[Πρόσωπα] Ενας φονιάς, αιτία πολέμου

Ο αζέρος αξιωματικός Ραμίλ Σαφάροφ αποτελεί πλέον αιτία πολέμου για το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία – εξαιτίας της στάσης της Ουγγαρίας του Βίκτορ Ορμπάν. Ούγγροι σχολιαστές μιλούν για «εκπόρνευση» της χώρας τους.

Η ιστορία αρχίζει το 2004. Το ΝΑΤΟ είχε οργανώσει ένα σεμινάριο στη Βουδαπέστη για τη μετεκπαίδευση συμμάχων στρατιωτικών. Στο σεμινάριο συμμετείχαν ο υπολοχαγός Ραμίλ Σαφάροφ, τον οποίο είχε στείλει το Αζερμπαϊτζάν, και ο υπολοχαγός Γκούργκεν Μαργκαριάν, εκπρόσωπος της Αρμενίας. Πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, οι δύο χώρες είναι πλέον εταίροι της Ατλαντικής Συμμαχίας. Από το 1991 ώς το 1994 όμως είχαν 30.000 νεκρούς στον μεταξύ τους πόλεμο για τον θύλακο Ναγκόρνο Καραμπάχ, το ζήτημα του οποίου δεν έχει ακόμη διευθετηθεί.

Μια νύχτα, στη Σχολή Εθνικής Αμυνας Ζρίνι Μικλός της Βουδαπέστης, ο Αζέρος Σαφάροφ πήρε ένα τσεκούρι και αποκεφάλισε τον Αρμένιο Μαργκαριάν την ώρα που ο τελευταίος κοιμόταν. Στη συνέχεια προσπάθησε ανεπιτυχώς να σκοτώσει και έναν δεύτερο Αρμένιο. «Ηθελα να εκδικηθώ ολόκληρο το αρμενικό έθνος», δήλωσε ο δράστης στους αστυνομικούς που τον συνέλαβαν. Στη δίκη του στην Ουγγαρία υποστήριξε πως στην πράξη του τον οδήγησαν ο πόλεμος στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και προσβολές που είχε δεχθεί από τον αρμένιο αξιωματικό. Καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη και εδώ τελειώνει το πρώτο επεισόδιο της ιστορίας.

Στην αρχή του φετινού καλοκαιριού ο ούγγρος Πρωθυπουργός Ορμπάν πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στο Αζερμπαϊτζάν, στη διάρκεια της οποίας η αζερινή κυβέρνηση επανέλαβε το αίτημά της να επιτραπεί στον Σαφάροφ να εκτίσει την ποινή του στη χώρα του. Στα τέλη Αυγούστου ο ουγγρικός Τύπος αποκάλυψε πως το πλούσιο σε υδρογονάνθρακες Αζερμπαϊτζάν θα αγοράσει ουγγρικά ομόλογα αξίας 2-3 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μερικές ημέρες αργότερα, ο κατάδικος δολοφόνος μεταφέρθηκε στο Αζερμπαϊτζάν για να εκτίσει την ποινή του…

Η ουγγρική κυβέρνηση υπογράμμισε πως το Αζερμπαϊτζάν δεσμεύθηκε να μην τροποποιήσει την ποινή του Σαφάροφ. Μόλις όμως πάτησε το πόδι στη χώρα του, ο αξιωματικός έτυχε υποδοχής εθνικού ήρωα, απελευθερώθηκε, προήχθη στον βαθμό του ταγματάρχη, του χαρίστηκε ένα σπίτι κι ένα αυτοκίνητο και του αποδόθηκαν μισθοί για τα οκτώ χρόνια που πέρασε στις ουγγρικές φυλακές. Η οργή στην Αρμενία ήταν μεγάλη. Η χώρα διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με την Ουγγαρία, ο στρατός της τέθηκε σε επιφυλακή, ο Πρόεδρός της μίλησε για πόλεμο. «Στην Ουγγαρία αγοράζεις τη δικαιοσύνη για δύο δισεκατομμύρια δολάρια», έγραφε ένα αρμενικό πανό έξω από την ουγγρική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον. Και πολλοί Ούγγροι όμως φαίνεται να ντρέπονται για την απόφαση της ηγεσίας τους. Ο αρθρογράφος Αρπάντ Τότα κατηγόρησε την ουγγρική κυβέρνηση για «εκπόρνευση». Για την κυβέρνηση Ορμπάν, έγραψε η αριστερή εφημερίδα «Νεπζάβα», «τα δισεκατομμύρια αξίζουν περισσότερο από την τιμή και το δίκαιο… Η χώρα μας έχασε τον λίγο σεβασμό που είχε στην Ευρώπη και στον κόσμο».