|
|
|
|
«Έκρηξη» σημειώνεται στα δάνεια των νοικοκυριών, καθώς ο ρυθμός αύξησης του
δανεισμού τους καταρρίπτει κάθε ρεκόρ. Το φαινόμενο είναι πιο έντονο στα
ανοικτά δάνεια, τα οποία αυξάνονται με ετήσιο ρυθμό άνω του 60%.
Σε διάστημα ενός μηνός (Αύγουστος 2004), τα χρέη των νοικοκυριών από δάνεια
αυξήθηκαν κατά 782 εκατ. ευρώ (διαμορφώθηκαν σε 46,96 δισ. ευρώ, από 46,17
δισ. ευρώ που ήταν τον περασμένο Ιούλιο), ενώ σε σχέση με πέρυσι τα ελληνικά
νοικοκυριά «χρεώθηκαν» με επιπλέον 10,4 δισ. ευρώ.
Τα τελευταία στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος είναι αποκαλυπτικά για τον
ξέφρενο δανεισμό των νοικοκυριών: τον Αύγουστο σημειώθηκε «έκρηξη» στην
κατηγορία των προσωπικών – ανοικτών δανείων, τα οποία ανήλθαν σε 5,7 δισ.
ευρώ, καταγράφοντας αύξηση κατά 67,5%. Σημειωτέον ότι για τα δάνεια αυτά δεν
απαιτούνται δικαιολογητικά αγορών και το ύψος τους διαμορφώνεται, κατά μέσο
όρο, σε 4.500 ευρώ. Παράλληλα, τα καταναλωτικά δάνεια (για τα οποία
απαιτούνται δικαιολογητικά αγορών) σημείωσαν άνοδο της τάξεως του 33,5% και
διαμορφώθηκαν σε 2,5 δισ. ευρώ.
«Νέας γενιάς»
Οι τράπεζες, μετά την απελευθέρωση των ορίων της καταναλωτικής πίστης, έριξαν
στην αγορά νέα ελκυστικά προϊόντα με προσωπικά τιμολόγια. Πρόκειται για τα
καταναλωτικά δάνεια «νέας γενιάς», που προσαρμόζονται και «λειτουργούν»
ανάλογα με τις ανάγκες κάθε πελάτη. Με τα νέα προϊόντα κατάφεραν να
προσελκύσουν περισσότερους πελάτες στα γκισέ τους, οι οποίοι με τη σειρά τους
επωφελούνται από τα χαμηλά επιτόκια, την αύξηση του ορίου δανειοδότησης, αλλά
και από την επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής.
Πλέον το επιτόκιο, η διάρκεια και το ποσό του δανείου διαμορφώνονται ανάλογα
με την πιστοληπτική ικανότητα του υποψήφιου δανειολήπτη. Μάλιστα, αν ο πελάτης
δεχθεί να βάλει ενέχυρο περιουσιακά του στοιχεία, η πιστοληπτική του ικανότητα
μεγαλώνει περισσότερο. Έτσι, η αγορά καινούργιου αυτοκίνητου, η ανανέωση του
οικιακού εξοπλισμού, η συνέχιση των σπουδών και η υλοποίηση ενός «ονειρεμένου»
ταξιδιού μπορεί να γίνουν πραγματικότητα. Το ύψος της δανειοδότησης μπορεί να
φτάσει ακόμη και τα 200.000 ευρώ, ενώ η διάρκεια αποπληρωμής τα 10 χρόνια.
Αλλαγές στα επιτόκια
Αλλαγές, όμως, έχουμε και σε ό,τι αφορά τα επιτόκια, τα οποία διαμορφώνονται
ως εξής:
* Ανάλογα με την πιστοληπτική ικανότητα του πελάτη. Υπάρχει ένα βασικό
επιτόκιο, στο οποίο προστίθεται «περιθώριο» που μεγαλώνει όσο λιγότερο
φερέγγυος είναι ο πελάτης.
* Ανάλογα με το ποσό του δανείου και τη διάρκειά του. Δηλαδή, όσο
υψηλότερο είναι το ποσό του δανείου και όσο πιο μεγάλη η διάρκεια αποπληρωμής
τόσο πιο μικρό είναι το επιτόκιο.
* Ανάλογα με το ποσοστό με το οποίο συμμετέχει ο πελάτης στην αγορά του
προϊόντος για την οποία δανείζεται. Με όσο περισσότερα χρήματα συμμετέχει ο
δανειολήπτης τόσο μικρότερο είναι το επιτόκιο.
Κριτήρια δανειοδότησης
Οι τράπεζες έχουν εισαγάγει, επίσης, διαφορετικά κριτήρια δανειοδότησης, εκτός
από την πιστοληπτική ικανότητα, όπως είναι η φερεγγυότητα του πελάτη, το πόσο
χρεωμένος είναι, αλλά και το είδος της σχέσης που έχει με την τράπεζα. Ο
αποδεδειγμένα καλός πελάτης απολαμβάνει πολλά πλεονεκτήματα όπως, για
παράδειγμα, χαμηλότερο επιτόκιο.
Οι νέοι πελάτες προέρχονται από τη μεσαία εισοδηματική τάξη και ζητούν – στην
πλειονότητά τους – δάνεια 6.000 έως 9.000 ευρώ, για τα οποία δεν απαιτούνται
δικαιολογητικά. H «λευκή λίστα» του Τειρεσία αποτελεί τον πολυτιμότερο βοηθό
των τραπεζών στον έλεγχο των υποψηφίων δανειοληπτών.
H άρση των περιορισμών δημιουργεί νέα δεδομένα και σε ό,τι αφορά την
αναχρηματοδότηση δανείων – εξέλιξη η οποία αφορά χιλιάδες δανειολήπτες που
έχουν λάβει περισσότερα του ενός προσωπικά δάνεια. Πλέον οι καταναλωτές αυτοί
μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα τα χρέη τους από τέτοιου είδους δάνεια,
συνάπτοντας νέο δάνειο με καλύτερο επιτόκιο και μεγαλύτερη διάρκεια
αποπληρωμής.
Τα χαρακτηριστικά των νέων προϊόντων
Πιστωτικές κάρτες και καταναλωτικά δάνεια «δύο σε ένα» ετοιμάζουν οι τράπεζες.
Τα προϊόντα αυτά έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:
* Δεν έχουν συνδρομή.
* Πιστωτική, χρεωστική και δάνειο. Ο καταναλωτής θα μπορεί να
χρησιμοποιεί την κάρτα του στο σούπερ μάρκετ ως χρεωστική, στο εστιατόριο ως
πιστωτική και στην ανάληψη μετρητών από το ATM ως καταναλωτικό δάνειο. Με τον
τρόπο αυτόν η πληρωμή του σούπερ μάρκετ θα εξοφλείται άτοκα και αυτόματα από
τον τραπεζικό του λογαριασμό, του εστιατορίου εντός 20 ημερών και στη συνέχεια
το υπόλοιπο θα τοκίζεται με επιτόκιο γύρω στο 15% και της ανάληψης μετρητών με
10% από την πρώτη ημέρα.
H επιλογή του προϊόντος, κατά περίπτωση, θα γίνεται με δύο τρόπους: Ο ένας
είναι να κάνει τη συναλλαγή ο πελάτης και στη συνέχεια με ένα τηλεφώνημα να
ενημερώνει την τράπεζα για τον τρόπο εξόφλησης. Ο δεύτερος είναι να υπάρχει
προεπιλογή του τρόπου πληρωμής ορισμένων υπηρεσιών (π.χ. για αγορές να
λειτουργεί η κάρτα ως πιστωτική και για αναλήψεις ως καταναλωτικό δάνειο).
Ήδη, η American Express (και στην Ελλάδα) έχει συνδέσει τη χρεωστική της κάρτα
με καταναλωτικό δάνειο, το οποίο λειτουργεί με τον πρώτο τρόπο (ο καταναλωτής
αγοράζει και στη συνέχεια ζητεί τηλεφωνικά η αποπληρωμή να γίνει με όρους
καταναλωτικού δανείου). Επίσης, η Alpha Bank σύντομα θα λανσάρει στην αγορά
πιστωτική κάρτα που όταν χρησιμοποιείται για ανάληψη μετρητών θα μετατρέπεται
σε καταναλωτικό δάνειο. Προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και άλλες τράπεζες.
* Ευελιξία στις δόσεις. Ό,τι ισχύει σε ορισμένα στεγαστικά δάνεια (π.χ.
«Ευέλικτα Στεγαστικά» της EFG Eurobank Ergasias), θα ισχύει και στις κάρτες
και τα καταναλωτικά. Αυτό σημαίνει ότι ο καταναλωτής θα «ρυθμίζει» πόσο και
πότε θα πληρώνει. Για παράδειγμα, αν κάποιον μήνα δεν μπορεί να πληρώσει την
κάρτα του, η δόση αυτή θα επιμεριστεί στις υπόλοιπες χωρίς άλλες επιβαρύνσεις.
Κάποιον άλλον μήνα μπορεί να πληρώσει τη διπλάσια δόση, μειώνοντας το υπόλοιπο
χωρίς επιπτώσεις.
* Προπληρωμένες πιστωτικές κάρτες. Πρόκειται για πιστωτικές κάρτες με
τσιπ, τις οποίες ο πελάτης θα αγοράζει από τον γκισέ με περίπου 4 ευρώ. Στη
συνέχεια θα καταθέτει στην κάρτα όσα χρήματα θέλει και θα κάνει αγορές. Το
αντίτιμο των αγορών θα αφαιρείται από την κάρτα, όπως οι μονάδες στις
τηλεκάρτες. Τραπεζικά στελέχη έχουν διαπιστώσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις
κάρτες αυτές από καταναλωτές που κάνουν συναλλαγές μέσω Ίντερνετ ή παίζουν
τυχερά και άλλα παιχνίδια στο Διαδίκτυο. Επίσης, έχουν διαπιστώσει ενδιαφέρον
από γονείς για το χαρτζιλίκι των παιδιών τους που σπουδάζουν μακριά από το
σπίτι. Ακόμη, ενδιαφέρονται επιχειρήσεις οι οποίες θα τις χρησιμοποιήσουν ως
δώρα σε γιορτές (κυρίως προς τους εργαζομένους, αντί για δωροεπιταγές).
