ΑΕΙ: Τέλος στις φοιτητικές παρατάξεις

Τέλος εποχής για τις φοιτητικές παρατάξεις με τη θεσμοθέτηση Φοιτητικού Συμβουλίου που θα εκλέγεται από ενιαίο ψηφοδέλτιο, κάτι που αναμένεται να περιορίσει την ισχύ των κομματικών σχηματισμών στο εσωτερικό τους, φέρνει το νέο σχέδιο νόμου για την ανώτατη εκπαίδευση. Η διχογνωμία κατά τη φετινή εκλογική διαδικασία μεταξύ των παρατάξεων, άλλωστε, φαίνεται ότι κατέδειξε τον εκφυλισμό του θεσμού, με το νέο Φοιτητικό Συμβούλιο να έρχεται να αναλάβει όλα τα θέματα εκπροσώπησης των νέων στα πανεπιστήμια της χώρας. Βέβαια, όπως αναμενόταν, η αντίδραση στα παραπάνω ήταν… ακαριαία. Σε ανακοίνωσή της η ΚΝΕ σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «πλανάται πλάνην οικτράν η κυβέρνηση αν νομίζει ότι θα ξεμπερδέψει έτσι απλά με τους φοιτητές, το κίνημά τους και τις διεκδικήσεις τους».

Το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας παρουσιάστηκε και επισήμως χθες από την ηγεσία του. Σε αυτό, όπως έχουν ήδη γράψει «ΤΑ ΝΕΑ», προβλέπεται, μεταξύ άλλων, το νέο μοντέλο διοίκησης των πανεπιστημίων. Ειδικότερα, τα συμβούλια διοίκησης επιστρέφουν με έξι εσωτερικά εκλεγμένα μέλη και πέντε εξωτερικά (που θα τα επιλέγουν τα εσωτερικά), με κατάργηση πρυτανικών συμβουλίων και μια νέα… εκδοχή του πρύτανη: ο πρύτανης πλέον θα επιλέγεται μεταξύ των έξι εκλεγμένων μελών του συμβουλίου, θα είναι πρόεδρος του συμβουλίου, αλλά την ίδια στιγμή τα μέλη θα μπορούν και να τον… παύουν, κατά το πρότυπο της διοίκησης των αγγλοσαξονικών ΑΕΙ. Θα ασχολείται, δε, μόνο με ακαδημαϊκά θέματα, όπως και η Σύγκλητος.

Συναλλαγές. Κύκλοι πανεπιστημιακών, ωστόσο, σχολίαζαν χθες ότι με το νέο αυτό μοντέλο διοίκησης οι… συναλλαγές για την εκλογή των μελών των συμβουλίων θα είναι πολύ εύκολο να προηγηθούν της επιλογής τους, όπως και το να μπουν σε αυτά ευνοούμενοι πολιτικών, οικονομικών ή άλλων κύκλων. Για παράδειγμα, οι υποψήφιοι πρυτάνεις θα μπορούσαν εκ των προτέρων να έχουν οργανώσει τις «συμμαχίες» τους με ανθρώπους στους οποίους θα έχουν υποσχεθεί ότι θα επιλέξουν στη συνέχεια ως μέλη του συμβουλίου του ιδρύματός τους, ασχέτως αν θα λάβουν την πλειοψηφία των ψήφων του εκλογικού σώματος. Κι αυτό γιατί εντός του συμβουλίου οι ψήφοι των έξι εσωτερικών μελών θα έχουν την ίδια ισχύ, ανεξαρτήτως του αν κάποιος ανήκει σε «μεγάλη» ή «μικρή» σχολή ή έχει λάβει υψηλά ή χαμηλότερα ποσοστά.

Κατά τα άλλα, ο νέος νόμος περιέχει σειρά σημαντικών διατάξεων για τη διεύρυνση των ακαδημαϊκών επιλογών των φοιτητών, αλλά και την αυτονομία, την εξωστρέφεια και την ανάπτυξη των ΑΕΙ. Ηλεκτρονικές κληρώσεις παντού (π.χ. εκλογές συμβουλίων), αυτόνομες αποφάσεις από τα ΑΕΙ για παράταση εξαμήνου ή την ίδρυση περισσότερων του ενός προγραμμάτων σπουδών ανά τμήμα, νέο πειθαρχικό δίκαιο για τους καθηγητές, κατάργηση της αναγνώρισης τίτλων σπουδών από τον ΔΟΑΤΑΠ και δημιουργία εθνικού μητρώου με τα αναγνωρισμένα ιδρύματα της αλλοδαπής είναι μερικές μόνο από τις διατάξεις του νέου νόμου. Σε αυτόν προβλέπεται, ακόμη, η δυνατότητα απόκτησης βασικού και «δεύτερου» πτυχίου με διακριτούς τίτλους, εσωτερικό «Εράσμους», κοινά και διπλά πτυχία από διαφορετικά ιδρύματα, ανταποδοτικές υποτροφίες με κριτήριο την αριστεία.

Ταυτόχρονα, επιστρέφουν τα τριετή προγράμματα - μια νέα μορφή των πρώην ΤΕΙ (με τριετείς σπουδές και πρακτική άσκηση) -, δίνεται η δυνατότητα για συμμετοχή των ΑΕΙ σε νεοφυείς επιχειρήσεις, διευρύνονται οι εξ αποστάσεως σπουδές, απελευθερώνονται οι διαδικασίες στα μεταπτυχιακά προγράμματα (π.χ. αλλαγή προγραμμάτων σπουδών, καθορισμού ύψους διδάκτρων), συγκροτείται μητρώο γνωστικών αντικειμένων για το επιστημονικό αντικείμενο κάθε τμήματος με τετραετή ισχύ και δυνατότητα επικαιροποίησης για τις εκλογές και κρίσεις των πανεπιστημιακών. Τέλος, αναβαθμίζεται ο θεσμός της πρακτικής άσκησης των φοιτητών, καθορίζεται το ελάχιστο ύψος αποζημίωσης (στο 80% του ελάχιστου μισθού) και εισάγεται υποχρεωτική ασφάλιση.