Σπουδαία συμβολή του Ντίνου Σιώτη στη γνωριμία της ξένης ποίησης από το ελληνικό κοινό συνιστά η συστηματική δημοσίευση συνθέσεων από αμερικανούς ποιητές στα περιοδικά που έχει εκδώσει και που εκδίδει, στα Ρεύματα, στα (δε)κατα, στο Poetix και στο tranz.ito. H συγκεκριμένη ανθολογία όμως μαζί με το χαρακτηριστικό της μεθοδικής ενασχόλησης φέρει, όπως δηλώνεται στον υπότιτλο, και αυτό της προσωπικής προτίμησης. Το βασικό πλαίσιο όπου εντάσσονται οι περισσότεροι δημιουργοί, των οποίων τα ποιήματα μεταφράζονται, αποτελεί το Σαν Φρανσίσκο τη δεκαετία του ’70. Αφότου ο Ντίνος Σιώτης εγκαταστάθηκε εκεί, ήρθε σε επαφή με έναν σημαντικό αριθμό ποιητών, συχνά με τη μεσολάβηση του Νάνου Βαλαωρίτη, ο οποίος υπήρξε καθηγητής του στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο. Στους χώρους καλλιτεχνικής ώσμωσης της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, στο ιστορικό βιβλιοπωλείο City Lights, στα πανεπιστήμια, στα καφέ και στις γκαλερί του North Beach, γνώρισε τους συντελεστές του κινήματος των μπιτ, τον Αλεν Γκίνζμπεργκ, τον Λόρενς Φερλινγκέτι, τον Γκρέγκορι Κόρσο, τον Μπομπ Κάουφμαν και πολλούς νεότερους που είχαν ενταχθεί στους μπίτνικς ή συνδέονταν χαλαρότερα μαζί τους, τον Αντρέι Κοντρέσκου, τον Στιβ Σούτζμαν και τον Aλεξ Σίλμπερμαν. Αργότερα συναναστράφηκε έναν ευρύτερο κύκλο στον οποίο μεταξύ άλλων ανήκαν ο Τζορτζ Χίτσκοκ, ο Αμίρι Μπαράκα, ο Ρόμπερτ Χάας, η Λόρα Μπιούσολεϊ, ο Αλεχάντρο Μουρίγια. Εδώ περιλαμβάνονται συνθέσεις όλων των προηγούμενων ποιητών, ώστε αναδεικνύεται ως επιπλέον και καταστατικό γνώρισμα αυτής της μεταφραστικής προσπάθειας η βιωματικότητα. Η τελευταία παρέχει στη συγκεκριμένη ένα πλεονέκτημα το οποίο δεν συναντάται συνήθως σε παρόμοιες ανθολογίες, τη συνύπαρξη με τους διάσημους λιγότερο γνωστών ή εντελώς άγνωστων στην Ελλάδα δημιουργών.

Κατηγόρημα της αμερικανικής ποίησης αντιπροσωπεύει η άρρηκτη συνάφεια ανάμεσα στον ρεαλισμό και στη φαντασία, συνάφεια ικανή να διαμορφώνει κατοπτρικές της δικής μας πραγματικότητες και συγχρόνως απίστευτα καινοφανείς. Ετσι δρομολογείται η επαναλαμβανόμενη απάλειψη του παρελθόντος, δηλαδή η αδιάλειπτη αλλά φασματική παρουσία του σε μία ποίηση η οποία δίνει την εντύπωση πως εκκινεί διαρκώς από το μηδέν. Περαιτέρω, το κατηγόρημα της συνάρτησης του ρεαλισμού με τη φαντασία αποτελεί έκφανση της ισχύος: η αμερικανική ποίηση συνίσταται από ένα σύνολο μορφών λόγου οι οποίες επιβάλλονται, επειδή συμμορφώνονται απολύτως προς τις προϋποθέσεις για μια ποίηση κυρίαρχη, ή αλλιώς, οι αμερικανοί δημιουργοί πρωτοπορούν προκαθορίζοντας τους όρους της ποίησης του μέλλοντος. Το ενδιαφέρον λοιπόν με τις μεταφράσεις αυτής της ανθολογίας βρίσκεται στο γεγονός ότι δεν είναι απόρροια της υποταγής στην έξωθεν επιβολή των συγκεκριμένων μορφών λόγου, αλλά μίας εκ των έσω τριβής και μίας οικειότητας που καταλήγουν στην αντιποίηση της εξουσίας της αμερικανικής ποίησης.

Σε κάποιο σημείο του εξαιρετικού Προλόγου του ο Γιώργος Μπλάνας υπογραμμίζει ότι «το λογοτεχνικό κείμενο δεν μπορεί να αναχθεί στον γλωσσικό κώδικα που στηρίζει τη δημιουργία του», το οποίο σημαίνει ότι σε ένα αυθεντικό ποίημα ανιχνεύεται πάντοτε ένα είδος πλεονάσματος. Συνεπώς, η μεγαλύτερη επιτυχία του Ντίνου Σιώτη ίσως έγκειται στη διατήρηση του πλεονάσματος των πρωτότυπων συνθέσεων στο σώμα των μεταφράσεων, στο ότι δηλαδή διέσωσε κατά τη μεταφορά από τη μία γλώσσα στην άλλη αυτό ακριβώς το στοιχείο το οποίο διαφεύγει και λανθάνει, καθιστώντας τα ποιήματα εσαεί ασταθή και μη τετελεσμένα.

Ντίνος Σιώτης

69 Αμερικανοί ποιητές

Μία προσωπική ανθολογία

Μτφ, επίμετρο Ντ. Σιώτης

Πρόλογος Γ. Μπλάνας

Εκδ. Κοινωνία των (δε)κάτων, 2018, σελ. 128

Τιμή: 9 ευρώ

Τελευταία Νέα