Αν ήταν αλήθεια η φήμη που διέδωσε ο ρώσος πρόεδρος Πούτιν, ότι οι Ουκρανοί προσπάθησαν να τον δολοφονήσουν στην κατοικία του με συστάδα ντρόουν, θα υπήρχε πρόβλημα. Είχε μόλις τελειώσει μια ακόμα συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι, σε μια προσπάθεια επεξεργασίας ενός βιώσιμου σχεδίου ειρήνης. Αν, την ώρα που έψαχνε ειρηνική λύση, ο Ζελένσκι είχε οργανώσει μυστικά την εξόντωση του εμπνευστή της ρωσικής εισβολής στη χώρα του, τα πράγματα θα αγρίευαν κι άλλο.
Ωστόσο, κι έτσι, με μια ανεπιβεβαίωτη φήμη την οποία ο Ζελένσκι αμέσως διέψευσε, ο Πούτιν βρίσκει ευκαιρία να μεγεθύνει τη βαρβαρότητα της επίθεσής του – ήδη στέλνει στη Λευκορωσία πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές. Κατανοητό, δεν είναι ευχαριστημένος. Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά την εισβολή του, τα αποτελέσματα σε κατάληψη εδαφών είναι πενιχρά. Το μόνο πράγμα για το οποίο θα μπορούσε να είναι περήφανος είναι η ανθρωπιστική καταστροφή που έχει προκαλέσει. Τα εγκλήματα πολέμου κατά αμάχων, το ιδιότυπο παιδομάζωμα νεαρών Ουκρανών, τα πλήγματα στις υποδομές και τα πλήγματα κατά αμάχων σε νοσοκομεία και σπίτια, σε κατοικημένες περιοχές σε πόλεις και χωριά, η εντυπωσιακή ιδιοποίηση κατειλημμένων πόλεων με τον αφανισμό των ντόπιων πληθυσμών και της κουλτούρας τους όπως συμβαίνει στη Μαριούπολη είναι πρωτίστως επίδειξη βαρβαρότητας. Δεν έχει κάτι άλλο να προσφέρει στην ανθρωπότητα ο Πούτιν από καταστροφές και εγκλήματα.
Πάντως, δεν μας εξέπληξε η (κατά τα άλλα δυσκίνητη και αναποτελεσματική) ρωσική πολεμική μηχανή. Δείγματα του απανθρωπισμού της, η Ρωσία είχε δείξει και στην Τσετσενία και στη Συρία. Το βασικό όπλο της είναι η βαρβαρότητα. Απλώς, στην Ουκρανία οι Ρώσοι βρήκαν τον δάσκαλό τους. Βρήκαν μια χώρα αποφασισμένη να μην ξαναπέσει στα νύχια των δυναστών της. Βρήκαν τεχνολογική υπεροχή, ευρηματικότητα, ισχυρό εθνικό φρόνημα – και έναν ηγέτη, τον Ζελένσκι, που διεθνοποίησε το πρόβλημα, εμψύχωσε τους πολίτες του και η παρουσία του εγγυάται ότι η Ουκρανία δεν είναι εύκολο θήραμα.
Ισχυριζόμενος ότι στόχευσαν τον ίδιο, ο Πούτιν φαίνεται να είπε ακόμα ένα ψέμα. Το ψέμα είναι ο πολιτικός τρόπος του. Αρνείται την ύπαρξη ουκρανικού έθνους, γι’ αυτό η στρατηγική του είναι μια προσπάθεια καθυπόταξής του, εξαφάνισής του και υποταγής. Αυτό βέβαια εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και το αμυντικό φρόνημα των Ουκρανών: παλεύουν να μην υποταχθούν σε έναν αντίπαλο από τον οποίο έχουν να θυμούνται ανελευθερία και εξοντώσεις. Στα μεγάλα ζόρια του, ξαναθυμάται τον πυρηνικό τρόμο.
Αυτόν τον αγώνα, οι Ουκρανοί δεν πρέπει να τον χάσουν. Δεν πρέπει να πάνε χαμένες οι θυσίες μιας τετραετίας πολέμου, δεν πρέπει να χαθεί η επιθυμία για ελευθερία και αυτοδιάθεση. Οι απειλές του Πούτιν για αντίποινα στην επίθεση που μόνο αυτός αναφέρει, οι προφητείες του Μεντβέντεφ κατά του μισητού στη Ρωσία (και στην ευρύτερη επικράτεια του πουτινισμού) Ζελένσκι δείχνουν ότι το καθεστώς Πούτιν επιθυμεί μόνο τον εξανδραποδισμό των Ουκρανών.
Με την αποσκίρτηση, μάλιστα, από το δυτικό στρατόπεδο των υποστηρικτών της Ουκρανίας της Αμερικής του Τραμπ, το βάρος της στήριξης της χώρας πέφτει στην Ευρώπη. Η οποία δεν έχει άλλη επιλογή: ξέρει καλά ότι αν, αύριο-μεθαύριο, η Ουκρανία συνθηκολογήσει, θα έλθει η σειρά μιας άλλης χώρας, πιθανόν εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Κι αν επιτρέψει τη χρήση ενός ασύμμετρου όπλου, στη συνέχεια θα γίνει αυτή ο στόχος.
Κι αυτό η Ευρώπη δεν μπορεί να το δεχτεί – ελπίζω ούτε ο Τραμπ. Από την εποχή του Τσάμπερλεν, στη Δύση, έχουμε μάθει καλά ότι οι φορείς φονικών ιδεολογιών δεν κατευνάζονται. Συντρίβονται.
«Ξέρεις ποιος είμαι εγώ, ρε;»
Είδα στο Διαδίκτυο το επεισόδιο που προκάλεσε ένας τύπος ο οποίος, σε αλκοτέστ που του έγινε, νύχτα, στο κέντρο της Αθήνας, προσπαθούσε να πείσει με απειλές τον αστυνομικό ότι είναι μικρό το παράπτωμά του, ζητώντας του να μην καταχωρίσει την παράβαση. Από κοντά, η σύζυγος, η πιο επιθετική, η οποία μάλιστα δεν έχασε την ευκαιρία να βρίσει και τον Πρωθυπουργό, που μας χαλάει τις ωραίες συνήθειες να οδηγούμε μεθυσμένοι. Ενα από τα πιο ωραία επιχειρήματα, ότι ο αστυνομικός δεν είναι όργανο του κράτους με συγκεκριμένη αποστολή αλλά υπάλληλος του παραβάτη. Στο τέλος, το ζευγάρι και ένας τρίτος που βρέθηκε στο αυτοκίνητο διεκδικούσαν, μιλώντας με περιφρόνηση στον αστυνομικό, να οδηγήσουν το αυτοκίνητο στο σπίτι τους, αν και το απαγορεύει ο νόμος.
Η ελληνική κοινωνία έχει αναπτύξει μια ιδιότυπη γαϊδουριά, στο όνομα της ελευθερίας. Μια αντικοινωνική στάση, ιδίως όταν το σύνολο δεν υπηρετεί τη μεγάλη ιδέα που πολλοί έχουμε για τους εαυτούς μας. Το «ξέρεις ποιος είμαι εγώ, ρε;» τείνει να γίνει κυρίαρχη στάση ζωής – στα μεγάλα και στα μικρά ζητήματα της καθημερινότητας. Επόμενο επεισόδιο, όταν αρχίσουν να πηγαίνουν στους παραλήπτες τους τα πρόστιμα για παραβίαση του κόκκινου σηματοδότη, που έχουν βεβαιώσει οι κάμερες. Καλή χρονιά.
