ΜΗΠΩΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΕΡΝΑΕΙ
ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ; ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ
ΤΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΑ ΛΟΥΚΟΥΛΛΕΙΑ
ΓΕΥΜΑΤΑ ΕΠΑΝΕΡΧΟΝΤΑΙ
ΕΧΟΝΤΑΣ ΔΕΣΕΙ ΤΙΣ ΤΥΧΕΣ ΤΟΥΣ
ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ,
ΤΟΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΝΙΣΗ
ΕΥΜΑΡΕΙΑ. ΤΟ ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΟ
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΗΣ ΝΙΚΟΛ ΜΟΟΥΝΣ,
ΠΟΥ ΕΚΤΥΛΙΣΣΕΤΑΙ ΣΤΟ
ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ,
ΜΑΣ ΞΕΝΑΓΕΙ ΣΤΙΣ ΡΑΓΔΑΙΕΣ
ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΤΕΛΟΥΝΤΑΙ
ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥ ΜΑΟ
Kάθε καλοκαίρι σχεδόν, μου τυχαίνει να παρουσιάσω κάποιο βιβλίο σχετικό με την κουζίνα. Φέτος, ο κλήρος έλαχε στην κινέζικη. Έτσι, τηρώντας τις παραδόσεις αλλά και τιμώντας τη συγκυρία (Ολυμπιακοί Αγώνες), σας παρουσιάζω σήμερα τον Τελευταίο Κινέζο σεφ.

Είναι ένα αξιόλογο βιβλίο σε πολύ καλή απόδοση στα ελληνικά. Η συγγραφέας του, η Αμερικανίδα Νικόλ Μόουνς, που έχει γράψει το μυθιστόρημα Χαμένοι στη Μετάφραση (βλ. ταινία), γνωρίζει εις βάθος την Κίνα από το 1977. Τότε, λίγο μετά τη λήξη της Πολιτιστικής Επανάστασης, πρωτοπορώντας, άρχισε εκεί επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα των υφασμάτων. Λίγα χρόνια αργότερα είχα βρεθεί και εγώ εκεί, στο Χονγκ Κονγκ, για παρεμφερείς λόγους: επιστρέφοντας, δεν άγγιξα κινέζικο φαγητό για έναν ολόκληρο χρόνο. Είχα μπουχτίσει. Είχα όμως γευθεί, όντας μάλιστα καλεσμένος, την καλύτερη κινέζικη μαγειρική που δοκίμασα ποτέ. Μακράν. Αυτές τις εμπειρίες αναπολούσα καθώς διάβαζα το πολυεπίπεδο μυθιστόρημα της Μόουνς. Έχουμε να κάνουμε με δυο ιστορίες και, κυρίως, τα παρακλάδια τους. Το κεντρικό πρόσωπο, η Μάγκι, είναι μια Αμερικανί δα δημοσιογράφος μαγειρικής στην Καλιφόρνια. Έχοντας χάσει τον σύζυγό της σε δυστύχημα, έχει πουλήσει το σπίτι της για να εγκατασταθεί σε ένα πλεούμενο, ζώντας το πένθος υπό τη μορφή μινιμαλιστικής αναδίπλωσης. Αίφνης, μαθαίνει ότι κάποια γυναίκα στην Κίνα διατείνεται ότι ο αποθανών άντρας της, σε ένα από τα πολλά επαγγελματικά ταξίδια του στο Πεκίνο, είχε κάνει μαζί της παιδί και εγείρει διεκδικήσεις στην κληρονομιά. Αναστατωμένη, η Μάγκι πηγαίνει στο Πεκίνο, έχοντας προηγουμένως συνεννοηθεί με την αρχισυντάκτρια του περιοδικού της ότι θα γράψει στη στήλη της για κάποιον ανερχόμενο Κινέζο σεφ. Έτσι θα συναντήσει τον Σαμ: είναι Κινεζοαμερικάνος δεύτερης γενιάς, απόγονος σπουδαίων Κινέζων μαγείρων και αναζητά τις ρίζες του, έχοντας εγκατασταθεί στο Πεκίνο. Σκοπεύει μάλιστα να ανοίξει εστιατόριο στο προγονικό σπίτι του. Ο παππούς του έχει συγγράψει το 1925 το βιβλίο Ο τελευταίος Κινέζος σεφ, ο δε πατέρας του διέφυγε από την Κομμουνιστική Κίνα ως «γαστρονομικά-πολιτικά» ύποπτος: ήταν η εποχή που η Πολιτιστική Επανάσταση βρισκόταν στο απόγειό της και κυνηγούσαν όσους είχαν τάσεις (ή και παρελθόν) επιτήδευσης στη μαγειρική.

Η Μάγκι και ο Σαμ θα ενώσουν τις τύχες τους: η αρχικά επαγγελματική σχέση τους, όπου εκείνη του παίρνει συνέντευξη παρακολουθώντας τον επί το έργον, θα μετεξελιχθεί σε φιλία, αλληλοϋποστήριξη, τρυφερότητα, έρωτα. Η Μάγκι θα τον πάρει μαζί της συνοδό, αρωγό και μεταφραστή στο ταξίδι της για τη διαλεύκανση της υπόθεσης της πατρότητας. Στη συνέχεια θα του συμπαρασταθεί, ιδίως εν όψει ενός γαστρονομικού διαγωνισμού που διοργανώνεται στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας.

Δεν είναι η ιστορία αυτή καθεαυτή που λέει πολλά. Το ουσιώδες στο βιβλίο είναι περισσότερο τα πλείστα όσα οργανώνονται και διαμείβονται γύρω και χάρη σε αυτόν τον σκελετό πλοκής. Εκεί έγκειται το ενδιαφέρον: στα επινοημένα αποσπάσματα του βιβλίου του παππού, στην αυτοβιογραφική εξιστόρηση της περιπετειώδους απόδρασης του πατέρα, στον τρόπο παρασκευής αλλά και παρουσίασης ποικίλων εδεσμάτων, στις ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται στη σύγχρονη Κίνα- όπου οι ιδιωτικοποιήσεις άρχισαν από τα εστιατόρια! Όλο αυτό το πραγματολογικό υλικό με τις ιστορικές, πολιτισμικές, κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις του είναι δοσμένο με σοφή δοσολογία, με μαεστρία θα έλεγα. Σταχυολογώ: πρώτον, η έμφαση στο μοιράζεσθαι, στην από κοινού απόλαυση του φαγητού το οποίο και τοποθετείται τελετουργι- κά στο κέντρο του τραπεζιού.

Δεύτερον, η ταλάντωση, η αμφιθυμία, η διχοτόμηση της κινεζικής γαστρονομικής φιλοσοφίας και παράδοσης ανάμεσα σε δύο άκρα: την ιλιγγιώδη επιτήδευση και την απόλυτη απλότητα, τον ευλαβικό σεβασμό στα υλικά και την ανηλεή επεξεργασία τους. Η τελευταία καταλήγει ενίοτε σε παιγνιώδη τεχνάσματα στην παρουσίαση των πιάτων, έτσι που να σε ξεγελούν: άλλο βλέπεις και άλλο τρως! Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στην ισορροπία ανάμεσα σε γεύση και υφή

Νicole Μones

Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΚΙΝΕΖΟΣ ΣΕΦ

ΜΤΦ. Μ. ΓΚΑΝΑ ΕΚΔ. ΜΕΛΑΝΙ 2008. ΣΕΛ. 413

ΤΙΜΗ: 18,5 ΕΥΡΩ

εξ ου και η παρουσία εδεσμάτων με μέδουσα. Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθούν (μαζί με την πιπερόριζα και το σχοινόπρασο) πολύ πιο απτά πρακτικά ζητήματα, όπως λ.χ. η αντιμετώπιση του λίπους, που έρχεται και επανέρχεται. Η παραδοσιακή μαγειρική της Βόρειας Κίνας (διότι δεν είναι μία και ενιαία η κινέζικη μαγειρική), λόγω ψύχους και έλλειψης επαρκούς θέρμανσης, ήταν εξόχως λιπαρή. Ο Σαμ, επηρεασμένος από τις δυτικές διαιτητικές αντιλήψεις, στην υπέροχη «δωδεκαλογία» πιάτων του για τον διαγωνισμό, επιχειρεί να ελαφρύνει την κουζίνα του χωρίς να την υπονομεύσει γευστικά.

Τελευταία Νέα