Έρχονται οι λεπτομερείς προγνώσεις καιρού. Άρχισαν ήδη οι δοκιμαστικές
εφαρμογές ενός νέου συστήματος από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, που θα μας
δίνει αναλυτικές προγνώσεις για όλες τις περιοχές της Αττικής.
|
|
Θα ξέρουμε σύντομα τι διαφορά θερμοκρασίας θα έχει η Φιλοθέη με το Νέο Ψυχικό,
τι άνεμος θα πνέει στο Παλαιό Φάληρο και αν θα είναι το ίδιο έντονος με αυτόν
στο Καβούρι, αν θα συναντήσουμε βροχή ξεκινώντας από τη Νέα Σμύρνη για να
φθάσουμε στην Κηφισιά κ.λπ.
«Το Αστεροσκοπείο έχει αρχίσει προγνώσεις καιρού με ακόμα καλύτερη ανάλυση από
αυτήν που υπήρχε μέχρι σήμερα» εξηγεί ο επιστημονικός συνεργάτης του
Αστεροσκοπείου, μετεωρολόγος Κώστας Λαγουβάρδος.
«Για τον σκοπό αυτό ένα μετεωρολογικό μοντέλο παρέχει καθημερινά 24ωρη
πρόγνωση με ευκρίνεια 2 km x 2 km για την ευρύτερη περιοχή της Αττικής,
Βοιωτίας, Ευβοίας και Σαρωνικού. Τα αποτελέσματα αυτά δίνονται τόσο σε
πίνακες, όπου αναγράφονται η θερμοκρασία, ο άνεμος, η βροχή, όσο και σε
χάρτες.
Θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι η ανάλυση αυτή είναι η πιο λεπτομερής που
πραγματοποιείται στη χώρα μας και έχει καθοριστική σημασία για την έγκυρη
πρόγνωση των μετεωρολογικών παραμέτρων σε περιοχές με ανάγλυφο, ακτογραμμές
και νησιά (όπως για παράδειγμα η Αττική και η περιοχή του Σαρωνικού και του
Νότιου Ευβοϊκού)», λέει ο μετεωρολόγος.
Τα περιοχικά μοντέλα
Η πρόγνωση καιρού στηρίζεται όλο και περισσότερο στη χρήση αριθμητικών
μοντέλων πρόγνωσης καιρού. «Τα παγκόσμια μοντέλα πρόγνωσης καιρού, ξεκινώντας
από την αρχική κατάσταση της ατμόσφαιρας, μπορούν να προβλέψουν την εξέλιξή
της για χρονικό διάστημα από 2 έως 15 ημέρες», εξηγεί η ερευνήτρια του Εθνικού
Αστεροσκοπείου κ. Βάσω Κοτρώνη. «Αυτά χρησιμοποιούνται μόνο από μεγάλες
μετεωρολογικές υπηρεσίες του εξωτερικού.
Οι προγνώσεις
Οι προγνώσεις τους δεν είναι πολύ λεπτομερείς (τοπικά χαρακτηριστικά του
καιρού δεν εμφανίζονται, αλλά παρέχουν πολύ χρήσιμες πληροφορίες για την
εξέλιξη μεγάλων καιρικών συστημάτων, όπως αντικυκλώνες, βαρομετρικά χαμηλά,
μέτωπα κ.λπ.).
Οι μετεωρολογικές υπηρεσίες μικρών χωρών, τα ερευνητικά ιδρύματα και τα
πανεπιστήμια χρησιμοποιούν περιοχικά μοντέλα, χαρακτηριστικό των οποίων είναι
ότι έχουν πολύ καλύτερη ανάλυση από τα παγκόσμια μοντέλα, προβλέποντας έτσι τα
τοπικά χαρακτηριστικά του καιρού (π.χ., ισχυρές βροχοπτώσεις σε μια περιοχή,
καλύτερη πρόγνωση του πεδίου του ανέμου και της θερμοκρασίας κ.λπ.), αλλά
μικρότερο χρόνο πρόγνωσης, συνήθως 2-3 ημέρες. Τα περιοχικά μοντέλα
χρειάζονται όμως για να λειτουργήσουν τα αποτελέσματα των παγκόσμιων
μοντέλων».
Το υπολογιστικό κόστος
Στα περιοχικά μοντέλα, και συγκεκριμένα σε μια συγκεκριμένη κατηγορία τους, τα
λεγόμενα μη-υδροστατικά μοντέλα, ανήκει και το ΜΜ5, που χρησιμοποιεί το
Αστεροσκοπείο εκ παραλλήλου με το μοντέλο BOLAM.
Αυτό επιτρέπει την πρόγνωση σε αναλύσεις 2 km x 2 km, αλλά με μεγάλο
υπολογιστικό κόστος.
«Η ανάλυση που χρησιμοποιείται για την αριθμητική πρόγνωση καιρού είναι πολύ
σημαντική, γιατί όσο πιο λεπτομερής είναι τόσο καλύτερα είναι δυνατόν να
επιλυθούν τα τοπικά χαρακτηριστικά του καιρού (π.χ., διαμόρφωση των τοπικών
κυκλοφοριών, όπως θαλάσσιες αύρες κ.λπ.)», συμπληρώνει η κ. Κοτρώνη. «Όσο
μεγαλύτερη είναι όμως η ανάλυση τόσο μεγαλύτερες είναι οι απαιτήσεις σε
υπολογιστικό χρόνο.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η αριθμητική πρόγνωση καιρού εξελίσσεται
παρακολουθώντας την εξέλιξη της επιστήμης των υπολογιστών».
Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτών των λεπτομερών προγνώσεων είναι, λοιπόν, ότι
δεν μπορεί να είναι μακροχρόνιες».
Οι υπολογιστές
«Με τα σημερινά δεδομένα υπολογιστικών δυνατοτήτων, στο Αστεροσκοπείο της
Αθήνας η πρόγνωση με το μοντέλο ΜΜ5 και την καλύτερη ανάλυση (2 Km) στην
ευρύτερη περιοχή Αττικής, Βοιωτίας, Ευβοίας, Σαρωνικού, είναι διαθέσιμη τα
ξημερώματα κάθε ημέρας και ισχύει για το εικοσιτετράωρο που ακολουθεί»
συμπληρώνει η κ. Κοτρώνη.
«Η πρόγνωση καιρού με βάση τα αριθμητικά μοντέλα προκύπτει από την επίλυση
μεγάλου αριθμού μαθηματικών εξισώσεων (που περιγράφουν τις διεργασίες οι
οποίες λαμβάνουν χώρα στην ατμόσφαιρα), γεγονός που απαιτεί πολύ ισχυρές
υπολογιστικές μηχανές», εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος.
Η λεπτομερής πρόγνωση αποτελεί μία από τις δύο προκλήσεις που έχει να
αντιμετωπίσει διεθνώς η μετεωρολογία. Η δεύτερη περιλαμβάνει τις μακροχρόνιες
εποχικές προγνώσεις.
Στόχος της διεθνούς μετεωρολογικής κοινότητας είναι, σε ένα εύλογο χρονικό
διάστημα που δεν μπορεί ακόμα να προσδιοριστεί, να έχουμε αξιόπιστες εποχικές
προγνώσεις ταυτόχρονα με αναλυτικές λεπτομερείς προγνώσεις κάθε περιοχής.
Εν όψει «2004»
Οι προσπάθειες αυτές γίνονται στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την
πραγματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
«Υπάρχουν μετεωρολογικοί παράμετροι (θερμοκρασία, άνεμος, βροχή) που έχουν
μεγάλη σημασία για κάποια ολυμπιακά αθλήματα.
Παρόμοια στοιχεία είχαν στη διάθεσή τους και οι αθλητές και παράγοντες των
τελευταίων Ολυμπιακών στο Σίδνεϊ», τονίζει ο κ. Λαγουβάρδος, ο οποίος άλλωστε
είναι υπεύθυνος και για το μοντέλο BOLAM που «τρέχει» το Αστεροσκοπείο, το
οποίο παρέχει καθημερινά 48ωρη πρόγνωση για όλον τον ελλαδικό χώρο.
