότητας»). Αφού οι χριστιανοί «γύρισαν την πλάτη» στη θεμελιώδη, για να είναι χριστιανοί, ηθική υποχρέωση που έθεσε ο Ιησούς, όπως αυτή περιγράφεται αυθεντικά στα Ευαγγέλια: να εγκαταλείψουν τον πατέρα τους, τη μητέρα τους, τη γυναίκα τους και τα παιδιά […]

Μία από τις συνηθέστερες προκαταλήψεις μας είναι πως δεν γίνονται ανθρώπινα θαύματα. Κι όμως, τα μόνα θαύματα που γνωρίζουμε είναι τα ανθρώπινα! Πρόκειται για τα θαυμαστά εκείνα έργα, τα οποία διακόπτουν ή ανατρέπουν τη φυσική ακολουθία. Κυρίως μέσω της επιστήμης. Πίσω από την οποία υπάρχει ο άνθρωπος, ως ο μόνος θαυματοποιός. Αφού τα ανθρώπινα πλάσματα, […]

Με τις φοβερές Δίκες της Μόσχας που διηύθυνε ο περιβόητος Βισίνσκι, οδηγήθηκε στον θάνατο ό,τι καλύτερο είχε η Σοβιετική Ενωση. Τότε μάλιστα είχαμε και το εξής, πρωτοφανές στην ιστορία, μαζικό φαινόμενο: όλοι σχεδόν οι κατηγορούμενοι υποχρεώθηκαν να ομολογήσουν ότι ήταν «πράκτορες» του εχθρού. Και αυτό τους επιβλήθηκε σαν τελευταία προσφορά τους προς τη «σοσιαλιστική πατρίδα». […]

Η ιστορία όχι μόνον δεν επαναλαμβάνεται, αλλά αντίθετα, σταθερά «μας θέτει αντιμέτωπους με το καινούργιο» και το απροσδόκητο. Επειδή όμως η ιδέα του απροσδόκητου είναι τρομακτική για να την αντέξουμε, αποδεχτήκαμε τους μύθους των προφητών, πως δήθεν η ιστορία επαναλαμβάνεται. Όμως δεν βλέπαμε πουθενά την επανάληψη. Έτσι, για να ησυχάσουμε, είπαμε να πιστέψουμε στους μύθους […]

Οι «αγαπητικοί» όλων των εποχών, από τους «αγαπητικούς της γειτονιάς», μέχρι τους «αγαπητικούς της πατρίδας» και του «λαού», είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: μετέτρεπαν πάντοτε σε ερείπια το αντικείμενο του «πόθου» τους. Και όπου πήραν την εξουσία, αποδύθηκαν σε «πόλεμο εναντίον του ίδιου τους του λαού», κατά τη βαθυστόχαστη – έτσι τη χαρακτήρισε ο Καστοριάδης – φράση […]

Είναι γνωστό το ιστορικό «παράδοξο»: Από το Ολοκαύτωμα σώθηκαν μόνο οι απαισιόδοξοι Εβραίοι. Οσοι δηλαδή απώλεσαν έγκαιρα κάθε ελπίδα ότι μπορούσε να αλλάξει το φονικό πρόσωπο των ναζί και έτσι, για να σωθούν, έφυγαν μετανάστες στην Αμερική. Αντίθετα, όλοι οι αισιόδοξοι Εβραίοι έγιναν βορά στην τερατώδη βιομηχανία θανάτου που επινόησε και υλοποίησε η ναζιστική θηριωδία.Τηρουμένων […]

Οταν στην επέτειο της 25ης Μαρτίου τιμούμε τους νεκρούς της ελευθερίας μας και όχι τους «Νενέκους», κάνουμε αυτό ακριβώς που διέταξε ο Κρέοντας: να ταφεί με τιμές ο Ετεοκλής που σκοτώθηκε για την ελευθερία της πόλης και να μείνει άταφος ο Πολυνείκης ως προδότης. Αυτό επιτάσσει πάντα ο νόμος της πόλεως. Ο οποίος όμως για […]

Η δήλωση του κ. Τσίπρα ότι σε περίπτωση «δεύτερης φοράς Αριστερά» δεν θα αρκεστούν στην κυβέρνηση, αλλά θα ελέγξουν και τους «αρμούς της εξουσίας», που πάει να πει πως θα καταργήσουν τη διάκριση των εξουσιών, βεβαίως ήταν επανάληψη της παλιάς επιθυμίας της συζύγου του. Οταν η κυρία Μπαζιάνα, ζηλεύοντας την εξουσία της Ελενας Τσαουσέσκου, παραπονιόταν […]

Ο φίλος μου, γνωστός ψυχοθεραπευτής. Με διεθνή μάλιστα αναγνώριση. Από την πρώτη στιγμή, σε κάθε επικοινωνιακή «μπλόφα» του κ. Τσίπρα, με κορυφαία αυτήν του δημοψηφίσματος, σχολίαζε μονότονα: στο τέλος χάνει όποιος κάνει τις περισσότερες μπλόφες. Μάλιστα, τελευταία το έλεγε και διαφορετικά: στο τέλος κερδίζει όποιος κάνει τις λιγότερες μπλόφες! Βλέποντάς τον να επιβεβαιώνεται με τόση […]

Εντυπωσιάζει το τελευταίο παράδοξο: πρώην ΠΑΣΟΚικοί παράγοντες και τώρα ΣΥΡΙΖΑ, διαγκωνίζονται για το ποιος θα εκτοξεύσει την πιο πομπώδη ανοησία. Με τελευταία, τη «γνωμάτευση» ότι ο χαρακτηρισμός «τοξικός» δεν είναι προσβολή, αλλά περιγραφή! Η μαζική αυτή διαταραχή της σχέσης τους με τη σοβαρότητα, έχει εξήγηση που πάει πολύ πίσω: Οταν ο γενάρχης του ΠΑΣΟΚ βρισκόταν […]

Είναι γνωστή η κατάσταση της συλλογικής ομηρείας στην οποία έφεραν την κοινωνία οι διορισμένοι στο Δημόσιο και κυρίως στις ΔΕΚΟ πελατειακοί κομματικοί στρατοί όταν μετατράπηκαν από δημόσιους λειτουργούς σε ομάδες συμφερόντων (Βλ. Χ. Ιορδάνογλου, «Κράτος και ομάδες συμφερόντων», Πόλις 2013). Αυτό τους επέτρεψε να καταλάβουν την περιουσία των δημόσιων οργανισμών, επιβάλλοντας ως αυτονόητο το τερατώδες: […]

Βεβαίως η Ιστορία δεν διδάσκει. Αλλωστε, όπως έχει ειπωθεί, αν δίδασκε, δεν θα είχαν γίνει και οι δύο τελευταίοι μεγάλοι πόλεμοι. Παρ’ όλα αυτά είναι συναρπαστική για τις εκπλήξεις της. Αφού ποτέ δεν ξέρεις τι σου επιφυλάσσει το παρελθόν. Μέχρι και τις ριζωμένες βεβαιότητές σου μπορεί να σου διαταράξει. Με πρώτη απ’ όλες τη φαντασίωσή […]

Στις φοβερές Δίκες της Μόσχας, που διηύθυνε ο περιβόητος Βισίνσκι, οδηγήθηκε στον θάνατο ό,τι καλύτερο είχε να παρουσιάσει η Σοβιετική Ενωση. Τότε μάλιστα είχαμε και το εξής, πρωτοφανές στην Ιστορία, μαζικό φαινόμενο: όλοι σχεδόν οι κατηγορούμενοι ομολογούσαν ότι είχαν διαπράξει τόσο ακραία «εγκλήματα» που τους οδηγούσαν κατευθείαν στον θάνατο. Οπως π.χ. ότι ήταν «πράκτορες του […]

Αφού σώθηκε από σοβαρό καρδιακό επεισόδιο ο φίλος μου, μου τηλεφώνησε και άρχισε να μου λέει τον πόνο του, που δεν μπορεί να κόψει το κάπνισμα. – Και που το σκέφτομαι, τρελαίνομαι, ξεκίνησε. Νομίζω πως θα χάσω τη μισή μου ζωή. Πώς θα διαβάσω, πώς θα πιω τον καφέ μου και το κρασί μου, πώς θα […]

Κάθε καθεστώς έχει τη δική του «γλώσσα». Αλλη δηλαδή είναι η γλώσσα της δημοκρατίας, άλλη των αυταρχικών καθεστώτων και άλλη των ολοκληρωτικών. Ετσι λοιπόν στη δημοκρατία, διότι αυτή μάς αφορά, είναι άγνωστη η έκφραση «δικαιώματα της εξουσίας». Και αυτό γιατί – στη δημοκρατία πάντοτε – δεν υπάρχουν «δικαιώματα της εξουσίας». Αφού η έννοια του δικαιώματος σημαίνει ότι […]

Ο Robert Lifton, μελετώντας τη συμπεριφορά γιατρών των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, μετά την επίσκεψή του σε κρατούμενο ναζί τα είπε όλα με μία φράση: «Ηταν άνθρωπος, όχι δαίμονας, και αυτό είναι το πρόβλημά μας» (Μίκα Φατούρου, «Ο βασανιστής ως όργανο της κρατικής εξουσίας»). Που πάει να πει πως δεν υπάρχουν τερατόμορφες φυλές εχθρών της δημοκρατίας […]

Ηταν στις ανακρίσεις για τις γνωστές δίκες της Μόσχας, όταν ακούστηκε η τρομακτική υπόμνηση του εισαγγελέα Βισίνσκι: «Δεν με ενδιαφέρει η αλήθεια, αλλά η ομολογία σου ότι είσαι προδότης». Και αυτό, για να κατασκευαστεί ο «τέλειος προδότης». Διότι οι «προδότες» ήταν η μόνη λύση, προκειμένου να δικαιολογηθεί η οικονομική αποτυχία του σταλινικού παραληρήματος.  Την ίδια […]

Η κυβέρνηση δημιουργεί θέμα Παπαγγελόπουλου για να συγκαλύψει το «πραγματικό σκάνδαλο Novartis», μας λένε τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Ποιο είναι όμως το «πραγματικό σκάνδαλο Novartis», σύμφωνα με τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ; Αποκλειστικά οι αντίπαλοί τους! Διότι, όπως απέδειξαν με τη στάση τους, κάθε άλλο παρά σκάνδαλο θεωρούν τις συναλλαγές των συμμοριών του χώρου της δημόσιας […]

Οπως μας δίδαξε ο Κορνήλιος Καστοριάδης, η κοινωνία – και η πολιτική θα συμπληρώσουμε – μπορεί να κάνει ή να αποφύγει να κάνει στον άνθρωπο τα πάντα. Μπορεί δηλαδή να τον κάνει ή να αποφύγει να τον κάνει μουσουλμάνο, να τον κάνει ή να αποφύγει να τον κάνει χριστιανό, κομμουνιστή, δημοκρατικό, φασίστα και πάει λέγοντας. Ενα δεν […]

Ηταν τότε που μία σύγχρονη και απομαγεμένη κοινωνία παλινδρομούσε συλλογικά στη μαγεία. Οπότε η χώρα κατατρυχόταν από νηπιακές φαντασιώσεις, πως δήθεν αρκούσε να μην πληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας στο Δημόσιο (κίνημα «δεν πληρώνω») για να γεμίσουν τα ταμεία του με χρήμα ή να μη φορούν γραβάτα οι τελετάρχες «αρχιμάγοι», για να κάνουμε τους ξένους να […]

Στον ΣΥΡΙΖΑ, μία μόνον πολιτική γνωρίζουν: Αυτήν που λέει ότι δεν υπάρχει πολιτική, αλλά τα πάντα είναι προπαγάνδα. Αλλωστε, προπαγάνδα ήταν όλη η κυβερνητική δράση τους. Από τις πολιτικοδικαστικές συνωμοσίες κατά των αντιπάλων τους, μέχρι την προσπάθειά τους να μεταστρέψουν το σύνολο του πληθυσμού σε επιδοματούχους πληβείους, για να παρουσιαστούν οι ίδιοι σαν η «φιλάνθρωπη […]

Ενα ερώτημα πλανάται πάνω από τη χώρα: Τι συνέβη και ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε 8 μονάδες, από τις ευρωεκλογές μέχρι τις εθνικές εκλογές; Οταν, μάλιστα, στις μεν ευρωεκλογές κατέβηκε με συγκεκριμένο πρόγραμμα, ενώ αντίθετα στις εθνικές στερούνταν εντελώς προγράμματος; Οταν επιπλέον, το «πρόγραμμά» του στις ευρωεκλογές, ήτοι ο εκτός ορίων παλαιοκομματισμός των επιδομάτων, των προεκλογικών «τακτοποιήσεων» […]