Αναζήτηση
Οι άνθρωποι που κόβουν το κάπνισμα παίρνουν πολύ περισσότερα κιλά απ’ ό,τι νόμιζαν έως τώρα οι ειδικοί, σύμφωνα με νέα ευρήματα. Ωστόσο, τα οφέλη που αποκομίζουν από τη διακοπή είναι πολύ σημαντικότερα, ενώ έπειτα από ένα-δύο χρόνια ανακτούν το παλιό τους βάρος.
Όπως αναφέρει η «Βρετανική Ιατρική Επιθεώρηση» (BMJ), η μέση αύξηση του σωματικού βάρους είναι σχεδόν 5 κιλά σε έναν χρόνο, ενώ έως τώρα υπολογιζόταν πως η ζωή χωρίς τσιγάρο μας παχαίνει κατά περίπου 3 κιλά.
Τα κιλά που παίρνει κάποιος είναι υπερδιπλάσια από αυτά που οι γυναίκες δηλώνουν ότι θεωρούν ως ανεκτή «θυσία» όταν κόβουν το τσιγάρο – είναι 2,3 σύμφωνα με τις έως τώρα δημοσκοπήσεις.
Εντούτοις, τα οφέλη που αποκομίζει κανείς όταν κόβει το κάπνισμα, υπερκαλύπτουν μακράν την απόκτηση 5 πρόσθετων κιλών, λένε οι ειδικοί.
Τα νέα ευρήματα για την αύξηση του σωματικού βάρους προέρχονται από την συνδυασμένη ανάλυση 62 προγενέστερων μελετών επί του θέματος. Όπως έδειξε η μετανάλυση – όπως λέγεται επιστημονικά αυτού του είδους η συνδυασμένη μελέτη – οι πρώην καπνιστές παίρνουν κατά μέσον όρο 4,67 κιλά τους 12 πρώτους μήνες από την διακοπή του καπνίσματος.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των κιλών, το αποκτούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο.
Τα καλά νέα είναι πως η διακύμανση του σωματικού βάρους είναι καθαρά «προσωπική υπόθεση»: το 16% των πρώην καπνιστών που συμμετείχαν στις μελέτες αδυνάτισαν όταν έκοψαν το τσιγάρο, ενώ το 13% πήραν πάνω από 10 κιλά.
Το αν κάποιος χρησιμοποιούσε υποκατάστατα νικοτίνης ή όχι στην προσπάθειά του να κόψει το κάπνισμα, δεν φάνηκε να επηρεάζει το σωματικό βάρος του.
Οι αμερικανοί και γάλλοι ερευνητές που πραγματοποίησαν τη μετανάλυση, χαρακτηρίζουν τα ευρήματά τους σημαντικά, διότι αν κάποιος έχει μη ρεαλιστικές προσδοκίες όταν προσπαθεί να κόψει το κάπνισμα, έχει αυξημένες πιθανότητες να αποτύχει.
«Η αύξηση του σωματικού βάρους είναι σημαντική, διότι η ανησυχία για το βάρος είναι εκτεταμένη μεταξύ των καπνιστών και μπορεί να εμποδίζει κάποιους να αρχίσουν την προσπάθεια διακοπής», γράφουν στην BMJ.
Σχολιάζοντας τα νέα ευρήματα, οι καθηγητές Εστέβε Φερνάντεζ από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης και Σάιμον Τσάπμαν από το Πανεπιστήμιο του Σύδνεϋ, γράφουν στο ίδιο τεύχος της BMJ ότι ναι μεν παχαίνει κάποιος τα πρώτα χρόνια που κόβει το κάπνισμα, αλλά στη συνέχεια μπορεί να ανακτήσει το παλιό.
Επιπλέον, «η μέτρια αύξηση του σωματικού βάρους (σ.σ. ως μέτρια θεωρείται η αύξηση κατά σχεδόν 5 κιλά) δεν αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου – το τσιγάρο το κάνει».
Οι αιτίες
Γιατί, όμως, η διακοπή του καπνίσματος αυξάνει το σωματικό βάρος; Όπως εξηγεί ο κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος Δημήτρης Μπερτζελέτος, αντιπρόεδροςτης Ένωσης Διαιτολόγων-Διατροφολόγων Ελλάδος, δύο είναι οι κύριοι λόγοι αυτού του φαινομένου.
Ο πρώτος λόγος είναι πως η νικοτίνη δρα κατασταλτικά στην όρεξη και η έλλειψή της από τον οργανισμό αυξάνει το αίσθημα της πείνας, με συνέπεια οι πρώην καπνιστές να τρώνε περισσότερο (κυρίως τσιμπολογούν περισσότερο).
Ο δεύτερος λόγος είναι πως η νικοτίνη αυξάνει τον μεταβολισμό. Έχει υπολογιστεί ότι ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα μπορεί να προκαλέσει αύξηση του μεταβολικού ρυθμού κατά περίπου 10%.
Έπειτα, λοιπόν, από τη διακοπή του καπνίσματος ο μεταβολικός ρυθμός επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα, με αποτέλεσμα ο πρώην καπνιστής να «καίει» λιγότερες θερμίδες.
Υπάρχουν δύο ακόμα αλλαγές που συντελούν στην αύξηση του σωματικού βάρους: βελτιώνονται η όσφρηση και η γεύση, με αποτέλεσμα να καθίστανται πιο δελεαστικά τα φαγητά και τα ροφήματα.
Τι να κάνετε
Τα καλά νέα είναι πως υπάρχουν ορισμένα «κόλπα» που καταστέλλουν το στερητικό σύνδρομο το οποίο δημιουργείται μετά τη διακοπή του καπνίσματος, αλλά και την τάση για τσιμπολόγημα. Να ποια είναι, κατά τον κ. Μπερτζελέτο:
* Να πίνετε άφθονο νερό, διότι το νερό προκαλεί κορεσμό της πείνας και έτσι «κόβει» την όρεξη. Χρήσιμο είναι να πίνετε δύο ποτήρια νερό αμέσως πριν από κάθε γεύμα.
* Να πίνετε όξινους χυμούς, όπως οι χυμοί λεμονιού ή γκρέιπ φρουτ, διότι μετριάζουν την εθιστική δράση της νικοτίνης.
* Να μασάτε καραμέλες και τσίκλες χωρίς ζάχαρη, αλλά με έντονη γεύση, όπως μέντα, κανέλλα και γαρίφαλο. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι πολύ έντονες γεύσεις μειώνουν την ανάγκη για ένα τσιγάρο, ενώ ταυτοχρόνως μειώνουν την λαχτάρα για παχυντικό τσιμπολόγημα.
* Να αυξήσετε την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, διότι μπορεί να καλύψουν τη λαχτάρα σας για κάτι γλυκό και αλμυρό αντιστοίχως.
* Μετριάστε την κατανάλωση αλκοόλ, διότι το αλκοόλ παχαίνει.
* Μειώστε τις ποσότητές σας, προσπαθώντας να τρώτε ολοένα και πιο λίγο από τα πολύ παχυντικά πιάτα (π.χ. παστίτσιο, μακαρονάδες, πίτσες, σουβλάκια, χάμπουργκερ κ.τ.λ.).
* Να κάνετε έξυπνες και όσο το δυνατόν πιο λάιτ επιλογές στο φαγητό σας. Η λέξη-κλειδί είναι το «απλό»: όσο πιο απλά μαγειρεμένο είναι ένα φαγητό (π.χ. βραστό ή ψητό, με λίγο ελαιόλαδο και μπαχαρικά) τόσο λιγότερες θερμίδες θα έχει.
* Να περπατάτε μισή ώρα την ημέρα, διότι θα σας βοηθήσει να κάψετε θερμίδες και θα περιορίσει τα στερητικά συμπτώματα από την έλλειψη του τσιγάρου.
