Στις 7 Οκτωβρίου του 2023, μια τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς κατέληξε στον θάνατο περισσότερων από 1.200 Ισραηλινών, την απαγωγή περισσότερων από 400 και τον τραυματισμό αρκετών χιλιάδων. Περιλάμβανε μαζικούς βιασμούς, ακρωτηριασμούς και συνοπτικές εκτελέσεις ολόκληρων οικογενειών.
Με δεδομένο τόσο το τερατώδες μέγεθος της επίθεσης όσο και τον φρικτό πόλεμο ου πυροδότησε, αυτό είναι το σημαντικότερο γεγονός του 2023 για τον κόσμο γενικά. Προφανώς και για την Παλαιστίνη, σημερινή και μελλοντική. Οχι όμως, θεωρώ, για το Ισραήλ.
Ενα ακόμη χειρότερο για το Ισραήλ γεγονός ξεκίνησε στις 4 Ιανουαρίου 2023, όταν η νέα του κυβέρνηση ανακοίνωσε και ξεκίνησε μια εντατική, συστηματική και αδίστακτη επίθεση κατά της δημοκρατικής μορφής διακυβέρνησης της χώρας.
Η 7η Οκτωβρίου πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα μεγα-γεγονός, που περιλαμβάνει τόσο τη σφαγή της Χαμάς όσο και τον θανατηφόρο, καταστροφικό πόλεμο εκδίκησης του Ισραήλ στη Γάζα. Αναστάτωσε τη Μέση Ανατολή σε βαθμό ακόμα αδύνατο να εκτιμηθεί. Ο περιφερειακός αντίκτυπός της έφερε στο προσκήνιο τη μάχη του Ιράν και των πληρεξουσίων του ενάντια στις μετριοπαθείς σουνιτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, της Σαουδικής Αραβίας και των κρατών του Κόλπου. Τα τελευταία, μαζί με την Τουρκία, συμμετέχουν σε μια νέα διαμάχη για την εξουσία, η οποία περιλαμβάνει επί του παρόντος έναν αγώνα για την εύνοια του αλλοπρόσαλλου προέδρου Τραμπ. Στις αραβικές διασπορές ανά τον κόσμο, η μετριοπάθεια και ο τζιχαντισμός δίνουν μια παράλληλη μάχη, η οποία περνάει σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητη.
Σε όλες τις δυτικές δημοκρατίες, το γεγονός αυτό λειτούργησε ως καταλύτης για το ήδη υπάρχον χάσμα ανάμεσα στον ακροδεξιό εθνικισμό και τον ακροαριστερό «προοδευτισμό». Η παραδοσιακή, μετριοπαθής φιλελεύθερη δημοκρατική παράδοση δέχτηκε επιθέσεις και από τις δύο πλευρές.
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, αυτό το μεγα-γεγονός επιτάχυνε την πτώση του Τζο Μπάιντεν και τη δεύτερη προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ. Η πτώση του Μπάιντεν οφείλεται εν μέρει στην αδυναμία του να σταματήσει τον πόλεμο στη Γάζα, αλλά και στην αδυναμία του απέναντι στις αντισημιτικές και αντιδυτικές ακρότητες των φιλοπαλαιστινιακών διαδηλώσεων στα πανεπιστήμια. Αυτές, με τη σειρά τους, προκάλεσαν την οργή της δεύτερης κυβέρνησης Τραμπ, ρίχνοντας μια σκιά στην ίδια την ανεξαρτησία της ακαδημαϊκής κοινότητας των ΗΠΑ.
Ηταν επίσης, αναμφισβήτητα, το γεγονός για το οποίο ειπώθηκαν τα περισσότερα ψέματα στη σύγχρονη ιστορία, γεμάτο παραποιήσεις και προπαγάνδα από όλες τις πλευρές. Το Ισραήλ έχει γίνει η πιο μισητή χώρα στη σύγχρονη ιστορία – πολύ περισσότερο από τη ναζιστική Γερμανία, η οποία δεν αντιμετώπιζε μάζες ψηφιακών εχθρών και τους περίπλοκους αλγόριθμους των κοινωνικών μέσων.
Επιστρέφοντας στην 4η Ιανουαρίου 2023, λίγοι μη Ισραηλινοί γνωρίζουν ότι για το μετριοπαθές και φιλελεύθερο κομμάτι της ισραηλινής κοινωνίας, η μεγαλύτερη καταστροφή ήταν το μπαράζ νομοθετικών μέτρων κατά της δικαιοσύνης που ξεκίνησε εκείνη τη μέρα. Επειτα από μια σύντομη παύση μετά την 7η Οκτωβρίου, συνεχίζεται σήμερα με νέα νομοσχέδια για την αποδόμηση της θέσης του Γενικού Εισαγγελέα και την εξόντωση των φιλελεύθερων μέσων ενημέρωσης. Αλλα νομοσχέδια που βρίσκονται στα σκαριά απειλούν να εμποδίσουν τους άραβες πολιτικούς και τα κόμματα να συμμετάσχουν στις επόμενες εκλογές. Η ρατσιστική και υπερεθνικιστική φιλοσοφία αυτής της κυβέρνησης σημάδεψε και τον πόλεμο της Γάζας, με μια απάνθρωπη συμπεριφορά που συγκλόνισε τον κόσμο και πολλούς Ισραηλινούς.
Κοιτάζοντας πίσω, το 2023 ήταν μια κακή χρονιά τόσο για την ειρήνη όσο και για τη δημοκρατία στη Μέση Ανατολή και αλλού. Το κρίσιμο δίδαγμα είναι ότι η ειρήνη και η δημοκρατία είναι αλληλένδετες και έχουν κοινούς εχθρούς. Για να επιτύχουμε το ένα, θα πρέπει να ξαναχτίσουμε και να προστατεύσουμε και τα δύο.
← Επιστροφή στο μενού του αφιερώματος
