Υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε συγκεντρώσεις πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια εντοπίζουν οι ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στο 3% των φρούτων και λαχανικών που διακινούνται στην ελληνική αγορά. Το ποσοστό αυτό βρίσκεται μεν στα επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου, ωστόσο, όπως διαπιστώνεται, χρησιμοποιούνται και απαγορευμένα φυτοφάρμακα.
Εξάλλου, όπως δείχνουν έρευνες αλλά και οι επίσημοι έλεγχοι, τα τελευταία χρόνια ανθεί το εμπόριο και η χρήση απαγορευμένων στην Ευρωπαϊκή Ενωση φυτοφαρμάκων από τους αγρότες. Πρόκειται για φάρμακα που έχουν απαγορευθεί κυρίως λόγω της τοξικής τους δράσης. Την παρουσία παράνομων φυτοφαρμάκων στα νερά των λιμνών Δοϊράνης, Κερκίνης και Βόλβης διαπίστωσαν επιστήμονες από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης σε έρευνα που πραγματοποιούσαν επί ενάμιση χρόνο.
Η έρευνα που αποκάλυψε παράνομα φυτοφάρμακα στη Βόρεια Ελλάδα έγινε στα πλαίσια της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας της χημικού Χρυσαλένας Καλογρίδη που διενεργήθηκε υπό την επίβλεψη του καθηγητή Χημείας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Κώστα Φυτιάνου.
Οι ερευνητές του Αριστοτελείου έψαχναν για 253 φυτοφάρμακα στα επιφανειακά ύδατα και ιζήματα των λιμνών Δοϊράνης, Βόλβης και Κερκίνης. Αλλά όπως λέει στα «ΝΕΑ» η χημικός κ. Καλογρίδη, «από τα 20 φυτοφάρμακα που ανιχνεύτηκαν σε μέγιστες συγκεντρώσεις στα επιφανειακά ύδατα των 3 λιμνών βρήκαμε και 12 παράνομα φυτοφάρμακα». Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι δεν πρόκειται για φυτοφάρμακα που έμειναν στα νερά μετά από παλιές χρήσεις στα χωράφια, αλλά έχουν χρησιμοποιηθεί προσφάτως. «Πιθανότατα «έχουν εισαχθεί παράνομα από γειτονικές χώρες, στις οποίες εξακολουθούν να κυκλοφορούν νόμιμα, αφού δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Συνήθως αυτοί που τα πλασάρουν στους αγρότες τα πωλούν σε δελεαστικές τιμές 30%-40% φτηνότερα από τα επιτρεπόμενα» αναφέρει ο καθηγητής.
ΜΑΣΤΙΓΑ. Οσο για την επικινδυνότητα αυτών των φυτοφαρμάκων, ο κ. Φυτιάνος λέει ότι η τοξικότητά τους είναι άγνωστη και την ίδια στιγμή μπορεί να είναι αναποτελεσματικά για την παραγωγή. Σημειώνεται ότι στο παρελθόν το τμήμα Χημείας του Αριστοτελείου έχει εντοπίσει σε λαχανικά απαγορευμένα και επικίνδυνα για την υγεία φυτοφάρμακα, όπως παραθείο και μεθυλπαραθείο. Τη μάστιγα της παράνομης χρήσης και διακίνησης φυτοφαρμάκων επιβεβαιώνει και ο Ελληνικός Σύνδεσμος Φυτοπροστασίας (ΕΣΥΦ). Μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο αντιπρόεδρός του Βάσος Ευθυμιάδης τόνισε πως σύμφωνα με υπολογισμούς του ΕΣΥΦ, το 15% της αγοράς φυτοφαρμάκων αποτελούν τα παράνομα. Το 99% απ’ αυτά είναι κινεζικής προέλευσης». Το μερίδιο αυτό είναι διπλάσιο σε σχέση με την προηγούμενη διετία. Πρόσθεσε δε ότι η δραστηριότητα της λαθρεμπορίας παράνομων φυτοφαρμάκων έχει πάρει πλέον χαρακτηριστικά οργανωμένου κυκλώματος.
Οπως σημειώνει ο κ. Ευθυμιάδης, μία συνέπεια του παράνομου εμπορίου είναι τα έσοδα που χάνει το κράτος. «Αλλά το σημαντικότερο για εμάς είναι οι κίνδυνοι που υπάρχουν τόσο για τους χρήστες, τους αγρότες, αλλά πρωτίστως για τους καταναλωτές».
Γι’ αυτό τον λόγο ο ΕΣΥΦ, προσθέτει, εδώ και τρία χρόνια έχει ξεκινήσει εκστρατεία ενημέρωσης σε τελωνεία, πωλητές και αγρότες για τα παράνομα φυτοφάρμακα.
Στο πλαίσιο αυτό λειτουργεί και γραμμή καταγγελιών για τα παράνομα.
Ενδεικτικό των διαστάσεων που έχει πάρει το εμπόριο παράνομων φυτοφαρμάκων είναι ότι στις αρχές του περασμένου Απριλίου κατασχέθηκαν στα Λάρισα 224 σκευάσματα φυτοφαρμάκων σε δύο αποθήκες. Επρόκειτο για φυτοφάρμακα βουλγαρικής και τουρκικής προελεύσεως, τα οποία δεν διέθεταν την απαιτούμενη άδεια από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Για το 2011. Εν τω μεταξύ, σε ότι αφορά τα αποτελέσματα των εργαστηριακών ελέγχων το 2011, για την παρουσία φυτοφαρμάκων στα νωπά αγροτικά προιόντα.
Οπως υποστηρίζουν οι υπεύθυνοι των περισσότερων περιφερειακών κέντρων φυτοφαρμάκων (εκεί διενεργούνται οι εργαστηριακοί έλεγχοι του υπουργείου) με τα οποία επικοινώνησαν «ΤΑ ΝΕΑ», τα υπολείμματα που ξεπερνούν τα ανώτατα όρια δεν ξεπερνούν το ποσοστό του μέσου όρου της Ευρώπης.Και είναι περίπου στα ίδια επίπεδα με τις περασμένες χρονιές.
«Μεγαλύτερος ο κίνδυνος αν τρώμε μόνο κρέας»
Ο φόβος ότι τα φρούτα και τα ζαρζαβατικά μπορεί να έχουν φυτοφάρμακα ή άλλα χημικά δεν πρέπει να μας αποτρέπει να τα έχουμε καθημερινά στη διατροφή μας τονίζει στα «ΝΕΑ» ο ομότιμος καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Αντώνης Καφάτος. «Ο κίνδυνος για την υγεία μας είναι μεγαλύτερος αν δεν τρώμε καθόλου φρούτα και λαχανικά και επιλέγουμε μόνο κρέας. Πρέπει να καταναλώνουμε τουλάχιστον 450-600 γραμμάρια ωμά ή μαγειρεμένα λαχανικά ημερησίως. Και 5 φρούτα την ημέρα».
Νούμερα-δηλητήριο
– Στο 3,27%
των δειγμάτων φρούτων και λαχανικών που ελέγχθηκαν το 2010 η ύπαρξη φυτοφαρμάκων υπερέβαινε τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της ΕΕ– 83 περιπτώσεις παράνομης χρήσης φυτοφαρμάκων διαπίστωσε το 2011 το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Επέβαλε πρόστιμα 37.000 ευρώ
– 12 περιπτώσεις παράνομης χρήσης φυτοφαρμάκων διαπίστωσε το 2012 (έως τον Απρίλιο) το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Επέβαλε πρόστιμα 9.600 ευρώ
– 5 περιπτώσεις παράνομης εμπορίας φυτοφαρμάκων εντόπισε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης το 2011. Επέβαλε πρόστιμα 38.000 ευρώ
– 43 περιπτώσεις για παράνομη εισαγωγή, κατοχή, διάθεση μη εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων εντόπισε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης το 2011. Επέβαλε πρόστιμα 420.500 ευρώ
Πηγή: υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
– 15% της αγοράς φυτοφαρμάκων αποτελούν τα παράνομα φυτοφάρμακα, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με το 2010 (εκτίμηση Ελληνικού Συνδέσμου Φυτοπροστασίας)
– 12 από τα 20 φυτοφάρμακα που ανιχνεύτηκαν (σε μέγιστες συγκεντρώσεις) στα επιφανειακά ύδατα των λιμνών Δοϊράνη, Βόλβη, Κερκίνη ήταν παράνομα
Σχόλια
