Η ΕΛ.ΑΣ. ψάχνει πλέον – με δικαστική άδεια – στα… ηλεκτρονικά «σύννεφα» των κινητών τα μυστικά της κλοπής των τραπεζικών θυρίδων από υποκατάστημα του Ψυχικού με φερόμενο ως δράστη έναν 58χρονο που έχει απασχολήσει έντονα την κοινή γνώμη λόγω της σχέσης του εμπλεκόμενου άνδρα με γνωστή τηλεπερσόνα. Οι αρμόδιοι τεχνικοί της ΕΛ.ΑΣ. αναζητούν σε συσκευές κινητών και στα «νέφη» του Διαδικτύου (την υπηρεσία Cloud, όπου κάθε χρήστης μπορεί να αποθηκεύει απεριόριστα δεδομένα, φωτογραφίες, έγγραφα κ.ο.κ.) τον παραλήπτη των κλοπιμαίων, αξίας πέντε εκατομμυρίων ευρώ, από το τραπεζικό θησαυροφυλάκιο καθώς και άλλα στοιχεία για τη δραστηριότητα και τις διασυνδέσεις μελών του οργανωμένου εγκλήματος, των κυκλωμάτων παιδόφιλων κ.λπ.
Αυτές είναι πλέον οι νέες κινήσεις της ΕΛ.ΑΣ. για τη διαλεύκανση εγκληματικών ενεργειών με βάση γνωμάτευση του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Χαράλαμπου Βουρλιώτη που παρουσιάζουν «ΤΑ ΝΕΑ». O ανώτατος δικαστικός λειτουργός ασχολήθηκε, μετά από σχετικό αίτημα της ΕΛ.ΑΣ., με το κατά πόσο οι διωκτικές αρχές μπορούν να πραγματοποιούν έρευνες στα προαναφερόμενα συστήματα «νεοφοϋπολογιστικής» σε κατασχεμένες συσκευές κινητών ή υπολογιστών αλλά ακόμη και σε… Smart tv. Το περιώνυμο Cloud (αποτελείται από εκατοντάδες πληροφοριακά κέντρα και servers) δίνει στους χρήστες τη δυνατότητα όχι μόνο να αποθηκεύουν αλλά και να μεταφέρουν – μοιράζονται τα αρχεία τους, με αποτέλεσμα αυτά ακόμη και αν σβηστούν να μη χάνονται. Η δυνατότητα αυτή δόθηκε αρχικά για λόγους ασφαλείας, ωστόσο δεν είναι λίγοι αυτοί που κάνουν χρήση της υπηρεσίας με σκοπό την εξαφάνιση των ιχνών ή των πράξεών τους.
Αποκαλύψεις. Η άδεια του Αρείου Πάγου για έρευνες στα «νέφη» του Διαδικτύου θεωρούνται εξαιρετικά σημαντικές πλέον για τις διωκτικές αρχές κι αυτό γιατί εκεί πλέον εντοπίζονται σβησμένα αρχεία που δύνανται να αποκαλύψουν παράνομες πράξεις υπόπτων, κάτι που αναμένεται να βοηθήσει και στον προσδιορισμό της διαδρομής των χρημάτων από τα κλοπιμαία της τράπεζας στο Ψυχικό. Μάλιστα, αυτή δεν θα είναι η πρώτη έρευνα της ΕΛ.ΑΣ. στο Cloud, αφού έχουν ήδη προηγηθεί τουλάχιστον 20.
Τις σχετικές έρευνες πραγματοποιεί το Τμήμα Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Εργαστηρίων που μόνο το 2020 ανέλαβε τη διερεύνηση περισσότερων από 1.000 υποθέσεων, με τον συνολικό όγκο των δεδομένων που εξέτασε να υπερβαίνουν τα 750 terabytes. Μάλιστα, το 30% των υποθέσεων αυτών αφορούσε σε υποθέσεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων. Τα στελέχη της ΔΕΕ έχουν εξετάσει μέχρι και κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών ή εφαρμογές «έξυπνων» σπιτιών για να προσδιορίσουν κινήσεις υπόπτων με βάση τα δεδομένα που αυτές καταγράφουν.
Ψηφιακά δεδομένα. Ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Χαράλαμπος Βουρλιώτης, λοιπόν, με γνωμάτευσή του στις 18 Φεβρουαρίου αποφάνθηκε ότι «το Cloud θα πρέπει να θεωρείται σχετιζόμενο με την κατασχεθείσα συσκευή», ενώ τονίζει εν συνεχεία: «Τα ψηφιακά δεδομένα που είναι αποθηκευμένα και προσβάσιμα μέσω συστήματος και υπηρεσιών νεφοϋπολογιστικής (Cloud services) δεν θεωρούνται υποθηκευμένα σε κάποιο απομακρυσμένο σύστημα υπολογιστή ή σε απομακρυσμένο μέσο αποθήκευσης. Από τη φύση, δε, του πράγματος και κατά λογική ακολουθία τα ψηφιακά δεδομένα κατάσχονται ταυτόχρονα με τον περιέκτη υλικό φορέα (σ.σ. δηλαδή τη συσκευή του κινητού, τον υπολογιστή κ.λπ.) χωρίς να συντρέχει περίπτωση διακριτής κατάσχεσής τους και σύνταξης σε μεταγενέστερο χρόνο».
Στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. εξηγούν ότι κατά τις έρευνες στα διαγραμμένα αρχεία φωτογραφιών και στα μηνύματα που εντοπίζονται στο Cloud ή σε αποθηκευτικές συσκευές (στικάκια, ψηφιακούς δίσκους) χρησιμοποιούνται ειδικοί αλγόριθμοι και συστήματα τεχνητής νοημοσύνης προκειμένου να αποκτηθεί πρόσβαση σε αυτά. Επί της ουσίας γίνεται χρήση λέξεων-«κλειδί» ή φωτογραφιών-«πρότυπα» που αντιστοιχούν στο αντικείμενο της αναζήτησης (όπως για παράδειγμα οι λέξεις «όπλα, «ναρκωτικά» κ.ο.κ.). Με τον τρόπο αυτό, σχεδόν αυτομάτως, χωρίς τη χρονοτριβή που θα απαιτούσε η εξέταση χιλιάδων ηλεκτρονικών δεδομένων ανασύρονται από τα κινητά παρεμφερείς φωτογραφίες ή μηνύματα που περιλαμβάνουν τις ζητούμενες εικόνες-λέξεις. Σε αυτή την πρακτική βασίζονται και οι έρευνες που αφορούν στη διαδρομή των χρημάτων και των κλοπιμαίων των πέντε παραβιασμένων θυρίδων του τραπεζικού υποκαταστήματος του Ψυχικού.
