΄ΤΑ ΝΕΑ

Διαστάσεις σοκ έχουν τα στοιχεία που φέρουν σήμερα με έρευνα «ΤΑ ΝΕΑ» και αφορούν τα θύματα σχολικού εκφοβισμού στην Ελλάδα. Θύματα υπήρξαν τρεις στους δέκα μαθητές κατά το σχολικό έτος 2022 - 2023. Τα υψηλότερα ποσοστά του ανησυχητικού φαινομένου καταγράφονται στην Πελοπόννησο, την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη και τη Δυτική Μακεδονία.

Η παραμικρή του κίνηση θα βρίσκεται στο μικροσκόπιο της κοινής γνώμης. Κάθε μέρα, σε κάθε μικρό ή μεγάλο ζήτημα, θα καλείται να την πείσει πως μπορεί να αποτελέσει μια αξιόπιστη εναλλακτική. Και το πρώτο βήμα σε μια τέτοια πορεία είναι να αντιπολιτεύεται την κυβέρνηση με γνώμονα το συμφέρον της χώρας, όχι τα πρόσκαιρα μικροκομματικά οφέλη.

H Ελλάδα έχει πρόβλημα με το Προσφυγικό και οι λόγοι είναι προφανείς: ως χώρα πρώτης εισόδου, σηκώνει δυσανάλογα μεγάλο βάρος σε σχέση με μεγάλες χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Χρειάζεται, λοιπόν, πόρους τόσο για την προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων, στο πλαίσιο βεβαίως του διεθνούς δικαίου, όσο και για την εξασφάλιση ανθρώπινων συνθηκών στους πρόσφυγες και μετανάστες που καταφεύγουν εδώ προσδοκώντας ένα καλύτερο μέλλον. O πόλεμος στη Γάζα και οι ωμές δηλώσεις ισραηλινών πολιτικών υπέρ της μετακίνησης των Παλαιστινίων σε ευρωπαϊκές χώρες οξύνουν ακόμη περισσότερο την κρίση.

Η εποχή ωστόσο για την ελληνική οικονομία, με βάση τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, έχει αλλάξει. Ο Πρωθυπουργός μίλησε για υπεραπόδοση του προϋπολογισμού, καθώς το πρωτογενές πλεόνασμα στα στοιχεία του δεκαμήνου φτάνει τα 6 δισ. ευρώ. Αυτοί οι αριθμοί επιτρέπουν στο κυβερνητικό επιτελείο να επιστρέψει αυτά τα χρήματα στους πολίτες. Η προαναγγελία για τη στήριξη των πιο αδύναμων νοικοκυριών και των ευάλωτων ομάδων είναι σχεδόν αυτονόητη. Και, εν μέρει, μια ένδειξη επιστροφής στην πολυπόθητη οικονομική κανονικότητα, παρά τα φαινόμενα ακρίβειας και πληθωρισμού που επίσης απαιτούν την άμεση κυβερνητική προσοχή.

Αν υπάρχει μια ουσία και ένα πολύτιμο περιεχόμενο στην έννοια της διεθνούς κοινότητας, αυτό δεν είναι άλλο από την παρέμβασή της σε κρίσεις. Οι ανθρωπιστικοί διάδρομοι είναι μέρος της παρέμβασης που προαναφέραμε. Μαζί και συνδυαστικά όμως με την κατάπαυση του πυρός και στο στοπ σε εγκλήματα κατά αμάχων. Δεν μπορεί να νοηθεί ένας σύγχρονος κόσμος με παράλληλους πολλούς πολέμους και κτηνωδίες. Οι πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση τερματισμού κάθε συνέχισης θα πρέπει να είναι στον άξονα Διεθνές Δίκαιο - Διαπραγματεύσεις - Ειρήνευση.

Η διαδρομή του Κώστα Σημίτη στην πολιτική ζωή της χώρας δεν ξεκίνησε το 1996, όταν ανέλαβε τα ηνία της Ελλάδας και του ΠΑΣΟΚ μετά την αποχώρηση και τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου. Η παρακαταθήκη του, όμως, βασίζεται κυρίως σε όσα πέτυχε τα χρόνια που ακολούθησαν. Ο Σημίτης κατάφερε αυτό που δεν έχει μπορέσει ακόμα να πετύχει κανένας άλλος πρωθυπουργός από τη Μεταπολίτευση κι έπειτα, όσο δημοφιλής κι αν ήταν: να ολοκληρώσει δύο τετραετίες ως πρωθυπουργός, ηγούμενος μιας μεγάλης στροφής στο κόμμα του και στην ίδια τη χώρα.

Οι αλλαγές στις διοικήσεις των δημόσιων νοσοκομείων, πρέπει απαρέγκλιτα να γίνουν με τον οδικό χάρτη σοβαρών μεταρρυθμίσεων που θα αναβαθμίζουν τη Δημόσια Υγεία. Η όλη τομή δεν είναι απλώς μια «σφήνα» στην αναδιάρθρωση του ΕΣΥ αλλά μείζον στόχος που θα περνάει από τη συνεχή αξιολόγηση των διοικήσεων και των φορέων και θα ελέγχει τους τακτικούς στόχους των οργανισμών. Δεν νοούνται εν έτει 2023, ούτε διοικητές που δεν θα έχουν γνώση του πεδίου, ούτε μια κάθετη και από τα πάνω, «καφκικού» τύπου, διαχείριση.

Σίγουρα κανείς, ούτε καν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, δεν περίμενε οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ να είναι τόσο καταιγιστικές. Στους τέσσερις μήνες που μεσολάβησαν από τη δεύτερη εκλογική του ήττα μέχρι σήμερα, παραιτήθηκε ο αρχηγός του, εξελέγη διάδοχός του ένας σχεδόν άγνωστος νέος άνθρωπος που ήρθε από την Αμερική, προκλήθηκαν μεγάλες αντιδράσεις, δρομολογήθηκαν οι πρώτες διαγραφές και σήμερα το κόμμα αντιμετωπίζει τον κίνδυνο αφενός να διασπαστεί, αφετέρου να χάσει τον τίτλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Oι δύο απειλές είναι διαφορετικού χαρακτήρα, ο πρόεδρος Μπάιντεν το κατέστησε σαφές στο προχθεσινό διάγγελμά του. Η μία προέρχεται από ένα κράτος (τη Ρωσία), η άλλη από μια οργάνωση (τη Χαμάς). Στην πρώτη περίπτωση δεν υπάρχει κίνδυνος να καταφύγει το θύμα (η Ουκρανία) σε ακρότητες που θα προκαλέσουν μαζικούς θανάτους αμάχων, ενώ στη δεύτερη είναι έκδηλη η ανησυχία ότι η απάντηση του θύματος (του Ισραήλ) στην πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση που δέχθηκε μπορεί να υπερβεί τα όρια.  

Κάθε πόλεμος είναι συνώνυμος της φρίκης και αποτελεί ήττα για τον άνθρωπο. Μαζί του όμως επενεργεί και με πολλούς τρόπους στον κόσμο, πάντα μακροχρόνια και επώδυνα. Και γι' αυτό πέραν των γενικόλογων εκκλήσεων για ειρήνη, απαιτούνται και πρωτοβουλίες σε δύο επίπεδα: στο έμπρακτο σκέλος της κατάπαυσης του πυρός με διπλωματικές ενεργές κινήσεις. Στο ανθρωπιστικό μέρος που κάθε χώρα πρέπει να έχει στον σχεδιασμό της και στις προτεραιοποιήσεις της. Η Ελλάδα διά της κυβέρνησης και άρα της επίσημης διπλωματίας μας στέκεται ορθά και στα δύο πεδία. Η συνάντηση δε του Πρωθυπουργού με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας επιβεβαίωσε πως κινούμαστε στη σωστή όχθη της Ιστορίας και όλες οι πρωτοβουλίες μας έχουν την έγνοια των αμάχων και της διευκόλυνσης των οδών διαφυγής από τη Γάζα. Δεν είναι στενά απλώς και μόνον ανθρωπιστικό το εν λόγω δύσκολο θέμα. Είναι και απόδειξη πως ως πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή έχουμε μια άλλη ιεράρχηση των αξιών.

Τα φρικτά εγκλήματα που διέπραξε η Χαμάς το περασμένο Σαββατοκύριακο στο έδαφος του Ισραήλ σόκαραν όλο τον πολιτισμένο κόσμο. Περισσότεροι από 1.300 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά, δολοφονήθηκαν με άγριο τρόπο μέσα στα σπίτια τους ή την ώρα που διασκέδαζαν σε ένα υπαίθριο πάρτι. Δεκάδες ακόμη συνελήφθησαν ως όμηροι από τους παλαιστίνιους εξτρεμιστές, εξευτελίστηκαν σε προπαγανδιστικά βίντεο και η τύχη τους αγνοείται.

Προφανώς το εκλογικό σώμα είναι σε κόπωση λόγω της διαδοχικής κάλπης. Το τελευταίο όμως δεν είναι δικαιολογία για αποχή. Το πιο άμεσο στοίχημα για ενεργό συμμετοχή είναι ο δεύτερος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών. Εδώ – και ενώ κρίνονται μια σειρά δήμων και περιφερειών – υπάρχει μια αίσθηση πως το εκλογικό σώμα θα απέχει ακόμη περισσότερο από τον πρώτο γύρο. Σε αυτό ας προστεθεί το ανησυχητικό και αρνητικό στοιχείο πως από τις προηγούμενες περιφερειακές εκλογές του 2019 μειώθηκαν οι ψηφίσαντες κατά χιλιάδες στη χώρα. Κι όμως, οι κάλπες αυτές ούτε αμελητέες είναι ως προς την επενέργεια και  επίδραση στην καθημερινότητα της ζωής μας, ούτε υποδεέστερες σε σχέση με τις εθνικές εκλογές. Τo αντίθετο.

Το Σάββατο που μας πέρασε δεν αιφνιδιάστηκαν μόνο οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες από τη μεγάλης κλίμακας τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς. Αιφνιδιάστηκε και ολόκληρος ο πλανήτης που θεωρούσε ότι η προσέγγιση Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας – η οποία αναμενόταν να καταλήξει σε μια συμφωνία των δύο χωρών για εξομάλυνση των σχέσεών τους –  θα μπορούσε κάποια στιγμή να σταθεροποιήσει τη σχεδόν πάντα ασταθή Μέση Ανατολή.

Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να ξεπεράσει επιτέλους – με το μικρότερο δυνατό κόστος – τη δύσκολη εσωκομματική του συγκυρία. Το οφείλει γιατί παρά το ποσοστό το οποίο έλαβε στην εθνική αναμέτρηση, παραμένει η αξιωματική αντιπολίτευση της χώρας. Και η εύρυθμη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος εξαρτάται άμεσα από μια λειτουργική και αποτελεσματική αξιωματική αντιπολίτευση. Ο θεσμικός ρόλος που του ανατέθηκε από τους πολίτες οι οποίοι τον ψήφισαν απαιτεί ταχύτατη ανασυγκρότηση – και φυσικά σοβαρότητα.

Το παραλυτικό χάος που παρατηρείται στην αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων, μετά την ιστορική απομάκρυνση του προέδρου της Βουλής με πρωτοβουλία του κόμματος από το οποίο προέρχεται, είναι μία ακόμα σταγόνα σε ένα ποτήρι γεμάτο απίστευτες ιστορίες από τις ΗΠΑ: από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, την εισβολή στο Καπιτώλιο, την παραπομπή του τέως προέδρου και τη δίκη του γιου του Τζο Μπάιντεν για ψευδή κατάθεση, η πολιτική ζωή στην Αμερική μοιάζει να βρίσκεται σε ισορροπίες αντισυστημικού τρόμου.

Οποιοι κι αν είναι οι λόγοι, πάντως, οι καταναλωτές καταλήγουν να πληρώνουν. Γι' αυτό είναι απόλυτα αναγκαίο να μπει ένα φρένο επιτέλους. Πρόσφατα ανακοινώθηκαν νέα κυβερνητικά μέτρα, ενώ το αρμόδιο υπουργείο υπόσχεται εξονυχιστικούς ελέγχους και πρόστιμα στην αγορά προκειμένου να παταχθεί η αισχροκέρδεια. Είναι κάποια βήματα. Αλλά, δυστυχώς, η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει ότι απαιτούνται και άλλα. Η κυβέρνηση οφείλει να κάνει ό,τι χρειαστεί – για να θυμηθούμε την εμβληματική φράση του Μάριο Ντράγκι. Κι αυτό πρέπει να είναι αρκετό.

Λίγες ημέρες απομένουν για τις κάλπες των αυτοδιοικητικών εκλογών και τις εκατοντάδες υποψηφίους για τους δήμους και τις περιφέρειες, αλλά δεν μοιάζει με τίποτε το κλίμα προεκλογικό. Προφανώς η χώρα είναι σε εκλογική κόπωση εξερχόμενη από τη διπλή μάχη των εθνικών εκλογών – συν την κούρσα για την αρχηγία του ΣΥΡΙΖΑ. Ομως οι κάλπες που έρχονται έχουν τη δική τους ειδική αξία για την καθημερινότητα των πολιτών και προφανώς η επενέργειά τους σε τομείς της ζωής δεν είναι αμελητέα. Για παράδειγμα από το έργο για έναν δρόμο που θα ολοκληρώσει ένας δήμος ή μια περιφέρεια μέχρι την κατά τόπους Πολιτική Προστασία, όλα αυτά επιδρούν βαθιά στην κανονικότητά μας.