Κάθε άνθρωπος είναι πρώτα απ’ όλα άτομο με ιδιαίτερες ανάγκες και προβλήματα. Αποτελεί όμως μέλος ενός ευρύτερου οργανωμένου κοινωνικού συνόλου. Ο καθένας φυσικά έχει δικαίωμα να επιδιώκει την προσωπική του ευτυχία κι επιτυχία.Ο σκοπός όμως αυτός πραγματοποιείται,όταν το άτομο ζει μέσα σε μια κοινωνία ανεπτυγμένη,με υψηλό βιοτικό και πολιτιστικό επίπεδο.

Η προϋπόθεση αυτή μπορεί να εξασφαλιστεί, όταν όλα τα μέλη του κοινωνικού συνόλου έχουν συνειδητοποιήσει σε υψηλό βαθμό την κοινωνική τους ευθύνη κι έχουν υποτάξει το ατομικό συμφέρον στο συμφέρον του συνόλου. Είναι ανάγκη να κατανοήσει κάθε άτομο πως δεν πρέπει να μοχθεί μόνο για τον εαυτό του και το στενό περιβάλλον του και να αδιαφορεί για τη μοίρα της κοινωνίας μέσα στην οποία ζει. Οταν το σύνολο ευημερεί, ευημερεί και κάθε μέλος του ξεχωριστά.

Μια τέτοια κοινωνία μπορεί να προσφέρει στα μέλη της όλα τα αγαθά:προστασία,ευνομία,ελευθερία,σωστή παιδεία,ευκαιρίες ατομικής ανάδειξης, εργασίας… Οφείλει λοιπόν το κάθε άτομο,τουλάχιστον σε ανταπόδοση των αγαθών που απολαμβάνει, να διαθέτει για το σύνολο όλες τις δυνάμεις του, τις γνώσεις και τις επιτυχίες του,να συνεργάζεται με τους άλλους για το γενικό καλό και να παίρνει ενεργό μέρος στα κοινά προβλήματα και στους κοινούς αγώνες. Δεν πρέπει ποτέ να λησμονούμε πως ό,τι προσφέρουμε στο σύνολο επιστρέφει πάλι σε εμάς με τη μορφή των κοινωνικών αγαθών. Η κοινωνία είναι αυτή που εξασφαλίζει όλες τις προϋποθέσεις για μια ευτυχισμένη ζωή.

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στην εποχή μας όπου το προσωπικό συμφέρον φαίνεται πως συγκρούεται με το συμφέρον και την πρόοδο του συνόλου.Το άτομο σήμερα, σπάνια διανοείται να θυσιάσει το δικό του καλό έναντι του ευρύτερου.Αυτή η πρόκριση της ατομικότητας φανερώνει άκρατο εγωισμό, ιδιοτέλεια και μια ιεράρχηση που στα ανώτερα κλιμάκιά της έχει εδραιώσει τον ωφελιμισμό σαν αξία.

Σε όσες κοινωνίες βέβαια έχει επικρατήσει ο ασύστολος ατομικισμός παρατηρείται στασιμότητα, παρακμή, εκμετάλλευση, αποδυνάμωση του συνόλου και ηθική κατάπτωση. Ο ατομικισμός ως κοσμοθεωρία αποδίδει απόλυτη αξία στον απομονωμένο άτομο σε αντιπαράθεση με την κοινωνία και στην καθημερινή ζωή εκφράζεται με συγκεκριμένη συμπεριφορά.

Προσπαθώντας να ανιχνεύσουμε τις αιτίες της αντικοινωνικότητας αυτής θα πρέπει ασφαλώς να εξετάσουμε τα φαινόμενα του ασίγαστου καταναλωτισμού και ευδαιμονισμού που καταδυναστεύουν το σύγχρονο άνθρωπο. Αυτή η μονόπλευρη προσήλωση στη βιοτική επάρκεια,την κοινωνική ανάδειξη και καταξίωση μας κατέστησε αδιάφορους για το διπλανό μας, μας έκανε εγωιστές χωρίς συναισθηματισμό. Ο παντοδύναμος τεχνολογικός πολιτισμός μας χαρίζει ανέσεις, δύναμη, γνώση, ελεύθερο χρόνο και τόσα αλλά. Το τίμημα όμως της αξίας του είναι πολύ βαρύ, γιατί απαιτεί ελεγχόμενο χειρισμό, υπευθυνότητα, επαγρύπνηση, σοφία. Η κακή χρήση του μας αφαίρεσε την ανθρωπιά, μας απομάκρυνε από τη φύση, αντικατέστησε την αγάπη και την ανθρώπινη επαφή από την πρόσκαιρη χαρά των μηχανικών επιτευγμάτων του,από την αρρωστημένη και πλαστή αναγκαιότητά του.

Είναι λοιπόν επιτακτική η ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε όλοι πως η τύχη του καθένα είναι αναπόσπαστα δεμένη με την τύχη των άλλων.Τα προβλήματα που μπορεί να μαστίζουν μια μερίδα κόσμου, όπως ναρκωτικά, εγκληματικότητα, βία, ρατσισμός, αργά ή γρήγορα θα χτυπήσει και τη δική μας πόρτα. Πιο συγκεκριμένα, όταν λέγεται για κάποιο κοινωνικό πρόβλημα «Τί μας ενδιαφέρει;», την ίδια στιγμή πρέπει να υπολογίζουμε ότι έχει γίνει το πρώτο βήμα για την παρακμή όλων…

Επομένως η συνειδητοποίηση των κινδύνων είναι προϋπόθεση της προσδοκώμενης αλλαγής στη νοοτροπία και στη συμπεριφορά μας.Η απάθεια, ο ωφελιμισμός,η απομόνωση δεν είναι τρόπος ζωής άλλωστε που τον επιλέγει κανείς, αλλά πρόκειται για μια νοσηρή κατάσταση στην οποία έχουμε περιπέσει, χωρίς να το καταλάβουμε. Η ενίσχυση όμως της ευαισθησίας μας και η αφύπνιση του ενδιαφέροντός μας για το κοινωνικό σύνολο, θα δώσει άλλο περιεχόμενο στη ζωή μας. Υποχρέωση όλων είναι ή επαγρύπνηση και η συμμετοχή σε προσπάθειες για έξοδο από το τέλμα.

Καθήκον της κοινωνίας εξάλλου αποτελεί ο αγώνας για τη διαμόρφωση μιας Παιδείας ανθρωποκεντρικής με ανώτερα ιδανικά και στόχους.Πιο συγκεκριμένα,στόχους που θα επιδιώκουν τη μετάγγιση στην ψυχή και το μυαλό των νέων,όλων εκείνων των αξιών που στήριξαν τους ανώτερους πολιτισμούς στο πέρασμα του χρόνου.

Πρέπει λοιπόν μέσα από τις διαδικασίες της υγιούς κοινωνικοποίησης και καλλιέργειας,όλοι οι άνθρωποι να νιώσουμε,ανεξάρτητα από τις φυλετικές, πολιτικές, θρησκευτικές διάφορες μέλη μιας κοινωνίας, να εργαστούμε ειρηνικά για το καλό όλων των ανθρώπων.

– Αγγελος Μιχ. Μπαγιάτης

Τελευταία Νέα